Hành trình làm giàu trên mảnh đất cằn của anh nông dân Hà Tĩnh

Lối rẽ của anh thợ cơ khí

Giữa không gian xanh mướt của những luống dưa thẳng tắp, chùm nho căng tròn đang vào vụ thu hoạch, anh Nguyễn Đăng Mạnh (trú phường Trần Phú, tỉnh Hà Tĩnh) xuất hiện với dáng người rắn rỏi, chất phác. Sau nhiều năm theo đuổi mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở mảnh đất khó, anh Mạnh đã cho thu “quả ngọt”. Anh được biết đến là người dám “đánh cược” cả vốn liếng để theo đuổi con đường nông nghiệp trên chính mảnh đất bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm.

Anh Mạnh sinh ra trong gia đình vốn làm nghề nông, cuộc sống khá vất vả. Năm 2003, vừa tròn 19 tuổi, anh rời quê vào miền Nam lập nghiệp với mong muốn đổi đời. Những năm tháng bươn chải đủ nghề nơi đất khách giúp anh trưởng thành hơn, nhưng cuộc sống thị thành nhiều bon chen, thu nhập lại bấp bênh khiến anh luôn canh cánh nỗi lo về tương lai. Đến năm 2006, anh quyết định trở về quê, gắn bó với nghề cơ khí. Công việc mang lại nguồn thu ổn định, song trong anh vẫn luôn muốn tìm một hướng đi lâu dài, bền vững trên mảnh đất quê hương.

Cơ duyên đến vào năm 2020, khi anh được thuê thi công nhà màng trồng dưa lưới cho một số hộ dân trong vùng. Trong quá trình làm việc, anh nhận ra mô hình này không chỉ hiện đại mà còn mở ra triển vọng kinh tế lớn. Thị trường tiêu thụ rộng, sản phẩm được ưa chuộng, trong khi tại địa phương vẫn còn nhiều diện tích đất bỏ hoang, chưa được khai thác hiệu quả.

“Nhìn những khu đất cỏ mọc um tùm, tôi cứ nghĩ mãi, nếu biết cách làm thì đất không phụ người. Từ đó, ý tưởng làm mô hình nông nghiệp công nghệ cao bắt đầu ấp ủ”, anh Mạnh nhớ lại.

Sau nhiều đêm trăn trở, anh bắt đầu tìm tòi, học hỏi kỹ thuật trồng dưa lưới qua sách báo, internet, trực tiếp đến các mô hình đã thành công để học kinh nghiệm. Để thực hiện mô hình, anh tạm gác nghề cơ khí, vay vốn đầu tư, thuê hơn 10.000m² đất hoang để cải tạo, dựng nhà màng trồng dưa lưới công nghệ cao.

Anh Mạnh chia sẻ, những ngày đầu khi mới triển khai mô hình gặp rất nhiều khó khăn. Bởi khu đất bạc màu phải cải tạo lại từ đầu, từ làm mới đất, làm lại hệ thống thoát nước đến dựng nhà lưới. Mặt khác mảnh đất miền Trung khắc nghiệt, nắng gắt, mưa lũ triền miên.

“Lúc bắt đầu làm, có những thời điểm, cây trồng sinh trưởng không như mong muốn, sâu bệnh xuất hiện, tôi gần như mất ăn, mất ngủ ở vườn để tìm cách để khắc phục. Khó khăn dồn dập, mất tiền, cây chết, có những lúc nản lắm nhưng vẫn phải cố gắng vì giờ mình bỏ dở thì mất trắng hết mọi thứ”, anh Mạnh nói.

Mô hình nông nghiệp công nghệ cao và những trái ngọt đầu tiên

Bằng sự kiên trì và cách làm bài bản, mô hình trồng dưa lưới đầu tiên của anh Mạnh dần đi vào ổn định. Anh đầu tư hệ thống tưới nước, bón phân tự động, mọi thông số đều có thể theo dõi, điều chỉnh qua điện thoại thông minh. Từng giai đoạn sinh trưởng của cây được kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tối đa rủi ro. Đến nay, anh Mạnh sở hữu hơn 4.000m² nhà màng trồng dưa, cho năng suất khoảng 20 tấn mỗi năm. Với giá bán dao động từ 35.000 - 40.000 đồng/kg, mô hình này mang lại doanh thu 700 - 800 triệu đồng/năm.

Thành công khi trồng dưa lưới, anh Nguyễn Đăng Mạnh tiếp tục tìm hiểu và quyết định trồng nho mẫu đơn. Đây là giống nho cao cấp được mệnh danh là “nho quý tộc”, có giá trị kinh tế cao nhưng cũng nổi tiếng khó trồng. Qua tìm hiểu, anh biết tại Bắc Giang đã có những mô hình trồng nho mẫu đơn cho hiệu quả tốt. Không ngại đường xa, anh trực tiếp đến đây học hỏi, ghi chép tỉ mỉ từng khâu kỹ thuật.

“Giống nho này đòi hỏi chăm sóc rất công phu, vốn đầu tư lớn. Nhưng tôi nhận thấy khí hậu Hà Tĩnh, nếu có nhà màng và xử lý kỹ thuật tốt, hoàn toàn có thể trồng được. Biết rằng rất khó, chưa biết có thuận lợi hay không, nhưng tôi cũng thử sức tiếp tục mở giống cây trồng mới, biết đâu lại thành công”, anh Mạnh chia sẻ thêm.

Để trồng nho, anh Mạnh tiếp tục bỏ hơn 200 triệu đồng để mua 400 gốc nho mẫu đơn nhập từ Hàn Quốc, với giá khoảng 500.000 đồng/cây, trồng thử nghiệm trên diện tích đã được cải tạo kỹ lưỡng. Hệ thống rãnh thoát nước được xây dựng bài bản để tránh ngập úng, nhà màng giúp giảm tác động của nắng nóng, mưa lớn.

Anh Mạnh chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình canh tác đó là hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc hóa học, ưu tiên phân hữu cơ, chế phẩm sinh học. Thay vì phủ bạt đen dưới gốc, anh trồng cỏ để giữ ẩm cho đất, tạo môi trường sinh thái ổn định cho cây phát triển.

Theo anh Mạnh, tại Hàn Quốc, nho mẫu đơn được trồng theo một quy trình rất bài bản, tận dụng lợi thế mùa đông lạnh để cây bước vào giai đoạn “ngủ nghỉ”, dồn toàn bộ dinh dưỡng về gốc. Chính điều kiện tự nhiên này giúp việc xử lý ra hoa, đậu trái trở nên thuận lợi và ổn định hơn.

Trong khi đó, tại khu vực miền Trung, thời tiết chủ yếu chỉ xoay quanh nắng và mưa, gần như không có mùa đông rõ rệt. Điều này buộc người trồng nho phải chủ động can thiệp bằng các biện pháp kỹ thuật nhằm “đánh lừa” cây, tạo chu kỳ sinh trưởng phù hợp. Từ khâu cắt tỉa cành, tạo tán đến việc điều chỉnh lượng lá, tất cả đều phải được tính toán kỹ lưỡng và thực hiện đúng thời điểm.

“Không thể để cây mang quá nhiều chùm. Mỗi gốc chỉ nên giữ lại khoảng 5–10 chùm thôi, nếu tham quá thì cây sẽ nhanh suy, chất lượng trái cũng giảm. Tôi đã tìm hiểu, học hỏi kỹ kinh nghiệm từ những mô hình trồng nho thành công để có đúc rút kinh nghiệm riêng cho bản thân", anh Mạnh chia sẻ.

Sự kiên nhẫn và tỉ mỉ trong từng công đoạn đã giúp vườn nho dần thích nghi với điều kiện khí hậu địa phương. Sau thời gian chăm sóc bài bản, cây sinh trưởng khỏe mạnh, trái phát triển đồng đều và cho thu hoạch đúng kỳ vọng.

Theo anh Mạnh, nếu gặp thời tiết thuận lợi, mỗi gốc nho có thể cho sản lượng khoảng 15kg, tổng năng suất cả vườn đạt gần 6 tấn. Với giá bán dao động từ 250.000 – 300.000 đồng/kg, vườn nho không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn mở ra hướng đi mới đầy triển vọng cho nông nghiệp địa phương.

Đại diện Hội Nông dân phường Trần Phú, đánh giá mô hình trồng dưa lưới và nho mẫu đơn của anh Nguyễn Đăng Mạnh là một trong những mô hình tiên phong tại địa phương.

“Dù nho mới ở giai đoạn thử nghiệm, nhưng bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực. Đây là mô hình cho thấy nếu biết áp dụng khoa học kỹ thuật, nông nghiệp vẫn có thể mang lại giá trị cao. Trước đó anh Mạnh cũng thành công ở mô hình trồng dưa lưới công nghệ cao. Một người tiên phong, dám nghĩ, dám làm đã trở thành tấm gương cho nhiều thanh niên học hỏi. Các mô hình anh Mạnh làm vừa mang lại nguồn kinh tế cao, giải quyết việc làm cho nhiều người mà còn mở ra một hướng đi mới cho nông nghiệp của địa phương”, Đại diện Hội Nông dân phường Trần Phú chia sẻ.