Ngày 21/5, Hội nghị Tương lai châu Á lần thứ 21 có chủ đề: "Châu Á sau năm 2015: Các nhiệm vụ cho hòa bình và thịnh vượng lâu dài" đã chính thức khai mạc tại Thủ đô Tokyo (Nhật Bản).
Hội nghị do Tập đoàn truyền thông Nikkei và Trung tâm nghiên cứu kinh tế Nhật Bản tổ chức để các bên trao đổi những phương hướng xây dựng một châu Á hòa bình, ổn định và phồn vinh.
Mở rộng hợp tác phát triển toàn diện
Phát biểu tại phiên khai mạc, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh trao đổi một số nội dung có liên quan đến cộng đồng ASEAN, mối quan hệ ASEAN-Nhật Bản và quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, từ đó đưa ra những khuyến nghị cho phát triển bền vững của châu Á trong tương lai.
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết, Chính phủ các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang ưu tiên hoàn thành xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) trong năm nay (hiện nay đã hoàn thành 90% khối lượng công việc, riêng Việt Nam đã hoàn thành hơn 93%).
Về quan hệ của ASEAN với Nhật Bản, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đánh giá Nhật Bản có vai trò quan trọng với sự phát triển của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, là đối tác hàng đầu và có những đóng góp quan trọng vào nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Việt Nam hoan nghênh việc Nhật Bản thắt chặt hơn nữa hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á thông qua nhiều cơ chế hợp tác, góp phần xây dựng lòng tin, mở rộng hợp tác phát triển toàn diện, ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống. Đồng thời, cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản đã hợp tác hiệu quả và đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của các nước ASEAN.
“Đối với Việt Nam, Nhật Bản luôn có vị trí đặc biệt quan trọng, là nhà đầu tư và đối tác thương mại hàng đầu”, Phó Thủ tướng nói. Nhiều công trình quốc gia quan trọng của Việt Nam được Nhật Bản viện trợ phát triển như cầu Nhật Tân, Nhà ga T2 sân bay quốc tế Nội Bài, dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, cảng nước sâu Lạch Huyện… đã đóng góp tích cực, tạo bước đột phá về phát triển cơ sở hạ tầng, tăng cường kết nối khu vực của Việt Nam.
Đe dọa an toàn và tự do hàng hải
Trong mối quan hệ tương quan giữa các quốc gia, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết kinh tế châu Á sẽ không thể phát triển bền vững nếu không duy trì được hòa bình và ổn định tại châu lục. Ngoài ra, môi trường phát triển khu vực đang đối mặt với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống. Biến đổi khí hậu, sự gia tăng nhanh về dân số và nhu cầu duy trì tăng trưởng kinh tế, việc làm đã đặt châu Á trước những thách thức bảo đảm an ninh nguồn nước, lương thực, năng lượng.
“Tại Biển Đông, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ đang có những diễn biến rất phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ đe dọa an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở khu vực”, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nói.
Lãnh đạo Chính phủ Việt Nam cũng trao đổi cách thức xử lý những khó khăn trên khi đề nghị các quốc gia quan tâm đến các vấn đề chung của khu vực và thế giới; tôn trọng độc lập chủ quyền và lợi ích chính đáng của nước khác. Tăng cường hợp tác và tạo dựng lòng tin giữa các quốc gia, dân tộc. Giải quyết bất đồng, tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải thông qua các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc
Các nước cần thúc đẩy các khuôn khổ hợp tác khu vực hiện có như: Diễn đàn An ninh khu vực (ARF), Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và ASEAN mở rộng (ADMM, ADMM+) nhằm chung tay xây dựng một cấu trúc và thể chế khu vực ổn định, bền vững.
Trong vấn đề Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải quốc tế quan trọng đi qua, các bên liên quan phải có trách nhiệm tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử (COC).
Các quốc gia cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác tìm kiếm giải pháp lâu dài cho các thách thức an ninh phi truyền thống trên cơ sở bảo đảm cân bằng, hài hòa lợi ích, hướng đến sự phát triển bền vững của cả khu vực.
