Chuã nhêåt 3/11/2024 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Hêåu trûúâng vùn nghïå 10 [ NÖNG HÖNÌ G DIÏUÅ ] Nha â vùn Dûúng Hûúná g, Chu ã tõch Höiå àönì g Vùn xuöi, Höiå Nha â vùn Viïtå Nam, àaä àocå Ngûúâi ùn chay. Öng giaiã thñch lyá do “àûaá con tinh thênì ” cuaã Han Kang bõ “nemá àa”á : “Nobel vùn chûúng tön tronå g quyïnì tû å do, tön tronå g banã nùng cuaã con ngûúiâ . Conâ nhiïuì àöcå gia ã phûúng Àöng laiå àï ì cao àaoå ly á lamâ ngûúiâ . Cho nïn khoá traná h xung àötå ”. KHÖNG PHAIà “GU” CHUNG CUAà TOAN NHÊN LOAIÅ Nha â phï bònh vùn hocå Ngö Thaoã bònh luênå vï ì önì aoâ quanh tacá phêmí cuaã Han Kang: “Mötå cuönë sacá h vûútå qua le ä phaiã thöng thûúnâ g rêtë co á thï í khöng phuâ húpå trong giaoá ducå phö í thöng cunä g la â chuyïnå bònh thûúnâ g”. Nha â vùn Thaiá Ba á Lúiå lamâ viïcå nhiïuì nùm trong lônh vûcå xuêtë banã khuyïnë khñch àöcå gia ã nïn quan têm túiá sacá h àoatå giaiã Nobel vùn chûúng, nhûng nhùcæ nhe:å “Têtë ca ã giaiã thûúnã g, du â danh giaá nhû giaiã Nobel cunä g khöng thïí phanã aná h chñnh xacá têtë ca ã sû å sönë g cuaã vùn hocå ”. Ngay trong giúiá vùn chûúng úã ta, khöng phaiã nha â vùn naoâ cunä g danâ h sû å quan têm àùcå biïtå vúiá sacá h cuaã nha â vùn àoatå giaiã Nobel. Nhaâ vùn Cao Duy Sún, Giaiã thûúnã g Nha â nûúcá vï ì Vùn hocå Nghï å thuêtå 2017, noiá öng chó àocå mötå sö ë tacá phêmí cuaã tacá gia ã ú ã chêu A Á àoatå giaiã Nobel. Öng àaä àocå cacá tacá phêmí cuaã Macå Ngön vaâ thñch nhûng chûa àocå tacá phêmí cuaã Han Kang nïn chûa thïí àaná h gia.á “Giaiã Nobel khöng phaiã “gu” chung cuaã toanâ nhên loaiå . Cho nïn ngûúiâ thñch, ngûúiâ khöng thñch, khöng coá gò ngacå nhiïn”, öng noiá . Mötå trong nhûnä g nha â vùn Viïtå Nam haoá hûcá vúiá sacá h cuaã tacá gia ã àoatå giaiã Nobel laâ Nguyïnî Trñ. Tacá gia ã Baäi vaâng, àaá quyá, trêìm hûúng bayâ to:ã “Töi ú ã trong rûnâ g nïn khöng coá nhiïuì sacá h Nobel àïí àocå . Töi chó coá nhûnä g cuönë cu ä nhû Trùm nùm cö àún, Giaä tûâ vuä khñ, Öng giaâ vaâ biïín caã. Nhûnä g cuönë cuaã tacá gia ã gianâ h giaiã Nobel gênì àêy töi chûa coá cú höiå àocå ”. Nguyïnî Trñ àa ä “nghiïnì natá ” tacá phêmí cuaã nha â vùn Colombia Gabriel Garcia Mará quez, chuã nhên giaiã Nobel vùn hocå 1982: “Töi àocå Trùm nùm cö àún 11 lênì röiì . Co á ngûúiâ baoã Trùm nùm cö àún, Baáu vêåt cuãa àúâi àocå khöng vö nhûng töi thñch nhûnä g cuönë ào”á . Nha â vùn Dûúng Hûúná g, Chu ã tõch Höiå àönì g Vùn xuöi (Höiå Nha â vùn Viïtå Nam), àa ä àocå rêtë nhiïuì tacá phêmí cuaã cacá nha â vùn ùmé giaiã Nobel: “Hêuì nhû nùm naoâ töi cunä g àocå . Àocå sacá h Nobel nïuë camã nhênå àûúcå caiá hay, caiá múiá la å cuaã no á thò thñch. Nhûng phaiã noiá rùnç g, nhûnä g àöcå gia ã bònh thûúnâ g àocå sacá h Nobel seä dï î thêtë vonå g. Vò chuná g khöng phaiã sacá h danâ h cho àaiå chuná g”. Vï ì Ngûúâi ùn chay àang gêy chuá y á cuaã Han Kang, nhaâ vùn Dûúng Hûúná g khöng ngaiå chia seã camã nhênå cuaã öng: “Töi cunä g thñch nhûng Ngûúiâ ùn chay khöng thuyïtë phucå töi hoanâ toanâ , khöng àïí laiå ênë tûúnå g sêu sùcæ . Thêmå chñ töi thêyë ú ã Viïtå Nam co á nhiïuì tacá phêmí khöng kemá Ngûúâi ùn chay”. Tacá gia ã Bïën khöng chöìng thûaâ nhênå , öng àocå sacá h Nobel nhiïuì nhûng chùnè g nhú á àûúcå bao nhiïu, khöng mï mêní tacá phêmí naoâ : “Töi nghô dõch tacá phêmí vùn chûúng rêtë kho,á co á thï í àa ä lamâ rúi runå g gia á trõ cuaã tacá phêmí cho nïn àöcå giaã ú ã ta, ngay caã ngûúiâ saná g tacá vùn hocå , chûa camã nhênå àûúcå hïtë caiá hay cuaã sacá h Nobel”. Mötå nha â thú cho rùnç g: “Àöcå gia ã àocå tacá phêmí cuaã tacá gia ã àoatå giaiã Nobel thûúnâ g co á 3 xu hûúná g: Co á ngûúiâ khen hay vò thêyë hay thêtå sû.å Co á ngûúiâ àocå khöng vaoâ vênî khen hay. Hoå khöng damá chï cöng khai vò súå bõ “nemá àa”á hoùcå sú å bõ ngûúiâ khacá àaná h gia á kha ã nùng tiïpë nhênå vùn hocå co á vênë àï.ì Coá ngûúiâ àocå khöng vaoâ laiå “dòm hanâ g” khöng thûúng tiïcë ”. Nha â thú giêuë tïn noiá tiïpë : “Thñch hay khöng thñch sacá h àoatå giaiã Nobel la â quyïnì cuaã àöcå gia.ã Sacá h Nobel thûúnâ g khöng hêpë dênî nhû tiïuí thuyïtë best - seller hay truyïnå ngön tònh. Cho nïn nïuë àöcå gia ã la â fan cuaã nhûnä g donâ g sacá h trïn seä vú ä mönå g vúiá sacá h àoatå giaiã Nobel”. Mötå cö giaoá dayå vùn ú ã Ha â Nöiå cho biïtë : “Töi chûa tûnâ g àocå cuönë sacá h naoâ cuaã tacá gia ã àoatå giaiã Nobel vùn hocå . Búiã töi camã giacá ho å múiá qua,á ngûúiâ àocå bònh thûúnâ g nhû töi khoá camã . Hiïnå taiå töi cunä g to â mo â vï ì Han Kang nhûng vênî lùn tùn khöng biïtë mònh coá àu ã nùng lûcå àï í tiïpë nhênå tacá phêmí cuaã ba â êyë hay khöng?”. Ba â Hûúng Ly, fan cuaã nha â vùn Myä Sydney Sheldon, cha àeã cuaã nhûnä g cuönë tiïuí thuyïtë tònh camã , trinh thamá best - seller chia se:ã “Töi àaä mua Trùm nùm cö àún nhûng àocå àïnë 3 lênì vênî khöng hiïuí gò, àanâ h bo ã cuöcå . Sacá h Nobel àaná h àö ë qua!á ”. Ba â Hûúng Ly tin rùnç g, àöcå gia ã khöng hiïuí Gabriel Garcia Mará quez rêtë àöng nïn baâ khöng coá gò phaiã ngaiå . GIA Á TRÕ KHÖNG NÙMÇ Ú Ã 1 TRIÏUÅ USD Nha â vùn Thaiá Ba á Lúiå , NXB Höiå Nhaâ vùn, nhênë manå h: “Phaiã xacá àõnh Nobel vùn hocå la â mötå giaiã thûúnã g chû á khöng phaiã chuêní mûcå . Co á nhûnä g tacá gia ã àoatå giaiã Nobel vênî bõ chòm nghóm, thûcå tï ë chó co á khoanã g 20 % tacá phêmí cuaã tacá gia ã àoatå giaiã Nobel bûúcá qua kiïmí duyïtå cuaã thúiâ gian àïí trú ã thanâ h kiïtå xuêtë . Töi thñch nhiïuì tacá gia ã àoatå giaiã Nobel nhû Hemingway, Camus… Coá nhûnä g tacá gia ã àoatå giaiã Nobel thanâ h nhûnä g ngûúiâ khöní g lö ì trong vùn chûúng nhûng ngûúcå laiå cunä g co á nhûnä g ngûúiâ khöní g lö ì trong vùn chûúng khöng àûúcå giaiã Nobel, Kafka laâ vñ du”å . Mötå biïn têpå viïn cöng tacá lêu nùm trong lônh vûcå xuêtë banã , noiá : “Thï ë giúiá bêy giú â ài qua á xa ta. Tûâ quan àiïmí , triïtë ly,á àïnë vùn hoaá cuaã tûnâ g dên töcå , tûnâ g nhomá ngûúiâ … nïn rêtë kho á cho àöcå gia ã ú ã ta tiïpë thu. Nhûng töi khöng tin la â nhûnä g ngûúiâ “cêmì cên nayã mûcå ” laiå trao giaiã Nobel cho tacá gia ã kemá coiã . Búiã thï,ë giaiã Nobel múiá la â mú ûúcá cuaã bao ngûúiâ lamâ vùn”. Theo biïn têpå viïn nayâ , khi àocå tacá phêmí Nobel thò àöcå gia ã vùn minh nïn àocå vúiá têmë lonâ g mú,ã khöng àõnh kiïnë , tön tronå g sû å khacá biïtå . Khen cunä g àûúcå , chï cunä g àûúcå nhûng duâ khen hay chï cênì co á vùn hoa.á Nhiïuì tacá phêmí cuaã tacá gia ã àoatå giaiã Nobel khoá àocå ngay caã vúiá ngûúiâ trong nghï.ì Nha â vùn Àaoâ Ba á Àoanâ , Pho á Giamá àöcë NXB - Töní g biïn têpå NXB Höiå Nha â vùn lêyë vñ du,å co á nhûnä g tacá phêmí chùnè g dunâ g dêuë chêmë , dêuë phêyí , laiå daiâ , gênì 600 trang. Ngûúiâ khöng àuã kiïn nhênî chùcæ chùnæ bo ã dú.ã Nha â phï bònh vùn hocå Ngö Thaoã àaná h gia:á “Nhiïuì öng viïtë kho á hiïuí lùmæ ”. Nha â phï bònh U90 bònh luênå : “Sacá h Nobel khöng coá nghôa laâ hêpë dênî . Vùn chûúng coá loaiå hêpë dênî , dïî àocå va â co á nhûnä g loaiå sêu sùcæ , kho á àocå . Nhiïuì tacá gia ã Nobel khöng phaiã tacá giaã àaiå chuná g, ma â tacá gia ã àaiå chuná g nhû Murakami, àïnë giú â vênî chûa àûúcå giaiã Nobel. Àêy laâ giaiã cuaã Viïnå Hanâ lêm Thuy å Àiïní nïn thuöcå “gu” hanâ lêm, chûá khöng phaiã “gu” àaiå chuná g”. Theo nhaâ phï bònh Ngö Thaoã , gia á trõ cuaã giaiã Nobel khöng nùmç ú ã tiïnì thûúnã g lúná : “Vò tacá phêmí cuaã cacá nha â vùn àoatå giaiã Nobel khöng phaiã “gu” àaiå chuná g nïn khi hoå àûúcå giaiã cöng chuná g múiá to â mo â tòm mua àïí àocå . Gia á trõ khamá pha á cuaã giaiã Nobel laâ vêyå , chû á khöng phaiã mötå triïuå àö la tùnå g cho tacá gia.ã Nhú â àûúcå giaiã Nobel maâ tacá giaã àûúcå chu á y,á tacá phêmí àûúcå tòm àocå . Hêuå Nobel múiá la â vö gia”á . Ú Ã Hanâ Quöcë , sau khi Han Kang àûúcå vinh danh, sacá h cuaã ba â “chayá hanâ g”. Nïuë nha â vùn Viïtå Nam àûúcå giaiã Nobel thò àöcå gia ã ú ã ta cunä g “sötë ” nhû thï.ë Lucá nayâ , ho å mua sacá h conâ vò niïmì tû å haoâ dên töcå . Hiïnå taiå , sacá h àoatå giaiã Nobel ú ã Viïtå Nam co á àûúcå quan têm khöng? Nha â vùn Àaoâ Ba á Àoanâ , Pho á Giamá àöcë NXB Höiå Nha â vùn àaná h gia á manã g sacá h nayâ vênî co á àöcå gia ã nhûng “ngûúiâ ta xïpë hanâ g mua sacá h Nguyïnî Nhêtå AnÁ h chû á khöng xïpë hanâ g mua sacá h àoatå giaiã Nobel àêu”, anh cûúiâ homá hónh. Nha â phï bònh Ngö Thaoã noiá vui: “Nhûnä g cuönë ùmé Nobel cuaã mêyë nùm vûaâ röiì co á in àûúcå nhiïuì àêu? Àöcå gia ã co á sùn lunâ g àêu? Giaiã êyë la â vinh dû å lúná vúiá nha â vùn nhûng àöië tûúnå g àocå hanå hepå . Cho nïn, nhaâ vùn Viïtå Nam chûa àûúcå giaiã Nobel cûá bònh tônh thöi. Nûúcá ta dên söë àöng, chó cênì 1 nganâ ngûúiâ co á mötå ngûúiâ àocå tacá phêmí cuaã nha â vùn Viïtå thò nhaâ vùn Viïtå àa ä qua á giauâ röiì . Cû á chinh phucå àöcå gia ã trong nûúcá àa ä röiì tñnh Nobel sau”. n Sacá h àoaåt giaãi Nobel khöng hêë p dêîn? 10.000 phuå huynh Hanâ Quöcë phanã àöië Ngûúâi ùn chay (The Vegetarian) cuaã Han Kang, chu ã nhên giaiã Nobel vùn hocå 2024. Hoå cho rùnç g àêy la â tacá phêmí “nhayå camã , baoå lûcå , àöcå haiå ” khöng nïn àûa vaoâ thû viïnå trûúnâ g hocå . ÖnÌ aoâ nayâ tacá àönå g túiá khöng ñt àöcå gia ã ú ã ta. Co á ngûúiâ toâ mo â muönë khamá pha á lêpå tûcá Ngûúâi ùn chay. Co á ngûúiâ laiå quyïtë àõnh “quay xe”, danâ h tiïnì mua sacá h khacá . Bòa sacá h Ngûúâi ùn chay, tacá gia ã Han Kang Bòa sacá h Baáu vêåt cuãa àúâi, tacá gia ã Macå Ngön Nha â vùn àoatå giaiã Nobel àêu chó nhênå toanâ nhûnä g lúiâ ca tunå g? Ho å cunä g phaiã àöië mùtå vúiá nhûnä g rùcæ röië , hiïmí nguy tûâ tacá phêmí cuaã mònh. Ngûúâi ùn chay bõ 10.000 phuå huynh Hanâ Quöcë àï ì nghõ daná nhanä “àöcå haiå ”, chûa phaiã önì aoâ lúná nhêtë . Nha â phï bònh Ngö Thaoã nhùcæ túiá chu ã nhên giaiã Nobel 2006, nhaâ vùn Orhan Pamuk tûnâ g bõ àe doaå tñnh manå g. Múiá àêuì nùm nay, nhaâ vùn Macå Ngön, chuã nhên giaiã Nobel 2012 bõ kiïnå ra toa.â Ngûúiâ àêm àún laâ mötå blogger, ngûúiâ nayâ cho rùnç g nhûnä g cuönë sacá h cuaã Macå Ngön “co á vênë àï”ì , caoá buöcå öng böi nhoå cacá anh hunâ g liïtå sô, àoiâ Macå Ngön böiì thûúnâ g thiïtå haiå danh dûå cho möiî ngûúiâ dên Trung Quöcë 1 nhên dên tï.å Trung Quöcë co á gênì 1,5 ty ã ngûúiâ nïn tacá giaã Cao lûúng àoã bõ àoiâ böiì thûúnâ g gênì 1,5 ty ã nhên dên tïå (hún 5 nganâ ty ã àönì g). Nha â vùn Hanâ Quöcë Han Kang, Nobel Vùn hocå 2024 Bòa sacá h Ngûúâi khöíng löì nguã quïn, tacá gia ã Kazuo Ishigura
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==