Nữ cử nhân về quê làm giàu từ mô hình nông nghiệp sạch

Đi để trở về

Chị Lâm Thị Mỹ Tiên (27 tuổi, ngụ xã Hiếu Liêm, huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, nay là xã Thường Tân, TPHCM) xuất thân từ con nhà nông, nhưng gia đình có truyền thống hiếu học nên cha, mẹ tạo mọi điều kiện tốt nhất để chị theo đuổi con đường học vấn. Lúc bấy giờ, bản thân giỏi ngoại ngữ nên Mỹ Tiên nghĩ rằng nếu có cơ hội sẽ đi du học để tìm được con đường tiềm năng hơn là việc "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời".

Mỹ Tiên cho biết, khi đó, chị chỉ muốn đi du học, không có đam mê về nông nghiệp. Năm 2016, gia đình tạo điều kiện nên chị quyết định đi du học tại Trường ĐH Amsterdam (Hà Lan). Tốt nghiệp đại học, có nhiều cơ hội việc làm với thu nhập cao ở xứ người nhưng bỗng dung cô gái trẻ này lại khao khát và quyết định trở về Việt Nam để làm nông dân.

"Có những chuyến đi mở ra tầm nhìn mới nhưng chưa bao giờ khiến tôi quên nơi mình thuộc về. Việt Nam – mảnh đất đã nuôi lớn tôi bằng tình yêu và nghị lực. Dù đi đâu, tôi vẫn mang trong tim niềm biết ơn sâu sắc và khát vọng trở về để góp sức cho Tổ Quốc", Mỹ Tiên chia sẻ lý do về nước.

Cuối năm 2019, Mỹ Tiên quyết định về quê làm nông dân, dù khi ấy chị có thể làm việc cho một hãng hàng không hoặc quản lý chuỗi siêu thị châu Á tại Hà Lan với mức thu nhập hấp dẫn. Ngày Tiên trở về quê, không ít lời bàn tán, cho rằng chị học không nổi nên mới về làm nông.

"Khi tôi quyết định về quê, ông nội rất vui còn họ hàng, bạn bè đặt ra nhiều thắc mắc và khuyên tôi nên quay lại Hà Lan vì còn có thể học cao hơn nữa. Nhưng mình nghĩ là thế hệ trẻ đã đi nhiều, biết nhiều nên muốn trở về để chia sẻ câu chuyện nông sản", chị Mỹ Tiên cho biết.

Làm giàu từ trái cây có múi

Sau khi về quê, nữ cử nhân bắt đầu thực hiện mô hình nông nghiệp sạch trên diện tích vài nghìn mét vuông của gia đình với trái cây có múi gồm chanh, cam, quýt... Trở thành nông dân chính hiệu khiến cuộc sống của Mỹ Tiên hoàn toàn đảo ngược so với trước kia. Mọi thứ phải học từ đầu nên chị cũng dần thấu hiểu được nỗi vất vả của người nông dân.

"Những ngày đầu làm nông dân, tôi sợ nắng, nhưng khi ra vườn thường xuyên thì bắt đầu quen với việc dậy từ 6 giờ và làm việc đến tận 22 giờ. Thời điểm đầu năm 2023, cam sành rớt giá, chỉ còn 2.000 đồng/kg và vườn bị lỗ hơn 100 triệu đồng khiến tôi có phần hụt hẫng, nản chí. Lúc đó, tôi nghĩ ông bà nhờ trồng cam, quýt mà từ trắng tay có thể lo cho mình du học nước ngoài, sao mình có thể bỏ cuộc. Tôi quyết tâm học hỏi thêm kinh nghiệm, áp dụng nhiều phương pháp mới để nâng tầm giá trị các loại trái đang trồng"- Mỹ Tiên nhớ lại.

Mỹ Tiên bắt đầu nghiên cứu thị trường, trao đổi kinh nghiệm với các tập đoàn về nông nghiệp ở nước ngoài, nơi cô từng đến và lập kênh chia sẻ trên mạng xã hội để xây dựng thương hiệu, lan tỏa giá trị nông sản.

Đến nay, Mỹ Tiên đang quản lý khoảng 10 ha đất vườn, với các loại nông sản, như: cam sành, cam xoàn, cam V2, quýt hồng, quýt đường…, cho doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Ngoài ra, Mỹ Tiên đang nghiên cứu cách làm sốt cam, quýt trong nấu ăn và rau câu, kết hợp cùng mật hoa dừa để tăng giá trị sản phẩm.

Chia sẻ về dự định, Mỹ Tiên cho biết chị muốn trở thành người thúc đẩy động lực cho giới trẻ làm nông nghiệp, qua những clip làm vườn đăng tải trên mạng xã hội. Chị muốn cho mọi người thấy nông sản Việt Nam rất ngon, người nông dân cực kỳ quyết tâm và người trẻ có thể thay đổi tư duy.

Vào năm 2023, vùng sản xuất của Mỹ Tiên được UBND huyện Bắc Tân Uyên (cũ) cấp giấy chứng nhận các sản phẩm cam sành, cam xoàn, quýt đường, chuối cau đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.

Câu chuyện khởi nghiệp của Lâm Thị Mỹ Tiên truyền cảm hứng cho người trẻ, đồng thời cho thấy thế mạnh về cây có múi ở vùng đất Bình Dương cũ nếu được phát huy tốt có thể mở ra hướng thoát nghèo, làm giàu bền vững cho hàng nghìn hộ sản xuất tại địa phương.

Theo ông Đỗ Ngọc Huy - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nông dân TPHCM, những mô hình sản xuất như của Lâm Thị Mỹ Tiên đã giúp nông dân tại địa phương thoát khỏi cảnh "được mùa mất giá". Theo ông Huy, khi biết kể câu chuyện sản phẩm, nông dân trở thành chủ nhân trên thị trường, không còn phụ thuộc thương lái và Mỹ Tiên đã làm được điều này.

Trước khi sáp nhập, Bình Dương từng nhân rộng phong trào "Mỗi nông dân là một thương nhân", đào tạo kỹ năng kể chuyện thương hiệu, thiết kế bao bì, sử dụng TikTok và sàn thương mại điện tử. Mỗi sản phẩm không chỉ đạt sao xếp hạng, mà còn mang theo "chất giọng riêng" của người trồng, từ hương vị đến bản sắc văn hóa.

Thoát nghèo nhờ xây dựng thương hiệu vùng

Đại diện Hội Nông dân TPHCM cho biết, nhằm giúp người dân địa phương phát triển bền vững các loại cây có múi, từ năm 2014, cơ quan chức năng đã hỗ trợ người dân trồng trọt theo mô hình VietGAP, cải thiện môi trường sinh thái, nói không với thuốc bảo vệ thực vật. Qua đó, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh và quảng bá trái cây có múi khu vực Tây Bắc TPHCM (Bình Dương trước đây) đến người tiêu dùng và các doanh nghiệp trong cả nước.

Từ năm 2014 đến nay, khu vực xã Thường Tân, TPHCM (huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương cũ) đã triển khai nhiều dự án về điện, thủy lợi và hàng chục dự án về giao thông với số vốn lớn nhằm phục vụ cho phát triển nông nghiệp nói chung và phát triển vùng chuyên canh cây có múi nói riêng. Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao mô hình sản xuất tiên tiến, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho bà con nông dân.

Nhằm bảo đảm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm nông nghiệp, năm 2017, hai loại cây ăn quả là cam, bưởi Bắc Tân Uyên được Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu. Nhờ đó, người trồng cây có múi ở địa phương có động lực tiếp tục mở rộng diện tích phát triển loại cây trồng hiệu quả, phù hợp với mô hình nông nghiệp xanh.

Đến nay, chất lượng trái cây có múi ở TPHCM ngày một tăng lên. Người sản xuất chú trọng đến vấn đề an toàn trong trồng trọt để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Số lượng trang trại, hộ sản xuất áp dụng các quy trình VietGAP, GlobalGAP, các tiêu chuẩn hữu cơ nâng lên.

Tại xã Thường Tân, các hợp tác xã ra đời, hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt cho người dân trong khu vực, bao tiêu sản xuất. Nhờ ổn định đầu ra cho sản phẩm cây trồng, đời sống bà con nông dân khu vực phía Bắc TPHCM ngày càng được cải thiện và nâng cao.