Nhiều ca bệnh nặng
Theo Sở Y tế, tình hình tay chân miệng tại TPHCM đang bước vào giai đoạn tăng rõ rệt theo mùa bệnh. Tuần 47 ghi nhận 1.547 ca mắc, tăng 15% so với mức trung bình bốn tuần trước đó. Từ đầu năm, thành phố đã có 32.637 ca – mức tăng tới 64% so với cùng kỳ 2024.
Dù chưa ghi nhận tử vong, các bệnh viện đã tiếp nhận 65 ca nặng từ độ 2b trở lên, với xu hướng gia tăng từ tuần 42 đến nay. Trung bình mỗi tuần, thành phố xuất hiện 3 ca nặng. Áp lực còn tăng thêm khi các bệnh viện TPHCM đang điều trị 640 ca chuyển tuyến từ nhiều tỉnh thành, trong đó có 8 ca nặng, chiếm khoảng 70% tổng số ca nặng đang điều trị.
Hệ thống điều trị nhi khoa tại thành phố đang ở trạng thái cảnh giác cao để xử lý các ca diễn tiến nhanh. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện trở lại của tác nhân EV71 – loại vi rút thường gây biến chứng thần kinh, hô hấp và tuần hoàn – khiến ngành y tế TPHCM đặc biệt lo ngại.
Bệnh viện Nhi Đồng 1 trong tháng 11 đã xét nghiệm 18 ca tay chân miệng nặng, phát hiện 10 ca dương tính EV71, chiếm 56%. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) cũng xác nhận EV71 chỉ xuất hiện từ đầu tháng 11 sau khi đã giám sát hơn 400 mẫu từ đầu năm, cho thấy sự trùng khớp giữa sự nổi lên của EV71 và đà tăng số ca nặng.
Theo các bác sĩ nhi khoa, EV71 không phải tác nhân mới nhưng đáng sợ vì diễn tiến nặng có thể xảy ra rất nhanh, thậm chí trong vài giờ. Trẻ mắc bệnh cần được theo dõi sát 7–10 ngày đầu vì đây là giai đoạn nguy cơ cao nhất. Dù vậy, số ca hiện tại chưa vượt đỉnh năm 2023 và TP.HCM đã có kinh nghiệm ứng phó. Do đó, người dân không nên hoang mang nhưng cũng tuyệt đối không được chủ quan.
Nâng mức cảnh giác
Ngay khi nhận tín hiệu EV71 trở lại, Sở Y tế TPHCM đã yêu cầu tăng cường kiểm tra tại các cơ sở giáo dục mầm non – điểm dễ bùng phát dịch. Trường lớp phải trang bị đủ xà phòng, dung dịch rửa tay và tuân thủ quy trình khử khuẩn đồ chơi, vật dụng. Khi có trẻ nghi ngờ, cơ sở phải thông báo ngay y tế địa phương và cho trẻ nghỉ học để ngăn lây lan. Việc cách ly tại nhà khi mắc bệnh được đánh giá là yếu tố then chốt ngăn dịch lan nhanh trong các nhóm trẻ.
Ở hệ thống y tế cơ sở, gồm HCDC, Trung tâm Y tế quận – huyện và trạm y tế phường – xã, nhiệm vụ giám sát, điều tra ổ dịch được siết chặt hơn. Thành phố đang chuẩn bị ban hành hướng dẫn giám sát và xử lý ổ dịch tay chân miệng thống nhất, áp dụng đồng loạt trên toàn địa bàn.
Bên cạnh đó, các lớp tập huấn chuyên sâu về nhận diện nguy cơ, xử trí ca nặng và cập nhật phác đồ cũng được kích hoạt để bảo đảm nhân lực tuyến đầu không bị động.
Ở tuyến điều trị, tất cả bệnh viện nhi và bệnh viện đa khoa có khoa nhi được yêu cầu sẵn sàng thu dung ca nặng, kích hoạt quy trình hội chẩn nhanh khi trẻ có dấu hiệu chuyển độ. Các cơ sở phải báo cáo ca bệnh đầy đủ, liên tục để cập nhật dữ liệu, phục vụ dự báo và điều phối nguồn lực.
Trước sự trở lại của EV71, Sở Y tế TPHCM lưu ý phụ huynh phải nâng mức cảnh giác. Các bác sĩ cảnh báo: Nếu trẻ có các dấu hiệu như giật mình, run chi, sốt cao không hạ, nôn ói nhiều, thở nhanh, lừ đừ… cần đưa đến bệnh viện ngay lập tức. Đây là các biểu hiện chuyển độ nguy hiểm, không thể theo dõi tại nhà.
Người dân được ngành y tế khuyến cáo thực hiện 5 hành động then chốt: rửa tay bằng xà phòng nhiều lần mỗi ngày; vệ sinh – khử khuẩn đồ chơi và bề mặt trong nhà; theo dõi trẻ sát trong 7–10 ngày nếu mắc bệnh; cho trẻ nghỉ học đủ thời gian; đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu bất thường...
