Phóng sự

TP - Đến Tây Nguyên, bao du khách bị mê hoặc bởi những lễ hội, nghi lễ đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Mỗi bước chân đều vương ký ức huyền thoại nơi vùng đất thấm đượm hơi thở núi rừng, khiến người ta đắm mình trong đời sống muôn màu của Tây Nguyên.

TP - Dọc bờ sông Ba ai cũng dành sự tôn trọng đặc biệt cho ông Kpă Jiêm (xã Ia Rmok, huyện Krông Pa, Gia Lai), một người Jrai với thân hình cao lớn. Ông sẵn sàng ngụp, lặn cả đêm, tìm nạn nhân đuối nước. Đã bao lần hứa bỏ việc “cướp cơm Hà Bá” nhưng thấy nước mắt, tiếng khóc than ông Jiêm lại không thể cầm lòng.

TP - Lần ấy ngồi lâu lâu với Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh, tôi dè dặt trao đổi lại những giai thoại...

TP - “Hôm tựu trường, mẹ của hai em đến “tiền trạm” coi con học ở đâu rồi báo với nhà trường cả hai không di chuyển nhiều được, ngỏ ý xin cho con học tầng trệt. Hai em sinh đôi, cùng mắc bệnh hiểm nghèo, gia cảnh cũng nghèo, trụ bám con chữ tới giờ là quý lắm rồi. Nhà trường chẳng có cớ gì mà không giúp các em cả”, cô Bùi Thị Kim Anh, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Phú Hường (huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) cởi mở.

TP - Gà lên chuồng cũng là lúc ánh đèn pin, tiếng í ới của bà con gọi nhau tới Đồn biên phòng Ia Lốp, huyện Chư Prông, Gia Lai học con chữ. Ăn vội bát cơm tối, các chiến sĩ đồn chuẩn bị đồ dùng phục vụ cho lớp học. Giữa đất trời tối đen, ánh sáng trong lớp cùng tiếng đánh vần vang vọng vùng biên.

TP - Từ một loại trái cây dại, giờ đây nho rừng trở thành đặc sản được nhiều người săn đón. Loại quả mọc hoang trong rừng hiện đang vào mùa chín rộ. Thời điểm mùa mưa cũng là mùa hứa hẹn nguồn thu nhập đáng mơ ước của người dân nhờ nghề tìm hái nho rừng bán cho thương lái.

TP - Tuổi tác nhiều khi chả phải là dấu mốc lẫn tiêu chí đo đếm. Nhưng sự ra đi của một lão niên tuổi quá cửu thập đã gây hiệu ứng bâng khuâng cho không ít người? Tôi đang hằn đậm thêm trong trí nhớ những ngày 18 năm trước!

TP - Vì có lối sống, tình yêu đặc biệt với núi rừng Tây Nguyên mà chàng trai Jrai 21 tuổi R’Cơm Bus có một thân thể rắn chắc, khoẻ mạnh được ví như Tarzan. “Tarzan” của Tây Nguyên còn thành thạo hơn 10 loại nhạc cụ dân tộc, mở lớp dạy học đánh cồng chiêng nhằm trao truyền, giữ gìn văn hoá dân tộc cho lớp trẻ làng Pleiku Roh.

TP - Những năm 90 của thế kỷ trước, theo dòng người đi tìm giấc mơ đổi đời nơi “thánh địa vàng” Phước Sơn (tỉnh Quảng Nam) nhưng bất thành những phu vàng rớt lại, mắc kẹt vì không có tiền về quê. Nhân duyên cuộc đời, họ lại tìm thấy được tình yêu, tri kỷ để rồi gắn bó, xây dựng cuộc sống hạnh phúc nơi đây trong nghĩa tình.

TP - Tôi giật mình vì lâu rồi mới gặp lại hình tượng Nhất dương chỉ. Điều lạ là biểu tượng trên tấm pa nô lớn của quán sinh tố trên đường Nguyễn Huệ, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Nhất dương chỉ gắn với nhân vật Nhất Đăng đại sư của nhà văn Kim Dung, và của thần cước Sáu Cường từ thập niên 30…

TP - Tấm lòng và những việc làm của Hồ Ê Nót, đại biểu HĐND xã Đakrông, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị luôn vì quyền lợi của dân bản chẳng khác gì câu chuyện cổ tích giữa đại ngàn Trường Sơn.

TP - Gọi là “chợ đàn ông” vì thứ người ta bán ở đây lại thu hút nhiều đàn ông đến mua hơn phụ nữ. Có lẽ vì vậy mà những khu chợ này đã làm Sài thành lạ hơn, độc đáo hơn trong văn hóa đi chợ của người Việt - vốn chỉ được biết đến là công việc dành cho chị em.

TP - Nép trong con ngõ nhỏ đường Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh, TPHCM), chợ đồ cổ không chỉ là nơi giao lưu của giới chơi cổ vật sành sỏi mà còn là chốn hoài niệm, lưu giữ kí ức thời thơ ấu của nhiều người.

TP - Qua đèo Hải Vân hay các con đèo, tuyến đường đồi dốc trên khắp cả nước, những người ôm vô lăng giờ đây quá quen với đường cứu nạn. Biết bao chiếc xe mất phanh, mất lái, bao hành khách đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần nhờ con đường trông có vẻ đơn sơ này. Nhưng ít ai biết rằng, hơn 30 năm trước, một người con miền Trung đã ròng rã thức trắng đêm để tính toán, thai nghén và quyết làm cho bằng được công trình chưa nơi nào có bởi quá xót thương bà con gặp nạn trên dặm dài Bắc Nam.

TP - Gốm Bồ Bát là làng cụ tổ, nơi hình thành nghề gốm đặc sắc cho làng Bát Tràng ngày nay. Khắc họa lịch sử vĩ đại và những nỗ lực hồi sinh của người thợ gốm, làng gốm Bồ Bát hiện đang nổi lên như một biểu tượng cho sự hồi sinh và khởi sắc của nghệ thuật gốm truyền thống Việt Nam.

TP - Bồi hồi giở lại sử những ngày đầu dân quốc ấy. … Phiên họp Hội đồng Chính phủ ngày 14/11/1945, Hồ Chủ tịch trịnh trọng tuyên bố: “Đất nước ta lúc này cần kiến thiết: - Kiến thiết ngoại giao. Kiến thiết kinh tế. Kiến thiết quân sự. Kiến thiết giáo dục. Muốn vậy, phải mời các người tài, đức ra giúp nước nhà. Nhân tài nước ta dù chưa có nhiều lắm nhưng nếu chúng ta khéo lựa chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân tài càng ngày càng phát triển, càng thêm nhiều”.

TP - Lão cộm cán tuồng Lê Tiến Thọ hồi chưa là NSND mỗi khi về làng dự hội thường kèm vài vị khách là lạ.

TP - Tận dụng diện tích cói ở những đám ruộng bị bỏ hoang sau khi thu hồi, chuyển đổi mục đích nhưng chưa sử dụng, người dân xã Hưng Hòa (TP Vinh, Nghệ An) ra đồng “mót” cói. Công việc vất vả nhưng bù lại cho thu nhập khá.

TP - Ở các ngôi làng cổ ấy, có những thứ đã mất đi mãi mãi, có những thứ đang mai một từng ngày. Nhưng vẫn còn đó những người dân làng vẫn đang làm hết sức mình để gìn giữ những giá trị văn hóa còn sót lại. Họ chính là linh hồn của ngôi làng…

TP - Ba chàng trai - một giáo viên mới ra trường, hai sinh viên cùng đi làm thêm để thuê nhà, chăm sóc các cụ già vô gia cư tại Hà Nội một cách chân thành và chu đáo. Câu chuyện do các bạn trẻ tuổi đôi mươi tạo ra đẹp như cổ tích, chạm đến trái tim bao người…

Số tiền trung bình khoảng 40-50 triệu đồng một tháng từ việc cho thuê trọ, thuê cửa hàng, bán trà đá giúp gia đình chị Duyên có cuộc sống "nhàn tênh" giữa một vùng quê đang dần đô thị hóa.

TP - Chính sử còn lưu lại rành rẽ sự kiện viên trung úy phi công Mỹ William Saw nhảy dù xuống núi rừng Hòa An, Cao Bằng cuối năm 1944 trong một chuyến bay oanh tạc căn cứ quân Nhật ở Bắc Việt Nam...

TP - Nơi còn bằng chứng về sự cư trú sớm nhất của Nguyễn Tất Thành (trước khi sống ở Anh hay Pháp) chính là Hoa Kỳ. Hiện còn lưu giữ được một lá thư ký tên Nguyễn Tất Thành đề ngày 15/12/1912 gửi từ New York cho viên khâm sứ Pháp tại Huế nhờ liên hệ với thân phụ của mình đang sinh sống ở trong nước...

TP - Trạng thái kiệt sức trong công việc dường như ai cũng gặp phải nhưng không dễ để tự nhận thức được tình trạng đó. Để thoát khỏi vòng lặp burnout, chuyên gia tâm lý, xã hội học, bác sĩ trị liệu đã có những khuyến nghị để giảm thiểu tình trạng này và gợi ý cách để người lao động trẻ cân bằng giữa áp lực công việc và kỳ vọng của bản thân.

TP - Vài chục năm sau sự kiện chiến hạm USS Constitution khai hỏa đại bác ở Đà Nẵng, triều đình nhà Nguyễn đã chủ động cử người sang Mỹ nhằm chắp nối quan hệ bang giao, có tài liệu nói là đi cầu viện kháng Pháp.

TP - Lịch sử chẳng ngẫu nhiên mà cũng rất tình cờ, cái nhân duyên quan hệ Mỹ - Việt. Cứ như một định mệnh trớ trêu đủ đầy cả ngọt ngào, cay đắng? Nhân những phát triển vừa qua và sắp tới trong quan hệ hai nước, lần giở và nhớ lại một số chuyện.

TP - Sống chung với tình trạng kiệt sức, căng thẳng mãn tính tại nơi làm việc lâu năm, người lao động từ hiệu ứng “cháy sạch” năng lượng đến các triệu chứng tâm lý và vật lý gia tăng. Thay vì kỳ vọng vào yêu cầu “dễ thở” hơn, chế độ đãi ngộ của tổ chức, văn hóa nơi làm việc, sự thấu hiểu của gia đình, họ tự tìm đến các loại thuốc an thần, bổ não… để xoa dịu sau mỗi ngày làm việc.

TP - Hội chứng kiệt sức là tình trạng thường thấy ở người lao động với cường độ, mức độ khác nhau. Với những người chịu được áp lực lớn, kiệt sức như một “dư vị” trạng thái mà họ chủ động đối mặt hằng ngày và có thể vượt qua. Tuy nhiên, với nhiều người trẻ, khi kìm nén và phớt lờ trạng thái này họ dễ rơi vào căn bệnh tâm lý như trầm cảm hay chọn cách giải thoát cực đoan.

TP - Youtuber Cee Jay và ca sĩ Kyo York là những người nước ngoài được chọn biểu diễn trong chương trình nghệ thuật tại Lễ khai mạc Festival dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh năm 2023. Họ đều có thời gian dài sinh sống ở Việt Nam, am hiểu về ngôn ngữ, văn hóa và mang trong mình tình yêu đặc biệt đối với mảnh đất hình chữ S.

TP - Lợi dụng sự thật thà, chất phác của người dân tộc thiểu số, nhiều người đã cho họ vay gạo, muối, phân bón, tiền… để rồi một ngày con nợ mất khả năng trả sẽ bị các nậu cho vay cấn trừ bằng đất ở. Thực trạng nhói lòng ấy đã tồn tại nhiều năm, dai dẳng như đỉa hút máu người nghèo ở rất nhiều bản làng Tây Nguyên.