Ước mơ làm giàu trên đất quê
Nói đến hành trình khởi nghiệp của anh Bùi Văn Tường, ai cũng phải nể phục. Từ một chàng trai sinh ra trong gia đình nghèo, tốt nghiệp Đại học tự bươn chải xây dựng vườn ươm nhỏ vài trăm mét vuông, nhưng sau hơn 10 năm, anh đã có vườn ươm gần 10 héc ta, cung cấp hơn 2 triệu cây giống ra thị trường mỗi năm.
Anh Bùi Văn Tường chia sẻ, tốt nghiệp Đại học Lâm nghiệp năm 2013, trong khi nhiều bạn bè chọn ở lại thành phố tìm việc, anh quyết định trở quê, mang theo kiến thức chuyên ngành và khát vọng làm giàu từ nông nghiệp. Với số vốn 15 triệu đồng, anh chỉ đủ dựng vài giàn ươm tạm bợ, mua ít hạt giống và vật tư ban đầu. Nhưng anh tin rằng, làm đúng kỹ thuật, chăm chỉ và kiên trì sẽ có ngày hái quả.
Thế nhưng những ngày đầu khởi nghiệp không hề dễ dàng. Sâu bệnh liên tục phá hoại, thời tiết bất lợi, đất đai chưa phù hợp khiến nhiều lứa cây non chết hàng loạt. Có thời điểm, vườn ươm gần như trắng tay. Vậy mà, anh Tường vẫn không bỏ cuộc. Anh đi thực tế học hỏi thêm ở các tỉnh miền núi phía Bắc, nghiên cứu tài liệu kỹ thuật và tự mày mò cải tạo đất, điều chỉnh quy trình chăm sóc.
“Khó khăn nhất là lúc cả vườn héo rũ sau một đợt nắng hạn. Nhìn công sức bỏ ra bị cuốn đi, tôi đã nghĩ đến chuyện dừng lại. Nhưng rồi gia đình và chính quyền động viên, tôi lại làm tiếp”, anh Tường nhớ lại.
Từ năm 2014 đến 2017, anh bắt đầu ghép, nhân giống các loại cây có giá trị kinh tế cao như dổi ghép, mít, bưởi đỏ, bưởi da xanh… Trong đó, cây dổi ghép lấy hạt trở thành sản phẩm chủ lực nhờ chất lượng ổn định, thị trường rộng mở.
Cây giống của anh nhanh chóng được tiêu thụ ở nhiều tỉnh như Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Bắc Giang… bởi người dân tin tưởng vào chất lượng kỹ thuật, nguồn gốc hạt giống và quy trình chăm sóc bài bản.
Từ thành công ban đầu, Tường nhận ra một vấn đề lớn của bà con: nông sản đầu ra thiếu ổn định, giá bấp bênh, phụ thuộc thương lái. Anh nghĩ, nếu có một mô hình liên kết, một tổ chức đứng ra làm cầu nối, chắc chắn người dân sẽ hưởng lợi hơn.
Ý tưởng ấy thôi thúc anh tập hợp các thanh niên thành lập HTX Sản xuất và kinh doanh nông nghiệp 0789 với 8 thành viên. HTX ra đời không chỉ để mở rộng quy mô sản xuất của chính gia đình anh, mà còn để tạo công ăn việc làm và định hướng phát triển cho thanh niên địa phương.
Đến nay, HTX trở thành đơn vị cung cấp cây giống lớn nhất vùng. Các loại giống chủ yếu là trám trắng, trám đen, đào, keo, dổi…, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng miền núi phía Bắc.
Giá cây thực sinh dao động 6.000 – 8.000 đồng/cây; cây ghép 30.000 – 50.000 đồng/cây. Tất cả đều có hồ sơ nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chặt chẽ. Đây chính là điểm khác biệt giúp HTX cạnh tranh với các hộ ươm nhỏ lẻ thường dùng hạt giống trôi nổi, không kiểm soát chất lượng.
Lan tỏa giá trị cộng đồng
Năm 2021, HTX mở rộng sang chế biến sản phẩm bản địa như muối hạt dổi, tinh dầu tràm, trám ngâm… Những sản phẩm này giúp nâng giá trị nông sản lên gấp nhiều lần. Một năm sau, HTX tiếp tục phát triển cửa hàng vật tư nông nghiệp và trồng thêm 5 ha cây dược liệu theo chuỗi liên kết nhằm xây dựng sản xuất bền vững.
Theo anh Tường, khó khăn lớn nhất nằm ở khâu tiêu thụ sản phẩm. Nhiều hộ ươm tự phát bán cây giá rẻ hơn do không qua kiểm định, thậm chí dùng chất kích thích sinh trưởng để rút ngắn thời gian xuất vườn, khiến người dân dễ bị thu hút bởi giá thấp.
“Cây giống không rõ nguồn gốc khi trồng rất dễ sâu bệnh, tỷ lệ sống thấp. Nhưng bà con vùng sâu chưa phân biệt được. Chúng tôi phải tuyên truyền, tư vấn kỹ lưỡng để họ hiểu giá trị của giống chất lượng, bởi mỗi cây giống xuất ra thị trường không chỉ là kế sinh nhai các thành viên, mà còn là niềm tin của bà con. Giữ được niềm tin đó, thì mới làm nghề lâu bền”, anh Tường cho biết.
Để giữ uy tín, anh Tường luôn tuân thủ nghiêm quy trình kiểm định, minh bạch hóa toàn bộ hoạt động. Mọi khoản thu, chi, mọi lô hàng đều được công khai để xã viên cùng nắm và giám sát. Khi cần, anh Tường và các thành viên lại lên đường đến các tỉnh, các xã để tìm hiểu nhu cầu trồng rừng, tư vấn kỹ thuật, đấu thầu các dự án cung cấp giống.
Ngoài ra, HTX đẩy mạnh chuyển đổi số trong bán hàng, cũng tận dụng lợi thế của mạng xã hội như: Facebook, Zalo đến TikTok, YouTube để quảng bá sản phẩm. “Không có thời gian rảnh nào là bỏ phí, cứ lúc nào tranh thủ được là chúng tôi quay video, đăng tin để nhiều người biết đến HTX hơn”, anh Tường nói vui.
Việc xây dựng được niềm tin với người nông dân và đa dạng hóa sản phẩm giúp HTX đạt doanh thu hơn 2 tỷ đồng/năm và quan trọng hơn, tạo ra việc làm thường xuyên cho khoảng 20 lao động địa phương, thu nhập bình quân 5–6 triệu đồng/tháng.
Anh Bùi Văn Bình, một lao động của HTX chia sẻ: “Trước đây, tôi làm ruộng, thu nhập bấp bênh. Từ ngày làm ở đây, mỗi tháng tôi đều có 7–8 triệu đồng, ổn định hơn rất nhiều”.
Không chỉ dừng lại ở phát triển kinh tế, anh Tường còn tích cực đồng hành cùng các hoạt động cộng đồng. Từ 2021 đến nay, HTX đã tặng hàng nghìn cây xanh cho các mô hình “Hàng cây thanh niên”, “Vườn cây thanh niên”, “Đoạn đường nông dân xanh – sạch – đẹp”. Anh luôn tin rằng, khi người trẻ làm kinh tế, cũng cần góp công bảo vệ môi trường, xây dựng quê hương.
Chị Bùi Thị Cúc, Bí thư Đoàn xã Tân Lạc chia sẻ, hành trình khởi nghiệp của anh Tường là minh chứng rõ nét cho tinh thần thanh niên dám nghĩ – dám làm, biết tạo cơ hội không chỉ cho bản thân mà còn cho cộng đồng. “Anh Tường là người tiên phong trong cung cấp cây giống cho các chương trình của thanh niên, hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế. Anh không chỉ giỏi làm kinh tế mà còn tích cực hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, tập huấn kỹ thuật, lan tỏa mô hình vườn ươm thanh niên”, chị Cúc chia sẻ.
Với những đóng góp nổi bật cho kinh tế nông nghiệp và cộng đồng, năm 2023, anh Bùi Văn Tường được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; được nhận giải thưởng Lương Đình Của lần thứ 18 và được vinh danh một trong 43 “Nhà nông trẻ” xuất sắc toàn quốc.
