Sự ra đời của một "gã khổng lồ Hollywood"
Netflix đã công bố rằng họ đã hoàn tất hợp đồng mua lại Warner Brothers với giá 72 tỷ đô la. Giao dịch này định giá Warner Bros. Discovery ở mức 27,75 đô la một cổ phiếu, ngụ ý tổng giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 72 tỷ đô la và giá trị doanh nghiệp khoảng 82,7 tỷ đô la. Theo đó, Netflix sẽ mua lại các hãng phim và truyền hình của Warner Brothers, cũng như dịch vụ phát trực tuyến HBO Max và các mảng kinh doanh khác. Hội đồng quản trị của cả hai công ty đã nhất trí thông qua thỏa thuận và sẽ tiến hành các thủ tục phê duyệt theo quy định và xin ý kiến cổ đông từ Warner Brothers. Tuy nhiên, thương vụ mua lại này không bao gồm các tài sản liên quan đến truyền hình cáp. Warner Brothers có kế hoạch tách mảng kinh doanh phát sóng, bao gồm các kênh truyền hình cáp như CNN, TNT và Discovery vào quý 3 năm sau.
Warner Brothers là một công ty sản xuất và phân phối phim và truyền hình hàng đầu của Mỹ. Được thành lập vào năm 1923, các tác phẩm nổi tiếng của hãng bao gồm loạt phim Harry Potter, Matrix và loạt phim Batman. Hãng cũng sở hữu nhiều loạt phim truyền hình nổi tiếng như Friends và The Big Bang Theory.
Netflix khởi đầu là một dịch vụ cho thuê DVD vào năm 1997 và đã trải qua sự tăng trưởng bùng nổ với tư cách là một công ty nền tảng phát trực tuyến trong suốt đại dịch COVID-19 và sau đó. Khi phát triển thành một nền tảng phát trực tuyến kỹ thuật số, Netflix cũng tích cực bắt đầu sản xuất nội dung của riêng mình. Điều này dẫn đến các phân tích cho rằng: "Netflix đã chuyển mình từ một công ty công nghệ sang một công ty giải trí". Có những phân tích cho rằng sự kết hợp giữa Netflix, một công ty giải trí tương đối mới, với Warner Brothers, một hãng phim truyền thống của Hollywood với hơn một thế kỷ lịch sử, đã tạo ra một "gã khổng lồ Hollywood". Nhận định này hoàn toàn có cơ sở, bởi kho nội dung phim và truyền hình đồ sộ do Warner Brothers sở hữu, cùng với nội dung của HBO và HBO Max, dự kiến sẽ gia nhập dịch vụ phát trực tuyến của Netflix, mở rộng đáng kể lựa chọn của người đăng ký. Ngoài ra, năng lực sản xuất nội dung nội bộ của Netflix dự kiến sẽ được mở rộng đáng kể. Netflix giải thích: "Chúng tôi dự định duy trì hoạt động hiện tại của Warner Brothers và phát triển hơn nữa các thế mạnh của công ty. Điều này bao gồm cả việc phát hành phim chiếu rạp của Warner Brothers". Thông qua thương vụ mua lại này, Netflix đã nắm giữ được kho nội dung phim đồ sộ của Warner Brothers.
Tuy nhiên, việc hoàn tất thương vụ mua lại cần được chính quyền Hoa Kỳ chấp thuận. Chính phủ Hoa Kỳ sẽ xem xét tác động đến vị thế thống lĩnh thị trường. Vấn đề then chốt trong quá trình đánh giá sáp nhập dự kiến sẽ là thị phần phát trực tuyến. Dịch vụ phát trực tuyến HBO Max của Netflix và Warner Brothers kết hợp lại sẽ chiếm khoảng 30% thị trường phát trực tuyến theo gói đăng ký tại Hoa Kỳ. Theo hướng dẫn do Bộ Tư pháp Hoa Kỳ ban hành năm 2023, nếu thị phần của công ty sau sáp nhập vượt quá 30%, các vụ sáp nhập trực tiếp giữa các đối thủ cạnh tranh sẽ bị coi là bất hợp pháp. Do đó, việc mua lại cuối cùng không thể được đảm bảo chắc chắn 100%. Ngoài ra, Netflix phải xin phê duyệt từ các cơ quan chống độc quyền ở các quốc gia ngoài Hoa Kỳ. Theo Bloomberg News, Netflix đã đồng ý nộp phạt 5,8 tỷ đô la nếu thương vụ thất bại hoặc không nhận được sự chấp thuận của Chính phủ.
Chỉ xét riêng về quy mô của thỏa thuận, có khả năng Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) sẽ phải đối mặt với việc xem xét luật chống độc quyền đáng kể, và cũng bởi vì nó sẽ loại bỏ sự cạnh tranh giữa HBO Max, hiện có 128 triệu người đăng ký, và Netflix. Netflix có thể phản bác bằng cách chỉ ra sự thay đổi thói quen truyền thông và thực tế là YouTube của Alphabet gần đây đã trở thành nền tảng xem TV phổ biến nhất của người Mỹ. "Chúng tôi rất tin tưởng vào quy trình quản lý. Thỏa thuận này có lợi cho người tiêu dùng, cho sự đổi mới, cho người lao động, cho người sáng tạo và cho sự tăng trưởng", Sarandos phát biểu sau khi thỏa thuận được công bố.
Người phát ngôn của Bộ Tư pháp đã từ chối bình luận. Theo George Hay, Giáo sư Luật tại ĐH Cornell, việc xem xét phụ thuộc vào việc Netflix sẽ kiểm soát bao nhiêu thị trường nội dung sau thỏa thuận và liệu điều đó có thể được giải quyết thông qua việc bán một phần tài sản hay không: "Warner Bros đã có rất nhiều nội dung sẵn sàng. Vì vậy, bạn có thể tưởng tượng việc bán một số nội dung đó cho một nhà cung cấp khác, có thể là Paramount hoặc một công ty tương tự, như một cách để cải thiện hoặc làm giảm thị phần". Thỏa thuận này cũng có thể sẽ gây ra sự giám sát chống độc quyền chặt chẽ tại Liên minh Châu Âu do thị phần của các công ty kết hợp. UNIC, cơ quan thương mại EU, đại diện cho các hiệp hội và nhà điều hành thương mại điện ảnh bao phủ 39 vùng lãnh thổ cho biết, họ sẽ chia sẻ những lo ngại và phản đối thỏa thuận này với các cơ quan cạnh tranh.
'Một cơn ác mộng'
Khi công bố thỏa thuận, các giám đốc điều hành của Warner Bros. và Netflix đã ca ngợi những lợi ích của thỏa thuận. Giám đốc điều hành của Warner Bros. Discovery, David Zaslav cho biết, thỏa thuận "sẽ đảm bảo mọi người ở khắp mọi nơi sẽ tiếp tục được thưởng thức những câu chuyện có sức ảnh hưởng nhất thế giới cho các thế hệ mai sau", trong khi Đồng Giám đốc điều hành Netflix, Ted Sarandos cho biết, thỏa thuận sẽ "mang đến cho khán giả nhiều hơn những gì họ yêu thích".
Tuy nhiên, các tổ chức trong ngành công nghiệp phim ảnh và truyền hình, bao gồm các hiệp hội và nhóm vận động hành lang cho các chủ sở hữu rạp chiếu phim đã chỉ trích thỏa thuận này, cảnh báo rằng nó sẽ gây hại cho người tiêu dùng và chủ sở hữu rạp chiếu phim.
Thậm chí, một số thành viên Quốc hội Mỹ coi thương vụ mua lại được đề xuất là một "cơn ác mộng" về luật chống độc quyền đối với người tiêu dùng và các nhà sáng tạo. Các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Quốc hội đã cảnh báo về các vấn đề chống độc quyền tiềm ẩn phát sinh từ việc Netflix mua lại HBO Max và bản quyền nội dung của Warner Bros. Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ, bao gồm Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, cũng chỉ trích thương vụ này: " Thương vụ này sẽ tạo ra một gã khổng lồ truyền thông nắm quyền kiểm soát gần một nửa thị trường phát trực tuyến, đe dọa buộc người Mỹ phải trả phí đăng ký cao hơn và ít lựa chọn hơn về nội dung và cách thức xem, đồng thời đặt người lao động Mỹ vào tình thế nguy hiểm".
Cả Warren và Dân biểu Hoa Kỳ Pramila Jayapal - Đồng Chủ tịch Hội đồng Chống Độc quyền Hạ viện, đều gọi thỏa thuận này là một "cơn ác mộng": "Điều này đồng nghĩa với việc tăng giá, quảng cáo và nội dung rập khuôn, nghệ sĩ ít được kiểm soát sáng tạo hơn và lương của người lao động thấp hơn". Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar, một đảng viên Dân chủ đến từ Minnesota cho biết: "Thỏa thuận được đề xuất, cũng như bất kỳ thỏa thuận nào khác, cần được xem xét kỹ lưỡng".
Các nhà phê bình cũng cho rằng, sự hợp nhất giữa Netflix và Warner sẽ là tin xấu cho người xem phim và nhân viên rạp chiếu phim. Michael O'Leary - Giám đốc điều hành của Cinema United, một hiệp hội thương mại đại diện cho hơn 30.000 rạp chiếu phim tại Hoa Kỳ và 26.000 rạp chiếu phim khác trên toàn thế giới đã nhanh chóng phản đối thỏa thuận này, cho rằng nó gây ra mối đe dọa chưa từng có đối với ngành kinh doanh rạp chiếu phim toàn cầu: "Mô hình kinh doanh mà Netflix đã công bố không ủng hộ việc chiếu phim tại rạp. Thực tế, điều ngược lại mới đúng. Các rạp chiếu phim sẽ đóng cửa, cộng đồng sẽ chịu thiệt hại, việc làm sẽ mất đi". Hiệp hội Biên kịch Hoa Kỳ cũng đưa ra cảnh báo tương tự và kêu gọi chặn đứng thương vụ sáp nhập này.
Mặc dù Netflix đã thắng trong cuộc đấu thầu giành quyền sở hữu hãng phim Warner Bros. và các tài sản phát trực tuyến, nhưng họ vẫn là kẻ yếu thế về mặt chính trị so với Paramount Skydance do David Ellison lãnh đạo, vốn có mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền Trump. Paramount đang cân nhắc đưa ra một đề nghị tiếp quản thay thế trực tiếp cho các cổ đông của Warner Bros., những người vẫn chưa bỏ phiếu về thương vụ Netflix, theo CNBC đưa tin hôm thứ Sáu. Reuters không thể xác minh thông tin này.
Trong quá trình diễn ra, các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Quốc hội đã cảnh báo rằng, việc Netflix mua lại sẽ làm giảm lựa chọn cho người tiêu dùng và mang lại cho Netflix một thị phần cao không thể chấp nhận được trên thị trường phát trực tuyến. Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Mike Lee, một thành viên Đảng Cộng hòa đến từ Utah, người đứng đầu Ủy ban Chống độc quyền cho biết, việc Netflix mua lại các tài sản phát trực tuyến của Warner Bros. Discovery sẽ gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các cơ quan thực thi luật chống độc quyền trên toàn thế giới: "Netflix đã xây dựng một dịch vụ tuyệt vời, nhưng việc gia tăng sự thống trị của Netflix theo cách này đồng nghĩa với việc chấm dứt thời kỳ hoàng kim của dịch vụ phát trực tuyến dành cho người sáng tạo nội dung và người tiêu dùng".
Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Roger Marshall của Kansas và Đại biểu Darrell Issa của California cũng đã kêu gọi các cơ quan thực thi luật chống độc quyền của Hoa Kỳ xem xét kỹ lưỡng bất kỳ thỏa thuận nào có thể xảy ra giữa Netflix và Warner Bros., cho rằng điều này có thể dẫn đến việc giảm số lượng phim chiếu rạp.
Lo ngại về khả năng tăng phí đăng ký
Theo Reuters: "Cán cân quyền lực ở Hollywood sẽ nghiêng về phía Netflix nhiều hơn nữa". Còn TechCrunch nhận định: "Hollywood đã rơi vào một cuộc khủng hoảng toàn diện" và "Thương vụ sáp nhập này có thể giáng một đòn chí mạng vào ngành sản xuất phim chiếu rạp và báo hiệu sự kết thúc của Hollywood". Một trong những nhóm phản đối mạnh mẽ nhất là Hiệp hội Biên kịch Hoa Kỳ: "Thương vụ sáp nhập này phải bị ngăn chặn". Bên cạnh đó, cũng có lo ngại rằng khi Netflix phát triển lớn mạnh hơn, sự cạnh tranh giảm sút trên thị trường có thể dẫn đến việc tăng phí đăng ký.
Gail Slater - Trợ lý Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hoa Kỳ phụ trách Vụ Chống độc quyền đã ám chỉ rằng, "mục tiêu chính" của văn phòng bà là tập trung vào những khoản chi tiêu lớn nhất của người Mỹ trung bình: "Nhà ở, giao thông, thực phẩm, chăm sóc sức khỏe và tiện ích dẫn đầu danh sách, trong khi giải trí đứng thứ năm, với 5% chi tiêu hộ gia đình. Nhưng những chi phí giải trí đó đã và đang tăng lên. Netflix đã tăng giá gói tiêu chuẩn không quảng cáo thêm 2,5 đô la lên 17,99 đô la/tháng, vào tháng 1/2025. HBO Max cũng làm theo, tăng giá dịch vụ không quảng cáo thêm 1,5 đô la vào tháng trước, lên 18,49 đô la".
Trong khi đó, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng có tiền sử tham gia vào các vụ sáp nhập truyền thông lớn và đứng về một phía. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã tích cực vận động Bộ Tư pháp ngăn chặn thương vụ AT&T mua lại Time-Warner trị giá 85 tỷ đô la, bày tỏ lo ngại về sự tập trung truyền thông và sự bất mãn của chính ông với kênh truyền hình cáp CNN của Time-Warner. Cuối cùng, AT&T đã thắng kiện vào năm 2018 và 2019. Warren cũng cảnh báo rằng, sự thiên vị chính trị có thể làm ảnh hưởng đến quá trình xem xét thỏa thuận: "Bộ Tư pháp phải thực thi luật chống độc quyền của quốc gia chúng ta một cách công bằng và minh bạch, chứ không phải lợi dụng việc xem xét thỏa thuận của Warner Bros. để kích động mua bán ảnh hưởng và hối lộ".
