Báo Tiền Phong và Trường Đại học Giao thông vận tải TPHCM tổ chức tọa đàm Nhận diện và chống tin giả trong kỷ nguyên AI

Tin giả sinh sôi trong môi trường số

Trong vài năm trở lại đây, tin giả xuất hiện tràn lan trên không gian mạng. Không chỉ là các tin thất thiệt được lan truyền theo dạng văn bản, sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã khiến tin giả trở nên tinh vi hơn bao giờ hết, từ hình ảnh, video, giọng nói, thậm chí toàn bộ cuộc trò chuyện có thể được mô phỏng giống thật đến mức ngay cả người có kinh nghiệm cũng khó phân biệt.

Nhiều vụ việc đã gây hoang mang dư luận trong thời gian qua. Điển hình là nhiều hình ảnh bịa đặt về vụ lật tàu Vịnh Xanh ở Hạ Long, sập nhà cao tầng giữa trung tâm TPHCM, cắt ghép, giật tít các vụ án mạng không có thật và gắn tên các tỉnh thành nhằm câu view…

Không ít nghệ sĩ Việt trở thành nạn nhân của làn sóng giả mạo này. MC Lại Văn Sâm từng bị cắt ghép hình ảnh để xuyên tạc phát ngôn. Diễn viên Mạc Văn Khoa lên tiếng khi clip AI mô phỏng giọng nói và khuôn mặt của anh bị dùng để quảng cáo bán hàng. Ca sĩ Khắc Việt đính chính chưa từng tham gia bất kỳ đường dây cá độ hay đầu tư tài chính trá hình nào, sau khi hàng loạt video cắt ghép gắn tên anh lan rộng trên TikTok. Đan Trường bày tỏ bức xúc khi ảnh và phát ngôn bị chỉnh sửa để “giật tít câu view”.

Không dừng lại ở giới giải trí, nhiều tin giả còn nhắm đến đánh vào lòng thương của công chúng. Một số đối tượng sử dụng phần mềm AI tạo ra hình ảnh người khuyết tật, trẻ em mồ côi hay “mẹ đơn thân" bệnh nặng để kêu gọi đóng góp từ thiện. Nhờ khả năng mô phỏng chuyển động và lời thoại chân thực, việc nhận ra sản phẩm ảo trở nên khó khăn hơn.

Nhiều vụ việc giả mạo công văn, lừa đảo qua deepfake, hay thao túng dư luận bằng hình ảnh - video do AI tạo dẫn đến thiệt hại về kinh tế và danh dự cá nhân.

Người trẻ, nhóm sử dụng Internet nhiều khó tránh được sự hiện diện của tin giả. Áp lực chia sẻ nhanh, thể hiện quan điểm, cùng việc thiếu trải nghiệm thực tế khiến nhiều sinh viên dễ bị tin giả “dắt mũi”, vô tình trở thành mắt xích lan truyền thông tin độc hại.

Chìa khóa bảo vệ sinh viên trước tin giả AI

Nhằm giải quyết những thách thức trên, buổi tọa đàm Nhận diện và chống tin giả trong kỷ nguyên AI hướng đến mục tiêu giúp sinh viên nâng cao nhận thức, hình thành bộ kỹ năng ứng xử với thông tin trong môi trường số.

Chương trình quy tụ hai diễn giả là Đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh - Đội Cảnh sát Đặc nhiệm, Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an TPHCM - sẽ chia sẻ cách cơ quan chức năng nhận diện, xử lý hành vi tung tin sai lệch và tội phạm công nghệ cao.

Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena - hướng dẫn sinh viên cách tự bảo vệ dữ liệu cá nhân, phòng tránh lừa đảo deepfake và tăng cường ý thức an ninh mạng.

Đáng chú ý, chương trình còn có sự tham gia dẫn dắt giao lưu của Á hậu Hoàn vũ Việt Nam 2025 Đỗ Cẩm Ly và Á vương Thế giới Việt Nam 2024 Võ Minh Toại, giúp không khí trở nên gần gũi và sinh động hơn khi trao đổi với sinh viên về thói quen tiếp nhận thông tin, chuẩn mực chia sẻ và trách nhiệm công dân mạng.

Buổi tọa đàm không chỉ giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về hậu quả của việc chia sẻ tin sai lệch mà còn khơi dậy tinh thần chủ động, tỉnh táo trong việc tiếp nhận và lan tỏa thông tin tích cực, “Hiểu đúng - Chia sẻ đúng - Hành động đúng" để bảo vệ chính mình và cộng đồng trên không gian mạng”.