Trong những năm qua, với sự quyết liệt, chủ động của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và sự đoàn kết, đồng thuận các tầng lớp nhân dân tỉnh Lâm Đồng, các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), như Chương trình MTQG 1719, Chương trình 30a (Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ) và Chương trình 135 đã mang lại hỗ trợ khá toàn diện về giáo dục, y tế, nhà ở, nước sinh hoạt và hỗ trợ lương thực cho hộ dân tộc thiểu số (DTTS) nghèo.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng, từ năm 2021 đến nay, Lâm Đồng kiên định thực hiện chuẩn nghèo đa chiều, không chỉ đo bằng thu nhập mà còn là khả năng tiếp cận y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và thông tin. Ước tính đến cuối năm 2025, tỉ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh sẽ giảm còn 3,33 % (29.094 hộ dân), trong đó hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số giảm còn 9,18% (14.473 hộ dân).

Kết quả, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh đầu giai đoạn 2021-2025 là 9,33% (tương ứng 78.066 hộ), đến cuối năm 2024 tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh còn 4,06% và ước tính đến cuối năm 2025 tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh còn 3,33%. Đáng chú ý, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều vùng đồng bào DTTS tiến bộ rõ rệt: Từ 26,96% (tương ứng 40.505 hộ) hộ nghèo đa chiều năm 2021, xuống còn 9,18% (tương ứng còn 14.473 hộ) cuối năm 2024.

Đặc biệt, đến cuối năm 2024, 100% xã vùng đồng bào DTTS đã có đường ô tô đến trung tâm được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, tỷ lệ hộ sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 97%, và 99,8% hộ được sử dụng điện lưới quốc gia. Ngoài ra các chỉ tiêu về y tế, giáo dục... trong vùng đồng bào DTTS đều đạt và vượt kế hoạch.

Tính đến hết 9/2025, toàn tỉnh đã hoàn thành 5.691 căn/5.691 căn, đạt 100% kế hoạch. Trong đó, xây mới 4.328 căn, sửa chữa 1.363 căn, với tổng kinh phí hơn 324 tỷ đồng. Đáng chú ý, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát do Thủ tướng Chính phủ phát động đã mang lại trên 3.800 căn nhà mới cho hộ nghèo, cận nghèo ở Lâm Đồng.

Ngoài ra, từ các chương trình mục tiêu quốc gia, toàn tỉnh Lâm Đồng xây mới và sửa chữa hơn 2.200 căn; từ đề án hỗ trợ người có công và thân nhân liệt sĩ có trên 400 căn được hoàn thiện, với kinh phí gần 27 tỷ đồng. Bên cạnh đó, nhiều chương trình khác đã đóng góp trên 280 căn, gần 17 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, người dân không đứng ngoài cuộc chiến giảm nghèo. Từ họp bàn thôn đến các mô hình sinh kế, đồng bào DTTS góp mặt từ khâu lên kế hoạch đến giám sát thực hiện, biến chính sách thành hành động thiết thực. Sự vào cuộc chủ động ấy không chỉ giúp nâng cao hiệu quả, minh bạch mà còn từng bước xóa bỏ tư duy "trông chờ, ỷ lại". Đặc biệt phụ nữ, nhất là phụ nữ DTTS đang khẳng định vai trò đầu tàu trong phát triển kinh tế. Nhiều mô hình sản xuất do phụ nữ làm chủ, giữ vai trò tổ trưởng tổ hợp tác, vừa làm kinh tế giỏi vừa nâng cao vị thế trong cộng đồng.

Một bước ngoặt không thể không nhắc đến là nỗ lực đưa nguồn nước sạch đến những vùng sâu Lâm Đồng vốn thiếu thốn trầm trọng. Đơn cử, xã Bảo Thuận đến nay các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các chiều dịch vụ xã hội cơ bản đã được quan tâm, hỗ trợ. Riêng đối với chiều thiếu hụt về nước sinh hoạt và vệ sinh, xã có 100% hộ nghèo, hộ cận nghèo sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Tại căn nhà nhỏ của gia đình chị K’Hes (xã Bảo Thuận, Lâm Đồng), hạ tầng cấp nước đã ghi dấu một bước ngoặt này. Theo chị K’Hes, mặc dù sở hữu giếng đào từ lâu, chỉ hơn một năm trở lại đây, khi chính quyền triển khai đưa nước máy về thôn, gia đình chị đã chuyển sang sử dụng nước máy làm nguồn sinh hoạt chính.

“Gia đình tôi đã có giếng đào từ ngày xưa, thế nhưng hơn 1 năm nay, chính quyền đưa ống nước máy, nước sạch nông thôn về thì gia đình tôi đã chuyển qua dùng nước máy là chủ yếu. Nước giếng sử dụng thì hàng tháng tốn tiền điện khá nhiều. Gia đình tôi ít người, nay dùng nước máy thì tiết kiệm hơn và việc sử dụng thuận tiện hơn nhiều", chị K’Hes chia sẻ.

Gia đình chị K’Hes là hộ cận nghèo và được hỗ trợ làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để xóa nhà tạm, một bước tiến quan trọng trong hành trình an cư, lập nghiệp. Việc ổn định chỗ ở, kết hợp với việc tiếp cận nguồn nước sạch, đang giúp nhiều gia đình như chị vững tin hơn trên con đường vươn thoát nghèo.

Một trong những bước ngoặt lớn khác, đó là triển khai dự án đầu tư cơ sở hạ tầng truyền thông theo Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt danh sách các xã khu vực III thuộc vùng đồng bào DTTS. Sau khi nhận quyết định, qua khảo sát và đánh giá, tỉnh Lâm Đồng đã chọn xã Liêng Srônh (nay là xã Đam Rông 2) làm điểm triển khai dự án này.

Tại xã Liêng Srônh, tỉnh đã triển khai 9 cụm loa ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông phục vụ công tác thông tin cho các thôn, bản, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các thông tin về chính sách, chương trình hỗ trợ giảm nghèo của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh đó, các xã khu vực III của tỉnh Lâm Đồng cũng đã được trang bị hệ thống đài truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông.

Sau nhiều nỗ lực không ngừng nghỉ, cuối tháng 2/2025, xã Liêng Srônh đã được tỉnh Lâm Đồng công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2024. Đây cũng là xã cuối cùng của huyện Đam Rông cũ - nơi từng là huyện nghèo 30A của Lâm Đồng đạt chuẩn nông thôn mới.

Nhiều năm qua, tỉnh Lâm Đồng không chỉ "cho cần câu" mà còn "dạy cách câu cá" cho người nghèo. Trong giai đoạn giảm nghèo 2021-2025, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đã triển khai hàng trăm lớp đào tạo nghề ngắn hạn cho đồng bào DTTS và người dân vùng sâu, vùng xa; hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí,...

Ở xã Đam Rông, bất kể nắng mưa, người phụ nữ dân tộc Ma Rương vẫn không ngơi nghỉ. Với vai trò là Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Dâu tằm Đạ M’rông, chị Ma Rương như chiếc cầu nối giữa nông dân với kỹ thuật trồng trọt, giữa con tằm nhỏ bé với giấc mơ no ấm của cả cộng đồng. "Những năm trước, người dân sống chủ yếu nhờ lên rẫy, thu nhập bấp bênh theo thời tiết. Từ khi chuyển sang trồng dâu nuôi tằm, đời sống thay đổi rõ rệt. Thấy hiệu quả, tôi vận động mọi người cùng làm, cùng phát triển kinh tế", chị Ma Rương chia sẻ.

Từ một tổ hợp tác nhỏ lẻ, HTX Dâu tằm Đạ M’rông nay đã có 9 thành viên nòng cốt và hàng chục hộ dân tham gia liên kết. Nhờ khí hậu mát mẻ, đất đai phù hợp, cây dâu phát triển tốt, giá kén tằm dao động ở mức cao (180.000 - 200.000 đồng/kg), tạo điều kiện để nhiều hộ dân vượt qua nghèo đói.

Theo chị Ma Rương, nghề trồng dâu nuôi tằm không quá vất vả, dễ tiếp cận, phù hợp với cả phụ nữ, người già và trẻ em. “Chị em trong HTX luôn hỗ trợ nhau về kỹ thuật, từ cách trồng dâu đến chăm sóc tằm. Mỗi năm, chúng tôi đều tổ chức tập huấn miễn phí để 'cầm tay chỉ việc' cho người mới”, chị Ma Rương nói.

Trước đây, gia đình chị Liêng Jrang K Brao ở thôn Đạ Tế (xã Đam Rông 3) thuộc diện hộ nghèo, sống chủ yếu nhờ trồng bắp trên vài sào đất, thu nhập không đủ trang trải. Từ khi tham gia HTX và bắt tay vào nghề trồng dâu nuôi tằm, cuộc sống gia đình chị đã bước sang trang mới. "Mỗi lứa tằm chỉ khoảng 15-16 ngày nhưng cho thu nhập hơn 10 triệu đồng. So với lên nương, nghề này đỡ vất vả hơn nhiều. Người lớn tuổi cũng có thể làm được. Giờ gia đình đã thoát nghèo, có tiền dành dụm để mua sắm vật dụng trong nhà", chị Liêng Jrang vui mừng kể.

"Phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng không còn nhà tạm. Thực hiện việc huy động các nguồn lực xã hội và lồng ghép các chương trình, dự án giảm nghèo vào các chương trình có cùng mục tiêu để đem lại hiệu quả cao và bền vững. Phấn đấu đến cuối năm 2030, toàn tỉnh không còn hộ nghèo", ông Hồ Văn Mười - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, chia sẻ.

Ông Hồ Văn Mười - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, cho biết: Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hạ tầng cơ sở như đường giao thông, trường học, trạm y tế được đầu tư đáng kể, góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt và học tập. Tỷ lệ hộ nghèo giảm, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo bền vững nhờ vào các chương trình hỗ trợ sinh kế và phát triển sản xuất. Các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục vùng DTTS được quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt và tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực.

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho hay, ngoài việc thực hiện các chính sách giảm nghèo do Chính phủ ban hành, hệ thống chính trị cơ sở cũng được củng cố, đội ngũ cán bộ địa phương ngày càng trưởng thành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhận định: Bên cạnh những kết quả đạt được, đời sống của một bộ phận Nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, kinh tế chậm phát triển, tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao, nhất là đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn; chênh lệch giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực nông thôn và đô thị.

Ngoài ra, tình hình hoạt động của các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, ma túy, tín dụng đen, lừa đảo công nghệ cao... vẫn còn xảy ra, tiềm ẩn nhiều yếu tố ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội trong vùng đồng bào DTTS nói riêng và trên địa bàn toàn tỉnh nói chung.

"Lâm Đồng đặt quyết tâm khơi dậy nội lực của người nghèo bằng việc triển khai quyết liệt Chương trình MTQG 1719, coi đây là nhiệm vụ chính trị hàng đầu. Tỉnh chú trọng lồng ghép hiệu quả các chương trình giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội. Song song đó là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý chí tự lực của đồng bào DTTS, phát huy vai trò cán bộ, người uy tín trong cộng đồng", ông Hồ Văn Mười nhấn mạnh.