6 giờ sáng một ngày cuối tuần, tại tổ dân phố 4, phường Yên Dũng (Bắc Ninh), tiếng chổi tre xào xạc hòa cùng tiếng cười nói rộn ràng của đoàn viên thanh niên và người dân. Người nhổ cỏ, người quét đường, người thu gom rác, bóc xóa quảng cáo sai quy định. Chỉ sau vài giờ, những con ngõ nhỏ vốn lộn xộn đã trở nên sạch sẽ, gọn gàng.
Bạn Nguyễn Quang Dương, đoàn viên phường Yên Dũng, vừa lau mồ hôi vừa nói vui: “Mỗi người góp một tay, khu phố sạch hơn hẳn. Làm nhiều thành quen, rồi ai cũng thấy có trách nhiệm giữ gìn môi trường chung”. Những buổi sáng như thế đã trở nên quen thuộc tại nhiều khu dân cư ở Bắc Ninh. Hoạt động “Ngày Chủ nhật xanh” không còn là phong trào mang tính thời điểm, mà dần trở thành nếp sinh hoạt cộng đồng, nơi thanh niên giữ vai trò nòng cốt.
Dấu ấn thanh niên trong bảo vệ môi trường
Thưa anh, nhìn tổng thể, anh đánh giá thế nào về dấu ấn của tuổi trẻ Bắc Ninh trong bảo vệ môi trường, xây dựng đô thị văn minh thời gian qua?
Anh Hà Thái Sơn: Có thể nói, xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp và văn minh là một trong những điểm nhấn rõ nét của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Bắc Ninh những năm gần đây. Tuổi trẻ toàn tỉnh Bắc Ninh đã phát huy tinh thần xung kích thông qua các đội hình tình nguyện giữ gìn môi trường, trật tự đô thị, xây dựng cảnh quan sáng – xanh – sạch – đẹp.
Cụ thể, tổ chức Đoàn trong tỉnh Bắc Ninh đã thành lập 306 đội hình thanh niên tình nguyện, tổ chức hơn 1.200 hoạt động tuyên truyền về nếp sống đô thị văn minh; sửa chữa, xây mới 160 tuyến đường, tuyến phố đạt các tiêu chí “Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp – Văn minh – An toàn”. Gần 3.200 buổi ra quân bóc xóa biển quảng cáo, rao vặt sai quy định đã góp phần trả lại mỹ quan đô thị.
Điều đáng mừng là thanh niên không chỉ “làm thay”, mà còn “làm cùng” người dân, qua đó thay đổi nhận thức và hành vi trong cộng đồng.
Việc gắn hoạt động tình nguyện bảo vệ môi trường với chuyển đổi số mang lại những hiệu quả gì, thưa anh?
Anh Hà Thái Sơn: Chuyển đổi số giúp hoạt động tình nguyện hiệu quả và bền vững hơn. Thanh niên hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không tiền mặt, cài đặt chữ ký số, phản ánh hiện trường qua nền tảng số… Qua đó, vừa góp phần xây dựng đô thị hiện đại, vừa giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân.
Đây cũng là môi trường để thanh niên phát huy thế mạnh về công nghệ, sáng tạo những cách làm mới, phù hợp với yêu cầu phát triển đô thị thông minh.
Việc lan tỏa tinh thần “sống xanh” từ phong trào đến thói quen của tuổi trẻ Bắc Ninh như thế nào?
Anh Hà Thái Sơn: Từ các khu dân cư đến trường học, phong trào bảo vệ môi trường được triển khai đồng loạt. Tại xã Tân Chi, mô hình “Thùng rác văn minh” do Đoàn Tân Chi xã phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ triển khai đã hướng dẫn người dân phân loại rác ngay tại nguồn. Ban đầu còn bỡ ngỡ, nhưng nhờ kiên trì vận động, việc phân loại rác dần trở thành thói quen.
Ở Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh, chương trình “Đổi rác thải lấy cây xanh” được duy trì đều đặn mỗi tháng một lần. Chỉ trong một buổi sáng, hàng nghìn chai nhựa được thu gom, hàng trăm cây xanh được trao tận tay người dân và sinh viên. Điều quan trọng nhất không phải là con số rác thu được, mà là ý thức sống xanh được hình thành trong mỗi bạn trẻ”.
Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu
Trước những diễn biến ngày càng phức tạp của biến đổi khí hậu, thanh niên Bắc Ninh đã tham gia ứng phó như thế nào?
Anh Hà Thái Sơn: Thanh niên là lực lượng xung kích trong phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai. Toàn tỉnh Bắc Ninh hiện có 99 đội hình thanh niên ứng phó nhanh, sẵn sàng hỗ trợ khi có tình huống khẩn cấp.
Sau các đợt bão lớn như Yagi, Wipha, Matmo, chúng tôi đã huy động 857 đội hình, với hơn 20.000 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia hỗ trợ người dân: từ sơ tán, gia cố nhà cửa, di dời tài sản đến dọn dẹp bùn đất, vệ sinh môi trường sau bão.
Bên cạnh đó, nhiều chương trình an sinh xã hội như “Kết nối yêu thương – Chung tay tái thiết” đã được triển khai, tổng trị giá gần 5 tỷ đồng, góp phần giúp người dân sớm ổn định cuộc sống sau thiên tai.
Thông điệp anh muốn gửi tới đoàn viên, thanh niên trong thời gian tới là gì?
Anh Hà Thái Sơn: Chúng tôi mong muốn mỗi đoàn viên, thanh niên tiếp tục lan tỏa lối sống 4T: Từ chối – Tiết giảm – Tái sử dụng – Tái chế; coi bảo vệ môi trường là trách nhiệm và thói quen hằng ngày. Mỗi hành động nhỏ hôm nay sẽ góp phần xây dựng Bắc Ninh trở thành đô thị xanh, hiện đại, đáng sống trong tương lai.
Trong nhiệm kỳ, tuổi trẻ tỉnh Bắc Ninh đã trồng và chăm sóc hơn 2 triệu cây xanh, vượt 18% chỉ tiêu Trung ương giao. Riêng 9 tháng năm 2025, tuổi trẻ Bắc Ninh trồng mới hơn 400 nghìn cây xanh, tổ chức hơn 500 hoạt động bảo vệ môi trường, thu hút khoảng 100 nghìn lượt đoàn viên, thanh niên tham gia.
Các phong trào như “5 xanh”, “Chống rác thải nhựa”, “Hành trình thứ hai của lốp xe”, “Vì một Việt Nam xanh” đã trở thành hoạt động thường xuyên, lan tỏa tinh thần sống xanh trong cộng đồng.
Chúng tôi mong mỗi đoàn viên, thanh niên coi bảo vệ môi trường là trách nhiệm hằng ngày, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất. Tỉnh Đoàn sẽ tiếp tục đổi mới phương thức tổ chức hoạt động tình nguyện, phát triển các mô hình tình nguyện số, xây dựng mạng lưới tình nguyện viên chuyên môn sâu.
Cảm ơn anh về cuộc trao đổi!
