Thay đổi tư duy sản xuất
Tại Quảng Ngãi, tiểu dự án Giảm nghèo về thông tin (thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững) được xem là bước đột phá trong cách tiếp cận công tác giảm nghèo. Nếu trước đây, hộ nghèo thường gặp khó khăn vì thiếu vốn, thiếu kỹ thuật sản xuất, thì nay, họ được trao thêm “chìa khóa” là thông tin giúp người dân thay đổi nhận thức, nắm được các thông tin, chính sách và học hỏi những mô hình hay, cách làm tốt, từ đó, nâng cao nhận thức và quyết tâm vươn lên thoát nghèo.
Nhờ được hỗ trợ bò giống từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững, bà Hồ Thị Nga (trú thôn Trường Biện, xã Cà Đam, tỉnh Quảng Ngãi), đã có cơ hội phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập. Không chỉ tận dụng nguồn hỗ trợ, bà chủ động học hỏi, áp dụng hướng dẫn của cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng chuồng trại và chăm sóc đàn bò, tự tin vươn lên thoát nghèo mà không còn trông chờ hay ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.
Sự cần cù cộng với kiến thức được trang bị qua các lớp tập huấn đã giúp đàn bò của bà ngày càng khỏe mạnh. Sau vài năm, gia đình bà Nga đã có thu nhập ổn định, chính thức thoát nghèo. “Nhà nước hỗ trợ cho mình cái cần câu thì mình phải biết đi câu. Các cán bộ hướng dẫn cách làm chuồng trại, chăm bò, tôi đều làm theo. Giờ bò đã đẻ, có lời rồi. Nhưng muốn được vậy thì mình phải cố gắng. Không thể trông chờ mãi nữa”, bà Nga chia sẻ.
Cũng ở xã Cà Đam, ông Nguyễn Tấn Viên cũng là tấm gương tiêu biểu trong việc chủ động học hỏi, nắm bắt thông tin và những mô hình kinh tế hiệu quả từ các kênh tuyên truyền của địa phương và phương tiện thông tin đại chúng. Khởi đầu từ một con bò giống được hỗ trợ, ông học hỏi kỹ thuật chăn nuôi, mạnh dạn đầu tư thêm chuồng trại quy mô lớn hơn. Từ đó, đàn bò của ông phát triển nhanh chóng, hiện đã lên đến hơn 15 con, góp phần nâng cao thu nhập, xây dựng kinh tế ổn định và vươn lên thoát nghèo.
Để giảm nghèo bền vững, xã Cà Đam đã triển khai nhiều phương thức giúp người dân, đặc biệt là các hộ nghèo và cận nghèo, tiếp cận thông tin kịp thời. Các chính sách hỗ trợ và những mô hình thoát nghèo thành công được truyền tải rộng rãi, góp phần nâng cao nhận thức, mở rộng hiểu biết và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng. Nhờ đó, người dân chủ động vươn lên phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Kết quả là, tỷ lệ hộ nghèo của xã từ 26,2% vào cuối năm 2024 đến nay giảm xuống chỉ còn 9%.
Còn ông Võ Văn Diệp - Phó Chủ tịch UBND xã Cà Đam cho rằng, thời gian qua, bên cạnh công tác vận động, tuyên truyền của cấp ủy, chính quyền, chính sự chủ động vào cuộc của người dân đã tạo nên chuyển biến rõ rệt. Khi được cung cấp đầy đủ thông tin về các chương trình mục tiêu, đặc biệt là chương trình tuyên truyền nâng cao nhận thức, bà con hiểu rằng muốn thoát nghèo thì phải tự lực và nỗ lực vươn lên, không trông chờ vào hỗ trợ.
“Nhờ thay đổi tư duy, người dân đồng hành cùng chính quyền, sử dụng hiệu quả nguồn lực Nhà nước hỗ trợ, nhất là từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và chương trình giảm nghèo bền vững. Thành quả lớn nhất chính là sự thay đổi nhận thức của người dân, đây là yếu tố quyết định cho hành trình thoát nghèo”, ông Diệp nói.
"Chìa khóa" thông tin giúp người dân thoát nghèo
Không chỉ Cà Đam, nhiều xã miền núi tỉnh Quảng Ngãi như Sơn Thủy, Sơn Tây Thượng… cũng xem “Giảm nghèo thông tin” là chìa khóa để thúc đẩy kinh tế hộ gia đình. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn và kết nối thông tin, người dân các địa phương đã tiếp cận được nhiều kiến thức thiết thực về kỹ thuật sản xuất, thị trường tiêu thụ nông sản cũng như chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Nhờ đó, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn thay đổi phương thức sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, mở rộng quy mô làm ăn, cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Chị Đinh Thị Bốt (trú xã Sơn Thủy) cho biết, nhằm phát triển kinh tế gia đình, chị đã đầu tư vào mô hình trồng ổi. Những vụ đầu tiên, vườn ổi của chị không mang lại hiệu quả do thiếu kỹ thuật và kinh nghiệm. Sau khi được cán bộ xã hướng dẫn tận tình từ cách chọn giống, bón phân, bao trái đến việc tìm hiểu thông tin qua mạng xã hội chị Bốt đã thay đổi toàn bộ phương thức canh tác.
“Lúc đầu mới làm, mình không biết gì hết. Được cán bộ lên tận nơi hướng dẫn cho mình các quy trình trồng từ bón phân, xử lý cỏ, chăm sóc trái. Theo hướng dẫn này, mình đã làm theo và mang lại hiệu quả rõ rệt. Đến vụ thứ 2, vườn ổi gia đình đã phát triển xanh tốt, cho năng suất cao và đã có sản phẩm bán, cho thu nhập ổn định”, chị Bốt chia sẻ.
Có thể thấy rằng, ở nhiều xã miền núi Quảng Ngãi, thông tin đã trở thành động lực để người dân tự tin thay đổi. Giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ sinh kế, mà còn là trao cơ hội để người dân tiếp cận tri thức, hiểu rõ chính sách, nắm bắt các chương trình phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước. Từ đó, họ chủ động tìm hướng làm ăn, ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng cuộc sống ổn định và bền vững hơn.
Ông Đinh Sơn Hạ, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Thủy cho biết, chúng tôi tập trung xuống tận thôn, gặp gỡ, phổ biến thông tin, triển khai các chương trình để người dân nắm chính sách, học hỏi cách làm kinh tế. Việc truyền thông được thực hiện qua nhiều kênh như đài truyền thanh, Facebook, Zalo, cổng thông tin điện tử, hay các buổi họp dân khu dân cư… Nhờ vậy, người dân không chỉ nắm rõ các chính sách hỗ trợ của Nhà nước mà còn biết thêm nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, áp dụng ngay vào thực tế.
Không chỉ dừng lại ở cấp cơ sở, công tác giảm nghèo về thông tin tại Quảng Ngãi còn được triển khai đồng bộ ở quy mô toàn tỉnh Quảng Ngãi. Theo bà Huỳnh Thị Thu Thủy - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL, thời gian qua, trong công tác giảm nghèo về thông tin, địa phương đã tổ chức nhiều lớp tập huấn với hơn 2.300 lượt cán bộ cơ sở xã tham gia.
“Các lớp học giúp đội ngũ cơ sở được bồi dưỡng kỹ năng làm truyền thông, vận hành thiết bị, soạn bản tin và truyền đạt nội dung phù hợp với đối tượng người dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa. Những lớp này không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn giúp cán bộ biết cách viết, nói sao cho người dân hiểu, nhớ và làm theo”, bà Thủy nhấn mạnh.
Khi người dân được tiếp cận thông tin đúng và kịp thời, họ không chỉ hiểu chủ trương, chính sách mà còn biết cách áp dụng nó vào đời sống. “Giảm nghèo thông tin” vì thế trở thành yếu tố quan trọng để thúc đẩy giảm nghèo đa chiều.
"Việc triển khai tiểu dự án Giảm nghèo về thông tin đã tạo điều kiện cho người dân tiếp cận chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là những vấn đề gắn liền với đời sống sinh kế. Người dân cũng được cập nhật kiến thức mới, tiếp cận các thành tựu khoa học kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất. Qua đó, từng bước nâng cao dân trí, khơi dậy ý thức tự lực, tự cường trong cộng đồng dân cư", bà Huỳnh Thị Thu Thủy - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Ngãi.
