Khả năng quân sự của Ukraine và Nga mất cân bằng đến mức Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky liên tục kêu gọi các đồng minh phương Tây tăng cường viện trợ vũ khí, khí tài để giúp Ukraine kháng cự, cuối cùng đưa quân Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine. Nhưng xem ra tương quan lực lượng khá chênh lệnh, giống như "chim chích đấu bồ nông, gà con đấu quạ", CNN nhận định ngày 26/2.
 |
Lực lượng quân sự Ukraine và Nga được ví như "châu chấu đá xe". Ảnh minh họa: Atlantic Council. |
Chi tiêu quốc phòng
Chỉ cần nhìn vào số tiền mà Ukraine và Nga chi cho quốc phòng sẽ cho thấy khoảng cách giữa quân đội hai quốc gia. Ukraine chi 4,7 tỷ USD vào năm 2021, chỉ hơn 1/10 so với 45,8 tỷ USD của Nga – quốc gia có vũ khí hạt nhân, theo báo cáo “Cán cân quân sự” của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) công bố tuần trước.
Trong khi Chính phủ Nga bắt đầu nỗ lực hiện đại hóa quân đội vào năm 2008, sau một cuộc chiến chớp nhoáng với Gruzia làm thiếu hụt trang thiết bị, vũ khí của Ukraine phần lớn vẫn là từ thời Liên Xô.
Tuy nhiên, với tham vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Ukraine đã cơ cấu lại các lực lượng vũ trang và có kế hoạch trang bị lại lực lượng không quân với các máy bay chiến đấu của phương Tây vào giữa những năm 2030. Ukraine cũng có kế hoạch cải thiện khả năng hải quân.
 |
Xe tăng Nga di chuyển qua thị trấn Armyansk ở phía bắc Crimea. |
Nhân lực
Trong đó Nga có 900.000 quân nhân tại ngũ trong các lực lượng vũ trang và 2 triệu quân dự bị, Ukraine có 196.000 quân chính quy và 900.000 quân dự bị. Ukraine hôm thứ Tư bắt đầu gọi nhập ngũ lính dự bị trong độ tuổi 18-60, theo IISS.
Riêng về lực lượng trên bộ, Nga có lợi thế gấp đôi, với 280.000 quân so với 125.600 của Ukraine. Và lực lượng không quân Nga mạnh gần gấp 5 lần - 165.00 so với 35.000 của Ukraine.
Nhưng về số lượng binh lính trong chiến dịch quân sự hiện nay, ông Yohann Michel, một nhà phân tích nghiên cứu tham gia viết báo cáo của IISS, nói rằng, Nga có khoảng 200.000 người trong và xung quanh Ukraine.
“Đó là bao gồm khoảng 60 nhóm chiến đấu. Tình hình đang phát triển nhanh chóng và con số đó có thể thay đổi, nhưng nó rất lớn, và điều đó quan trọng. Đó là một trong những nhóm lớn nhất ở Đông Âu mà chúng tôi đã thấy trong nhiều năm - trong cuộc đời tôi”, ông Michel nói với CNN. “Quân Ukraine gặp nhiều khó khăn hơn vì mọi thứ họ có hiện đã được huy động và họ đã gọi lính dự bị”, ông nhận định.
 |
Quân nhân Ukraine ngồi trên đỉnh xe chở quân bọc thép trên một con đường ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine hôm thứ Năm. |
Vũ khí và phương tiện
Có rất nhiều thứ để so sánh ở đây - máy bay tấn công, xe bọc thép, tên lửa đất đối không - nhưng nhìn chung, Nga đơn giản là có nhiều thứ hơn cả.
Ví dụ, Nga có hơn 15.857 xe chiến đấu bọc thép so với 3.309 chiếc của Ukraine. Nga có số lượng máy bay nhiều hơn 10 lần - 1.391 chiếc so với 128 chiếc của Ukraine. Nga có 821 máy bay trực thăng so với 55 chiếc của Ukraine, nếu tính cả máy bay của hải quân.
Theo IISS, Nga có 49 tàu ngầm, Ukraine không có. Ông Michel nói: “Có sự khác biệt lớn giữa hai lực lượng, đặc biệt là phòng không-không quân. Nga có lực lượng phòng không mạnh hơn nhiều… Có sự khác biệt rất lớn về máy bay trực thăng và máy bay ở mọi cấp độ - từ máy bay vận tải, máy bay chiến đấu đến máy bay trực thăng tấn công”.
 |
Một xe chiến đấu bộ binh Ukraine đứng gác ở ngoại ô Kiev hôm thứ Ba. |
Ý chí chiến đấu
Tuy nhiên, các lực lượng Ukraine đã thực hiện một số cuộc phản công thành công. Ông Michel cho rằng ý chí chiến đấu cao là sức mạnh lớn nhất của lực lượng vũ trang.
“Tôi thực sự ngạc nhiên về những gì mình đang thấy. Các máy bay chiến đấu Ukraine vẫn đang bay, việc chúng vẫn cất cánh thực sự ấn tượng”, ông Michel nói. Nếu Nga sớm chiếm được thủ đô Kiev, Ukraine sẽ khó chống trả. Nhưng nếu Nga không thành công, xung đột có thể kéo dài. Và đó là kịch bản mà ý chí của Ukraine có thể chứng minh đó là một loại vũ khí mạnh mẽ, ông Michel nói.
 |
Các phương tiện quân sự của Ukraine di chuyển qua quảng trường Độc lập ở trung tâm Kiev hôm thứ Năm. |
Hiện đại hóa
Nhưng với việc giao tranh diễn ra trên khắp Ukraine, số lượng và chất lượng của kho vũ khí là một yếu tố chính. Ông Nick Reynolds, một nhà phân tích nghiên cứu về tác chiến trên bộ tại Viện Nghiên cứu quốc phòng và an ninh hoàng gia (Anh), nói rằng lực lượng không quân của Ukraine hiện đã bị đánh bật phần lớn.
“Đã có những vấn đề nghiêm trọng với quá trình hiện đại hóa do các vấn đề kinh tế của Ukraine kể từ năm 2014. Vì vậy, quân đội thiếu hệ thống phòng không và pháo binh hiện đại, đặc biệt là radar pháo phản lực và các thiết bị giám sát khác để phát hiện pháo binh của đối phương và ít nhất là có cơ hội trấn áp bằng hệ thống riêng của họ”, ông Reynolds nói với CNN. Theo ông, những khả năng này rất quan trọng để quân đội Ukraine có thể tự điều động và tiếp tế.
