Thủ phạm ẩn sau cơn đau nửa đầu
Ngày 21/11, BS Võ Văn Năm, chuyên khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện S.I.S Cần Thơ cho biết, tại đây vừa tiếp nhận và can thiệp cho một trường hợp bị nấm xoang bướm phá hủy sàn sọ rất khó chẩn đoán. Bệnh nhân là ông P.V.Đ. (69 tuổi, ngụ tại Cần Thơ), có tiền sử đái tháo đường kiểm soát chưa ổn định.
Theo bệnh sử, khoảng 2 tuần trước khi nhập viện, ông xuất hiện cơn đau nửa đầu kéo dài kèm mờ mắt bên phải. Thị lực giảm nhanh bất thường, chỉ còn cảm nhận bóng tối dù mắt trái vẫn nhìn rõ. Tuy nhiên, kết quả khám tại bệnh viện chuyên khoa mắt hoàn toàn không ghi nhận tổn thương giác mạc, võng mạc hay vận động nhãn cầu.
Nghi ngờ bệnh lý thần kinh, ông tiếp tục đến hai cơ sở y tế khác. Hình ảnh và thăm khám ban đầu khiến các bác sĩ nghĩ nhiều đến u não, dẫn đến việc theo dõi như một trường hợp tổn thương nội sọ. Tuy nhiên, các dấu hiệu lâm sàng không trùng khớp, còn thị lực của ông tiếp tục suy giảm nhanh chóng.
Khi đến Bệnh viện S.I.S Cần Thơ, các bác sĩ ghi nhận mắt phải không còn đáp ứng ánh sáng, nhưng cấu trúc nhãn cầu vẫn bình thường. Các bác sĩ nghi ngờ tổn thương có thể nằm trên đường dẫn truyền thần kinh thị giác nên chỉ định chụp MRI kiểm tra.
Kết quả ghi nhận, tại vùng ống thần kinh thị giác sát thành ngoài xoang bướm xuất hiện hình ảnh bất thường nghi chèn ép dây thần kinh. Để xác định bản chất, ông được chụp thêm CT-scan. Hình ảnh cho thấy thành xoang bướm dày, có vùng phá hủy xương và đậm độ điển hình của nấm. Khối nấm đã xâm lấn trực tiếp vào ống thần kinh thị giác, là nguyên nhân khiến người bệnh mù mắt phải.
BS. Năm cho biết, vùng xoang bướm nằm sát nền sọ và khi chụp MRI rất dễ bị nhầm với tổn thương u não. Nếu thiếu kinh nghiệm hoặc không khảo sát kỹ, tổn thương nấm xoang bướm có thể bị bỏ qua, khiến người bệnh mất cơ hội điều trị sớm.
Cứu thị lực cho người bệnh
Sau hội chẩn liên khoa, các bác sĩ đánh giá khối nấm nằm sát động mạch cảnh trong (mạch máu quan trọng nuôi não) đồng thời đã ăn mòn phần xương sàn sọ. Đây là những yếu tố khiến ca phẫu thuật trở nên đặc biệt nguy hiểm, chỉ cần thao tác lệch vài milimet cũng có thể gây xuất huyết nội sọ hoặc tổn thương màng não.
BS.Năm cho biết, ê kíp đã sử dụng hệ thống định vị (Navigation 3D - bản đồ dẫn đường trong phẫu thuật mũi xoang – sọ não) kết hợp nội soi phóng đại để xác định chính xác vị trí khối nấm, ranh giới với mô lành cũng như đường đi của động mạch cảnh. Bác sĩ tiến hành mở xoang bướm, giải áp dây thần kinh thị giác và lấy toàn bộ khối nấm. May mắn màng não người bệnh còn nguyên vẹn, giúp giảm đáng kể nguy cơ rò dịch não tủy và biến chứng sau mổ.
Bác sĩ cho biết, một ngày sau cuộc mổ, bệnh nhân bắt đầu cảm nhận được ánh sáng và phân biệt được bóng người. Đây là dấu hiệu phục hồi tích cực cho thấy người bệnh đã thoát khỏi nguy cơ mù vĩnh viễn. Tuy nhiên, để đánh giá khả năng phục hồi thị lực, người bệnh cần được tiếp tục theo dõi, điều trị.
Kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm sau phẫu thuật xác định tác nhân gây bệnh là nấm Aspergillus fumigatus – loại nấm thường gặp ở người đái tháo đường hoặc suy giảm miễn dịch.
Theo BS.Năm, nấm xoang bướm là bệnh lý dễ nhầm với đau đầu thông thường hoặc các bệnh lý mắt, thần kinh. Triệu chứng thường gặp gồm đau đầu kéo dài một bên, giảm thị lực tiến triển, nhưng lại không có dấu hiệu viêm rõ rệt ở mắt hay mũi.
Bác sĩ khuyến cáo, bệnh nhân tiểu đường có biểu hiện đau đầu dai dẳng hoặc giảm thị lực cần đi khám sớm và yêu cầu khảo sát hình ảnh vùng xoang bướm để tránh bỏ sót. Việc chậm chẩn đoán có thể khiến bệnh tiến triển âm thầm, xâm lấn thần kinh thị giác và gây mù không thể hồi phục.
