Từ ý tưởng táo bạo đến mô hình đem lại nguồn thu ổn định
Xuất phát điểm là một người từng trải qua nhiều nghề - từ công nhân, kinh doanh dịch vụ đến lĩnh vực du lịch, khách sạn, anh Võ Văn Nguyên (trú Làng Nam, xã Hưng Nguyên Nam, Nghệ An) sớm nhìn thấy tiềm năng của chồn hương trong chuỗi cung ứng ẩm thực đặc sản.
Một lần ghé thăm trại chồn hương ở miền Nam, nhận thấy con vật nhỏ bé này dễ nuôi, ít bệnh, giá trị kinh tế cao lại phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương và có thể trở thành một mô hình sinh kế ổn định, anh Nguyên đã bắt đầu tìm hiểu kỹ để thử nghiệm. “Tôi thấy mô hình rất đặc biệt. Chồn rất ít khi bị bệnh, dễ chăm, đầu ra ổn định và giá trị kinh tế cao. Điều quan trọng hơn là phù hợp với điều kiện ở quê mình, ai cũng có thể nuôi được, thức ăn thì dễ kiếm, chi phí thấp” anh Nguyên nhớ lại.
Nghĩ là làm, anh Nguyên tiếp tục đi nhiều nơi để tham quan, học hỏi các mô hình nuôi chồn hương hiệu quả. Từ việc xây chuồng trại, chăm sóc đến tập tính của vật nuôi đều được anh Nguyên ghi nhớ kỹ.
Khi đã nắm chắc kiến thức, anh quyết định đầu tư mua con giống và xây dựng chuồng trại bán công nghiệp theo hướng an toàn sinh học để nuôi thử nghiệm. “Chuồng nuôi chồn phải được xây dựng phải cao ráo, sạch sẽ, dễ vệ sinh, ngăn ngừa các loại dịch bệnh và đảm bảo thoáng mát vào mùa hè, ấm khi mùa đông. Đặc biệt, chuồng trại đảm bảo yên tĩnh, hạn chế tối đa tiếng động đây là yếu tố quan trọng quyết định thành bại khi nuôi chồn hương”, anh Nguyên nói.
Khi hệ thống chuồng trại đã hoàn thiện, anh Nguyên mua những cặp giống chồn đầu tiên về nuôi. Dưới bàn tay khéo léo và kỹ thuật nuôi thuần thục, đàn chồn hương sinh trưởng tốt. Trong năm đầu tiên anh Nguyên tập trung ổn định đàn để có cơ sở phát triển giống. "Năm đầu tiên gần như tôi không đặt nặng chuyện thu hồi vốn. Tôi dành thời gian quan sát chồn, học tập tính, chế độ ăn và cách chăm sóc. Khi đàn ổn định rồi, việc gây giống và mở rộng quy mô diễn ra thuận lợi hơn rất nhiều. Sang năm thứ 2, tôi tập trung gây đàn bằng những con đã sinh sản. Đến năm thứ ba, đàn chồn hương sinh sản nhiều, mang lại nguồn thu ổn định", anh Nguyên chia sẻ.
Theo anh Nguyên, chồn hương là vật nuôi khá dễ thích nghi nhưng lại nhạy cảm về tâm lý. Do đó, kỹ thuật chăm sóc đòi hỏi sự quan sát liên tục và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vệ sinh, dinh dưỡng.
Để đàn chồn phát triển khỏe mạnh, anh chú trọng ba yếu tố: Môi trường sống yên tĩnh, vệ sinh chuồng trại và kiểm soát dịch bệnh và Dinh dưỡng đa dạng, an toàn. Bên cạnh đó cần kiểm soát mùi, côn trùng và chuột nhằm tránh gây stress cho vật nuôi. Thức ăn của chồn cũng được chú trọng đảm bảo đầy đủ chất để phát triển ổn định. “Chồn rất sợ tiếng ồn, đặc biệt là tiếng gõ kim loại hoặc tiếng động lạ. Nếu bị stress, chúng bỏ ăn hoặc giảm sinh sản. Thức ăn của chồn chủ yếu ăn các loại trái cây, cháo nấu từ cá và thức ăn phối hợp từ thịt gia cầm cùng rau củ quả. Mỗi khẩu phần ăn của chồn hương cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng để giúp chúng phát triển ổn định và sinh sản tốt” anh Nguyên nói và cho biết thêm, khu nuôi chồn của anh được đặt cách xa khu dân cư và được che chắn hai lớp để hạn chế tiếng động, giúp chồn ổn định phát triển.
Nhờ cách làm bài bản, khoa học, sau 3 năm triển khai, đến nay, trang trại của anh Nguyên đã có hơn 400 con chồn hương. Trong đó có 300 con chồn bố mẹ và khoảng 100 con thương phẩm. Chồn sinh sản đều đặn 1-2 lứa/năm, mỗi lứa 2-5 con. Nhờ vậy, nguồn thu chủ yếu từ bán con giống đã mang lại cho gia đình anh mức doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Mô hình sản xuất an toàn, tạo sinh kế cho người dân địa phương
Từ hiệu quả kinh tế ổn định, mô hình chồn hương được nhận định sẽ tạo thành sinh kế ổn định cho người dân địa phương. “Nghề này không quá khó nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và đam mê. Ai chịu khó học hỏi và tuân thủ kỹ thuật đều có thể làm được”, anh Nguyên nói và cho hay, bản thân sẵn sàng hỗ trợ bà con có nhu cầu nuôi chồn bằng việc hướng dẫn kỹ thuật và cung cấp con giống khỏe mạnh, hợp pháp.
Nhờ mô hình ổn định, trang trại của anh Nguyên cũng tạo việc làm thường xuyên cho 3-4 lao động địa phương, với mức lương từ 7-10 triệu đồng/tháng. Công việc không quá nặng nhọc, chủ yếu là cho chồn ăn, vệ sinh chuồng trại và theo dõi sức khỏe đàn.
Chị Nguyễn Thị Hương, một lao động tại trang trại tâm sự: “Trước đây tôi làm nông thu nhập bấp bênh. Từ khi vào làm ở đây, công việc ổn định, lương khá, lại gần nhà nên tôi có thêm điều kiện chăm lo cho gia đình. Cũng nhờ thu nhập ổn định nên có thêm tiền trang trải cuộc sống, cho con ăn học".
Bà Nguyễn Thị Nhàn - Trưởng phòng Kinh tế xã Hưng Nguyên Nam cho biết, mô hình chồn hương của anh Nguyên tuân thủ chặt chẽ quy định thú y, an toàn sinh học, nhờ đó đàn chồn phát triển ổn định, chất lượng giống và thương phẩm có uy tín trong vùng. Mô hình nuôi chồn cũng có tính nhận diện thương hiệu và phù hợp để nhân rộng.
Trưởng phòng Kinh tế xã Hưng Nguyên Nam cho biết thêm, xã đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn hỗ trợ chủ trang trại đáp ứng quy định an toàn sinh học, phòng dịch, giấy tờ vận chuyển động vật, đồng thời giới thiệu mô hình để nhiều hộ dân địa phương học hỏi.
Trong thời gian tới, xã dự kiến phát triển mô hình theo chuỗi giá trị, mở các lớp tập huấn kỹ thuật, tổ chức tham quan thực tế, xem xét hỗ trợ con giống và thức ăn cho các hộ đủ điều kiện nuôi.
Anh Nguyên kỳ vọng trong thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng giống và thương phẩm, đồng thời hỗ trợ bà con tiếp cận mô hình để từng bước phát triển kinh tế. “Tôi mong muốn mô hình này không chỉ là sinh kế của riêng gia đình mà còn giúp nhiều hộ dân trong xã làm giàu chính đáng, góp phần xây dựng quê hương.”
Từ một ý tưởng táo bạo đến mô hình cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, hành trình của anh Võ Văn Nguyên là minh chứng cho sự năng động, dám nghĩ dám làm của người nông dân Nghệ An. Mô hình nuôi chồn hương không chỉ giúp gia đình anh vươn lên kinh tế vững chắc mà còn mở hướng phát triển mới cho nhiều hộ dân trong vùng.
Với cách làm bài bản, chú trọng kỹ thuật và tuân thủ an toàn sinh học, mô hình chăn nuôi con đặc sản này hoàn toàn có thể trở thành hướng phát triển kinh tế chủ lực, góp phần giúp người dân địa phương từng bước thoát nghèo và làm giàu bền vững ngay trên chính mảnh đất quê hương.
