“Giải khát” cho vùng khát nước
Na Loi là xã biên giới phía Tây tỉnh Nghệ An, giáp biên với nước bạn Lào. Nơi đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào các dân tộc thiểu số, chủ yếu là dân tộc Mông, Thái, Khơ Mú. Từ lâu, bà con đã phải chống chọi với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thiếu đất sản xuất, đời sống còn nhiều khó khăn. Một trong những thiếu thốn lớn nhất là nước sinh hoạt. Nguồn nước ở xa, địa hình hiểm trở, kinh tế hạn hẹp khiến nhiều hộ dân không thể tự đầu tư đường ống dẫn nước về bản. Vì thế, chuyện thiếu nước sạch đã trở thành nỗi trăn trở kéo dài nhiều năm của người dân nơi đây.
Trước thực trạng ấy, Nhà nước đã triển khai dự án hỗ trợ nước sinh hoạt theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719). Nguồn lực quan trọng này đã giúp hàng trăm hộ dân Na Loi từng bước được “giải khát”, tiếp cận nguồn nước phục vụ sinh hoạt hằng ngày.
Đến nay, hơn 370 hộ dân xã Na Loi đã được hỗ trợ xây dựng đường ống, lắp đặt téc chứa nước tại gia đình. “Từ ngày được Nhà nước hỗ trợ téc nước, gia đình tôi chủ động được nguồn nước sinh hoạt. Không còn phải mất thời gian, công sức leo núi gùi từng can nước về dùng như trước nữa”, anh Lương Văn Thúy (trú bản Huồi Khơ), chia sẻ.
Nỗi lo thiếu nước kéo dài nhiều năm tại xóm Khe Sơn, xã Tiên Đồng đã được tháo gỡ hoàn toàn từ giữa năm 2025. Hơn 314 hộ dân nơi đây, chủ yếu là đồng bào Thái, từng phải đối mặt với hạn hán và thiếu nước sạch mỗi mùa nắng nóng. Nhờ nguồn vốn từ Dự án 1, Chương trình MTQG 1719, một hệ thống dẫn nước sạch dài hơn 5 km được xây dựng, đưa nước từ mạch suối trên núi Bù Bàng – Phá Pàng về tận từng hộ dân. Công trình gồm 7 bể chứa lớn, phân bổ hợp lý để cấp nước cho toàn bộ xóm.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Tiên Đồng cho biết: “Công trình nước sạch Khe Sơn hoàn thành đã giải quyết được nỗi lo thiếu nước suốt nhiều năm qua. Không chỉ cải thiện chất lượng nước sinh hoạt, dự án còn củng cố niềm tin của bà con vào chính sách của Đảng và Nhà nước”.
Giải quyết dứt điểm nỗi lo thiếu nước
Thực hiện nội dung 4, Dự án 1, Chương trình MTQG 1719, xã Hùng Chân được đầu tư hỗ trợ xây dựng nhiều công trình cấp nước tập trung, góp phần cải thiện đáng kể đời sống người dân vùng biên. Nổi bật trong số đó là công trình nước sinh hoạt tập trung Khu trung tâm; cùng hai công trình nước sinh hoạt ở bản Đôm 1 và Đôm 2,…
Tại bản Đôm 1 và Đôm 2, hệ thống cấp nước sinh hoạt được xây dựng với tổng mức đầu tư 2,8 tỷ đồng, bảo đảm cung cấp nguồn nước ổn định cho 344 hộ dân. Sau quá trình thi công, công trình đã hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng, mang lại hiệu quả rõ rệt. Nguồn nước sạch về bản đã trở thành niềm vui lớn của người dân, giải quyết dứt điểm nỗi lo thiếu nước vốn kéo dài nhiều năm.
Chia sẻ niềm phấn khởi, anh Sầm Văn Chung (trú bản Đôm 2) cho biết: “Trước đây, để có nước sinh hoạt, bà con phải mang can, xô ra khe suối gùi từng chút nước về dùng, chuyện tắm giặt, rửa ráy cũng rất bất tiện. Từ khi có công trình nước sinh hoạt được đầu tư, bà con mừng lắm. Giờ thì không còn lo cảnh thiếu nước sinh hoạt, không phải đi xa vất vả như trước nữa”.
Tại xã Yên Na, hơn 440 hộ dân cũng được hưởng lợi từ Chương trình MTQG 1719 về hỗ trợ nước sinh hoạt. Nước sạch được kéo về tận nhà, nhờ vậy, thời gian trước đây vốn dành cho việc lấy nước được chuyển sang chăm sóc nương rẫy, phát triển kinh tế. Nguồn nước sạch không chỉ giúp người dân nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn tạo điều kiện thúc đẩy vệ sinh môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần đưa diện mạo nông thôn miền núi ngày càng thay đổi tích cực.
Việc đầu tư các công trình cấp nước theo Dự án 1, Chương trình MTQG 1719 thời gian qua và sẽ tiếp tục trong thời gian tới đã phần nào giúp người dân giảm bớt khó khăn, tạo nguồn nước ổn định phục vụ cuộc sống hằng ngày. Bởi tại nhiều bản làng ở miền Tây xứ Nghệ, hàng nghìn hộ dân vẫn phải đối mặt với hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng mỗi khi bước vào mùa nắng nóng. Những công trình nước sạch vì thế trở thành giải pháp “giải khát”, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho đồng bào nơi vùng cao khắc nghiệt.
Tính đến năm 2025, toàn tỉnh Nghệ An đã có 15.153 hộ dân được hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán theo Dự án 1, Chương trình MTQG 1719. Cùng với đó, 33 công trình nước sinh hoạt tập trung đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, mang lại nguồn nước ổn định cho hàng chục nghìn hộ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đáp ứng một trong những nhu cầu thiết yếu nhất để người dân yên tâm ổn định cuộc sống, phát triển sinh kế.
Giai đoạn 2021-2025, tổng kế hoạch vốn Trung ương phân bổ cho tỉnh Nghệ An để thực hiện nội dung hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung là 105,011 tỷ đồng, thực hiện 46 công trình ở 10 huyện miền núi (cũ). Cụ thể, Kỳ Sơn (10 công trình); Tương Dương (5 công trình); Con Cuông (7 công trình); Anh Sơn (1 công trình); Tân Kỳ (4 công trình); Quế Phong (8 công trình); Quỳ Châu (4 công trình); Quỳ Hợp (6 công trình); Nghĩa Đàn (1 công trình).