Trao đổi với phóng viên, ông Tim McCormack - Chương trình Rùa châu Á nói rằng, nhiệm vụ cấp bách tiếp theo là tìm kiếm các quần thể còn lại trong tự nhiên của loài rùa mai mềm khổng lồ ở Việt Nam và Trung Quốc để kịp thời bảo tồn. Trong trường hợp không tìm thấy cá thể bổ sung nào, phương án mượn giống bảo tồn cần được xem xét để nhân giống rùa ở hồ Đồng Mô với rùa ở Trung Quốc.
Rùa ở hồ Đồng Mô có thể gặp nguy hiểm bởi đập Đồng Mô (được xây dựng năm 2010 thay thế đập cũ bị phá hủy trong mưa lũ). Khi cửa đập mở vào mùa nước lớn, các loài thủy sinh có thể bị cuốn ra khỏi hồ. Vì thế, cần có hàng rào an toàn chắn trước con đập, bảo vệ rùa.
“Ghép đôi” rùa hiếm
Ông McCormack cho biết, trên thế giới từng có trường hợp “ghép đôi” thành rùa hiếm duy nhất với họ hàng gần. Đó là trường hợp của rùa Lonesome George (còn gọi là Rùa lớn Pinta) ở đảo Abingdon, quần đảo Galápagos của Ecudador. Giống rùa này gần như bị tuyệt chủng hoàn toàn, và Lonesome George là cá thể cuối cùng của giống này được tìm thấy năm 1972.
Sau khi được tìm thấy, Lonesome George được đưa vào nuôi nhốt tại Trạm nghiên cứu Charles Darwin ở đảo Santa Cruz (Mỹ) để chờ con cái giao phối. Nhưng điều này không thực hiện được nên rùa Pinta được Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế liệt vào danh sách đỏ các loài bị đe dọa tuyệt chủng. Giống rùa này bị coi là tuyệt chủng hoàn toàn khi Lonesome George chết vào tháng 6/2012.
Nghiên cứu thực địa tiến hành ở quần đảo Galápagos cho thấy một số ít giống rùa trên đảo Albemarle (cũng thuộc Galápagos) mang một nửa kiểu gene giống gene của Lonesome George.
Quỹ Bảo tồn Rùa xếp rùa Hoàn Kiếm là một trong 25 loài rùa bị đe dọa cao nhất thế giới. Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế xếp loài này vào mức cực kỳ nguy cấp. Sau khi rùa Hoàn Kiếm chết hôm 19/1/2016, trên thế giới chỉ còn lại 3 con rùa mai mềm khổng lồ, gồm 1 con ở hồ Đồng Mô và 2 con ở Trung Quốc.
