Trong một bài phát biểu gần đây tại Trung tâm Huấn luyện Chiến đấu Yavoriv, của Ukraine, Đại sứ Mỹ tại Ukraine Kristina Kvien đã cảnh báo về nguy cơ leo thang quân sự trong cuộc xung đột Donbass ở đông Ukraine. “Điều quan trọng cần nhớ là Ukraine năm 2021 — và các lực lượng vũ trang Ukraine năm 2021 — rất khác so với năm 2014”, bà Kvien nói. “Để giải quyết tốt hơn các mối đe dọa từ bên ngoài, các lực lượng vũ trang Ukraine đã trở thành một lực lượng chiến đấu có năng lực hơn, chuyên nghiệp hơn, một trong những lực lượng sẵn sàng chiến đấu có năng lực nhất ở châu Âu hiện nay — và Mỹ tự hào rằng những nỗ lực hợp tác an ninh của chúng tôi hỗ trợ cho điều này phát triển”.
Bà Kvien không phải là người duy nhất đánh giá như thế về năng lực của quân đội Ukraine. Các nhà bình luận phương Tây thường xuyên lưu ý rằng các lực lượng vũ trang của Ukraine được trang bị tốt hơn cho một cuộc xung đột quy mô lớn với Nga vào thời điểm năm 2021 so với lúc bắt đầu cuộc chiến Donbass năm 2014. Nhưng theo chuyên gia Mark Episkopos của National Interest, nhận xét này, mặc dù phổ biến và có phần chính xác, nhưng lại thiếu bối cảnh quan trọng.
Theo ông, năm 2014, quân đội nước này đã phải đối mặt với hai thách thức chính: Binh lính bị mất tinh thần và thiếu đào tạo; sự thiếu hụt các thiết bị quân sự hiện đại, cả về vũ khí nhỏ cũng như tên lửa và máy bay chiến đấu.
Ukraine đã đạt được những bước tiến lớn trong khía cạnh đầu tiên. Với sự giúp đỡ từ các cố vấn quân sự phương Tây và ngân sách chi tiêu quốc phòng ổn định, Kiev không chỉ củng cố lại kỷ luật chiến đấu trong quân đội mà còn xây dựng hàng chục lữ đoàn mới. Phần lớn khoản đầu tư đã được chuyển vào các đơn vị pháo binh, bao gồm một bộ phận chính trong lực lượng Ukraine chống lại lực lượng ly khai ở Donetsk và Luhansk.
Việc đề cập sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Ukraine, nếu không được đặt trong bối cảnh phù hợp, có nguy cơ che khuất bức tranh chiến lược lớn hơn: giả sử không có sự can thiệp từ bên ngoài, khả năng Kiev thua trong một cuộc chiến toàn diện với Nga cao chẳng khác gì năm 2014.
Mặc dù còn nhiều công việc hiện đại hóa phải được thực hiện, nhưng Ukraine đã đạt được những bước tiến khiêm tốn trong nỗ lực mua sắm khí tài quân sự giá trị cao. Lĩnh vực quốc phòng của Ukraine đang phát triển hệ thống tên lửa hành trình chống hạm tiên tiến Neptune, phần lớn là nhằm tăng cường khả năng phòng thủ ven biển. Kiev cũng đang đầu tư vào một lực lượng máy bay không người lái quân sự hiện đại với thỏa thuận mua sắm UAV Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng vấn đề cơ bản là sức mạnh quân sự là tương đối, không phải tuyệt đối. Mặc dù rõ ràng rằng các lực lượng vũ trang của Ukraine không giống như năm 2014, nhưng họ nay đã khác thì đối thủ của họ, quân đội Nga cũng đã tiến lên thêm nhiều bước.
Trong bảy năm qua, Điện Kremlin đã không ngừng đầu tư vào một loạt các năng lực tiên tiến mà Ukraine vẫn chưa có lời đáp trả rõ ràng. Nga đã đầu tư phát triển các mạng lưới phòng không/tên lửa tinh vi, một số máy bay tiêm kích tiên tiến nhất thế giới và một loạt các vũ khí hiện đại hóa như xe chiến đấu bộ binh và xe tăng chiến đấu chủ lực. Với những xu hướng này, cán cân sức mạnh quân sự tương đối giữa Nga và Ukraine hầu như không thay đổi đáng kể kể từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng Donbass vào năm 2014.
Việc đề cập sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Ukraine, nếu không được đặt trong bối cảnh phù hợp, có nguy cơ che khuất bức tranh chiến lược lớn hơn: giả sử không có sự can thiệp từ bên ngoài, khả năng Kiev thua trong một cuộc chiến toàn diện với Nga cao chẳng khác gì năm 2014.
