Chuyển đổi 1,2ha đất trồng lúa sang trồng dừa 15 năm nay, ông Kim Văn Thành (xã Song Lộc, tỉnh Vĩnh Long) cho hay, do đất nhiễm phèn nặng nên trước đây trồng lúa chỉ 1 hoặc 2 vụ/năm, năng suất chỉ 4-5 tấn/ha/vụ, lợi nhuận cao nhất khoảng 20 triệu đồng/năm, kinh tế gia đình khó khăn. Năm 2010, ông quyết định cải tạo đất, trồng 80 cây dừa sáp cùng 160 cây dừa ta.
Những năm gần đây, mỗi tháng cho thu hoạch khoảng 1.700 quả dừa khô và 50 quả dừa sáp, vườn dừa giúp gia đình ông Thành duy trì mức lợi nhuận ổn định trên 25 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, gần đây giá dừa khô tăng rất cao, nâng thu nhập đáng kể cho gia đình ông.
Toàn xã Song Lộc có hơn 1.600ha dừa; trong đó có những loại dừa đặc sản cho giá trị kinh tế rất cao.
Theo lãnh đạo UBND xã Song Lộc, quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cây dừa chứng minh được hiệu quả rõ rệt và trở thành cây trồng chủ lực của địa phương trong những năm gần đây, mang lại nguồn thu nhập rất ổn định cho nhà vườn, cao hơn nhiều lần so với trồng lúa trước đó.
Với hơn 1.000 ha dừa tập trung chủ yếu ở các ấp vùng ven, thời gian qua cây dừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhà vườn ở phường Long Đức. Đây là cây trồng đã chứng minh tính thích ứng biến đổi khí hậu, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng địa phương, cho năng suất cao và chất lượng ổn định. Do ít tốn công chăm sóc nên cây trồng này rất thích hợp trong điều kiện thiếu lao động nông thôn như hiện nay.
Theo ông Nguyễn Văn Liêu - Chủ tịch UBND phường Long Đức, để nâng cao giá trị ngành hàng dừa, tăng thu nhập cho nông hộ, đặc biệt nhiều hộ thoát nghèo từ trồng dừa, chính quyền địa phương đang tích cực vận động nhà vườn trồng theo hướng hữu cơ, hình thành vùng nguyên liệu tập trung, có truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, tìm kiếm doanh nghiệp liên kết sản xuất, tiêu thụ với nhà vườn địa phương để tạo đầu ra ổn định.
Toàn tỉnh Vĩnh Long hiện có gần 120.000ha trồng dừa (tương đương khoảng 22 triệu cây), đứng đầu và chiếm gần 50% diện tích dừa của cả nước, trong đó dừa cho trái hơn 110.100 ha, chiếm hơn 92%, dừa công nghiệp sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ hơn 30.300ha, chiếm hơn 25%. Ngoài ra, có 156 mã số vùng trồng dừa tươi (hơn 11.000ha) và 17 mã cơ sở đóng gói dừa được Hải quan Trung Quốc cấp mã số đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Năm 2025, sản lượng dừa Vĩnh Long ước đạt 1,3 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 500 triệu USD, tăng gần 3% so với năm 2024. Tổng giá trị sản xuất của cây dừa năm 2025 ước đạt 4.180 tỷ đồng, tốc độ tăng giá trị sản xuất giai đoạn 2020-2025 hơn 4%/năm, chiếm gần 10% giá trị sản xuất ngành trồng trọt, chiếm 6,5% giá trị sản xuất và chiếm gần 4,1% giá trị sản xuất của toàn ngành nông nghiệp, góp phần phát triển sinh kế, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho gần 270.000 hộ dân trên địa bàn tỉnh.
Theo UBND tỉnh Vĩnh Long, thời gian qua địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp, khuyến khích phát triển chuỗi giá trị dừa, trong đó tập trung xây dựng các mô hình chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, hỗ trợ đầu tư trồng dừa, cải tạo vườn dừa kém hiệu quả, phát triển các mô hình xen canh trong vườn dừa, phát triển công nghiệp chế biến dừa, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư bao tiêu sản phẩm, phát triển cây dừa theo hướng hữu cơ gắn với cấp mã số vùng trồng phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Ông Lâm Văn Tân - Giám đốc Sở NN&MT Vĩnh Long cho biết, mục tiêu đến năm 2030, tỉnh sẽ mở rộng diện tích trồng dừa khoảng 132.000ha, sản lượng hơn 1,5 triệu tấn. Đồng thời, tập trung trồng mới, cải tạo vườn dừa đã bị lão hóa với các giống có năng suất, chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ gắn với cấp mã số vùng trồng, đến năm 2030 có khoảng 40-50.000ha vùng nguyên liệu tập trung ở các xã vùng ngọt và ngọt hóa của tỉnh.
Tỉnh cũng đẩy mạnh thu hút đầu tư và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển ngành công nghiệp chế biến dừa; có ít nhất 30-50 doanh nghiệp liên kết với các hợp tác xã sản xuất dừa xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ chế biến và tiêu thụ các sản phẩm từ dừa có giá trị gia tăng cao để phát triển bền vững chuỗi sản phẩm dừa; đa dạng hóa sản phẩm chú trọng tăng nhanh tỷ trọng những sản phẩm giá trị gia tăng cao và sản phẩm mới. Phấn đấu tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đạt trên 10%/năm.
Đồng thời, phát triển du lịch sinh thái miệt vườn, ẩm thực gắn với các sản phẩm OCOP được tạo ra từ cây dừa, nhất là dừa sáp, nghiên cứu hương vị từ dừa sáp để sản xuất một số loại sản phẩm đặc trưng. Phát triển các làng nghề, cơ sở sản xuất, chế biến dừa phục vụ du lịch; xây dựng các chương trình tham quan làng nghề, cơ sở sản xuất các sản phẩm từ dừa. Phát triển các sản phẩm từ dừa gắn thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước, xây dựng các thương hiệu, nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc sản phẩm dừa có uy tín. Phấn đấu kim ngạch xuất khẩu sản phẩm dừa tăng bình quân trên 10%/năm.
Theo lãnh đạo Sở NN&MT Vĩnh Long, để thực hiện đạt được mục tiêu, các ngành, các cấp tiếp tục tuyên truyền, quán triệt đầy đủ, nghiêm túc về vị trí, vai trò của cây dừa trong định hướng phát triển cây công nghiệp của quốc gia, của tỉnh trong thời gian tới. Tập trung phát triển và nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả; mở rộng, khuyến khích đa dạng hóa loại hình liên kết sản xuất - tiêu thụ, nhất là quan tâm củng cố, thành lập mới các loại hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã chuyên sản xuất, kinh doanh dừa hữu cơ để phát triển thành các vùng sản xuất tập trung gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm, đẩy mạnh các hoạt động xuất khẩu…