Nguy cơ “mất răng” từ tuổi học trò
Ngày 8/11 đã diễn ra Hội nghị Khoa học và Triển lãm Răng Hàm Mặt Quốc tế TP.HCM (HIDEC 2025) do Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM phối hợp cùng Bệnh viện Răng Hàm Mặt Thành phố tổ chức.
Theo thông tin từ hội nghị, ngành Răng Hàm Mặt Việt Nam thời gian qua đã đạt nhiều bước tiến vượt bậc về kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao như in 3D, phẫu thuật ảo, trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, phía sau những thành tựu ấy là thực trạng đáng lo về sức khỏe răng miệng cộng đồng.
Kết quả khảo sát (năm 2024) từ mô hình chăm sóc răng miệng học đường phối hợp giữa trường học và trạm y tế tại TP.HCM trên gần 6.700 học sinh, có đến 51% trẻ trong độ tuổi đến trường bị sâu răng.
Trao đổi với phóng viên tại hội nghị TS.BS-CKII Lê Trung Chánh, Giám đốc Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung Ương TPHCM cho biết: “Đáng lẽ khi kinh tế phát triển, chăm sóc răng miệng trẻ em phải được cải thiện. Nhưng ngược lại, tỷ lệ sâu răng vẫn cao, nhất là ở nhóm học sinh tiểu học. Các em chưa ý thức được việc vệ sinh răng miệng và nhiều chương trình nha học đường trước đây đã bị gián đoạn do thiếu nhân lực và kinh phí”.
Theo ông Chánh, ngành Y tế đang thí điểm mô hình “trường – trạm” tại TP.HCM, trong đó nhân viên y tế cơ sở được đào tạo về nha học đường để khám, bôi fluor và hướng dẫn vệ sinh răng miệng cho học sinh. “Giáo dục và dự phòng phải được làm song song, bởi trẻ mất răng sớm không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ, dinh dưỡng mà còn tác động lâu dài đến phát triển thể chất” - ông nhấn mạnh.
Người cao tuổi mất răng, mất sức khỏe toàn thân
Nếu như trẻ em đang chịu gánh nặng sâu răng, thì người cao tuổi lại đối diện nguy cơ mất răng hàng loạt. Theo điều tra sức khỏe răng miệng toàn quốc, chỉ 15% người Việt đi khám răng định kỳ, trong khi 85–90% người trên 65 tuổi mắc viêm nha chu mức độ vừa đến nặng – yếu tố chính dẫn đến mất răng sớm.
Trung bình một người cao tuổi Việt Nam có khoảng 10 răng sâu, riêng tại TP.HCM, tỷ lệ mất răng toàn bộ chiếm 8,2%, chỉ 42% người còn hơn 20 răng thật. “Mất răng không chỉ ảnh hưởng việc ăn uống mà còn liên quan chặt chẽ đến bệnh tim mạch, tiểu đường, suy dinh dưỡng. Dù vậy, chúng ta vẫn chưa có chiến lược quốc gia riêng cho sức khỏe răng miệng người cao tuổi” - TS Lê Trung Chánh cảnh báo.
Ông cho biết TP.HCM đang lồng ghép chương trình khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi với tầm soát và giáo dục chăm sóc răng miệng. “Khi người cao tuổi mất răng, sức khỏe tổng thể suy giảm rõ rệt. Vì vậy, việc khám, làm hàm răng giả hay điều trị nha chu cần được xem là một phần của chăm sóc sức khỏe toàn thân, chứ không chỉ là vấn đề thẩm mỹ”.
TS Lê Trung Chánh nêu thẳng một bất cập lớn, nhân lực nha khoa công lập đang thiếu nghiêm trọng, đặc biệt ở tuyến cơ sở và các tỉnh. “Nếu không xử lý sớm sự chênh lệch giữa công và tư, các bệnh viện công sẽ không còn đủ nhân lực cho công tác dự phòng – vốn đang bị bỏ ngỏ. Trong khi khu vực tư nhân chủ yếu làm dịch vụ, thì khu vực công lại phải gánh nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người yếu thế” - ông nói.
Tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Anh Dũng – Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM – cho biết sau hợp nhất, TP.HCM bước vào giai đoạn phát triển mới với hơn 14 triệu dân, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng mạnh và đa dạng hơn. “Thành phố đang hướng đến trở thành trung tâm y tế của khu vực Đông Nam Á, phát triển đồng bộ từ y tế cơ sở đến y tế chuyên sâu. Trong đó, ngành Răng Hàm Mặt là một trong những lĩnh vực được định hướng phát triển mũi nhọn, gắn với du lịch y tế” – ông Dũng nói.
Chương trình Hội nghị khoa học HIDEC 2025 quy tụ hơn 1.000 đại biểu trong và ngoài nước, với 35 chuyên đề bao quát các lĩnh vực chuyên sâu như phẫu thuật tạo hình hàm - mặt, chỉnh nha, cấy ghép, phục hình, nội nha, nha nhu và nha khoa dự phòng. Bên cạnh đó, Triển lãm nha khoa thu hút 40 doanh nghiệp thiết bị y tế quốc tế, mang đến những công nghệ, sản phẩm tiên tiến.
