Giá vàng tăng đẩy giá USD tăng theo, khiến doanh nghiệp nhập khẩu rơi vào khó khăn. Nếu không chặn thì bao nhiêu tiền của người dân không đầu tư vào kinh doanh, sản xuất hàng hóa mà chỉ đưa vào mua và tích trữ vàng. Tác hại với nền kinh tế khi đó rất lớn. Việc cần có cơ chế điều hành một cách uyển chuyển, kịp thời với những biện pháp chuẩn là việc phải làm ngay. Ngay cả khi thị trường có biến động bất thường trong vài tiếng, nửa ngày là phải có phản ứng can thiệp ngay lập tức. Can thiệp như của ta vừa qua là chậm.
Trên thế giới, người ta đã thiết kế những cách để cơ chế thị trường hoạt động và tự nó sẽ điều tiết với những quy chế như: Giá vàng tăng đến mức nào thì nhà nước can thiệp. Về lí thuyết Ngân hàng Nhà nước không nhất thiết phải công bố số lượng vàng nhập về bao nhiêu, nhưng sự can thiệp cần đủ mạnh để có thể tác động thị trường.
Còn nhớ năm 1997, khi đồng bath Thái Lan được ấn định ở mức 25 bath/USD, giới đầu cơ đã ào ạt mua đồng USD vào và Ngân hàng Trung ương Thái Lan can thiệp bằng cách bán USD ra. Đến khi nguồn cung cạn, không thể can thiệp nữa thì buộc phải đẩy tỷ giá lên cao. Khi tỷ giá lên cao, sau một đêm hàng vạn doanh nghiệp Thái Lan phá sản và chính phủ phải cầu cứu Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Bài học từ việc can thiệp sớm và nhanh là rất cần thiết.
TS Lê Đăng Doanh
Phạm Tuyên (ghi)
