Đưa lươn về nuôi trên vùng núi
Sinh ra và lớn lên tại xã Sơn Hồng, một địa phương biên giới còn nhiều khó khăn của tỉnh Hà Tĩnh, anh Đoàn Hồng Phong thấu hiểu những nhọc nhằn của nghề nông. Ở khu vực đất sản xuất hạn hẹp, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thu nhập từ cây trồng, vật nuôi truyền thống không ổn định khiến đời sống của nhiều hộ dân gặp không ít khó khăn.
Thay vì chọn lựa làm ăn xa quê như nhiều bạn trẻ, anh Phong quyết tâm bám trụ quê hương, tìm hướng phát triển kinh tế ở địa phương. “Tôi luôn suy nghĩ, nếu cứ làm theo cách cũ thì rất khó phát triển, làm giàu. Muốn khá lên thì phải tìm mô hình mới, phù hợp với điều kiện tự nhiên mang lại giá trị kinh tế cao hơn. Từ đó tôi nung ấu ý định thực hiện mô hình nông nghiệp mang tính lâu dài, bền vững và có tiềm năng", anh Phong chia sẻ.
Trong quá trình tìm hiểu các mô hình sản xuất kinh tế, anh đặc biệt chú ý đến mô hình nuôi lươn không bùn. Sau khi nghiên cứu tài liệu, tham quan học hỏi thêm kỹ thuật từ các mô hình trong và ngoài tỉnh, đầu năm 2024, anh Phong đã đầu tư gần 700 triệu đồng xây dựng hệ thống nuôi lươn không bùn.
Mô hình được anh xây dựng trên khu đất vườn của gia đình, đầu tư đồng bộ hệ thống cấp, thoát nước và lắp đặt hàng chục bể nuôi composite... Theo anh Phong, vì là mô hình được xem là mới lạ ở địa phương, nên khi bắt tay thực hiện nhiều người trong gia đình cũng khá lo lắng vì số tiền vốn bỏ ra rất lớn. "Dù người thân ủng hộ tôi làm mô hình nhưng ai cũng lo vì không biết có thành công hay không. Vì vốn dĩ ở vùng quê này người dân chỉ chăn nuôi những con vật như hươu, trâu bò, lợn gà, không ai nuôi lươn", anh Phong tâm sự.
Chỉ tay vào những bể nuôi lươn, anh Phong cho biết, sau hơn 1 năm triển khai mô hình, đến nay đã có những bước thành công ban đầu. Lươn phát triển tốt, đảm bảo chất lượng đầu ra cho sản phẩm. Theo anh Phong, lứa lươn nuôi từ 10-12 tháng cho trọng lượng đạt trung bình 250 - 300 gram/con. Ước tính mỗi năm cơ sở của anh Phong xuất bán từ 4 - 5 tấn lươn thương phẩm, cung cấp cho các chợ đầu mối và nhà hàng trong, ngoài tỉnh. Doanh thu đạt khoảng 500 triệu đồng/năm, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu về từ 200 – 250 triệu đồng/năm.
Chia sẻ về chặng đường những ngày đầu mới khởi nghiệp, anh Phong cho biết, giai đoạn đầu rất khó khăn, do chưa có kinh nghiệm nên những lứa lươn giống đầu tiên bị chết, hao hụt. Đặc biệt do môi trường nước chưa ổn định, kỹ thuật chăm sóc còn hạn chế khiến hiệu quả chưa đạt như kỳ vọng.
“Có lúc tôi tưởng chừng phải bỏ cuộc, nhưng nghĩ đến tương lai và quyết tâm làm giàu trên chính quê hương, tôi kiên trì học hỏi, từng bước rút kinh nghiệm”, anh Phong chia sẻ.
Dù gặp khó khăn trong bước đầu, nhưng anh Phong không nản lòng, tích cực tham gia các lớp tập huấn, tìm hiểu kiến thức qua sách báo, internet và trực tiếp trao đổi kinh nghiệm với những người nuôi lươn lâu năm. Từng khâu trong quy trình được anh điều chỉnh dần, từ việc chọn con giống khỏe mạnh, đồng đều, đến xử lý nước, chế độ cho ăn và phòng bệnh. Nhờ sự kiên trì và cầu thị, mô hình nuôi lươn của anh Phong ngày càng thích nghi tốt với môi trường nuôi, sinh trưởng ổn định, tỷ lệ sống đạt trên 90%.
"Dù khởi đầu đầy thử thách với mô hình mới, nhưng bằng sự kiên trì và học hỏi, đến nay lươn nuôi không bùn phát triển tốt, cho lợi nhuận cao hơn hẳn so với các loại vật nuôi bản địa. Vì mô hình đầu tiên tôi thực hiện nên khi thấy thành công bước đầu rất phấn khởi", anh Phong chia sẻ.
Hướng phát triển giảm nghèo vùng biên
Trong khuôn viên rộng khoảng 500m², những bể lươn được thiết kế bài bản, bố trí khoa học, kết hợp hệ thống sục khí và lọc nước tuần hoàn, tạo môi trường thuận lợi cho lươn sinh trưởng.
Chia sẻ về mô hình, anh Phong cho biết, khác với hình thức nuôi lươn truyền thống trong ao bùn, mô hình nuôi lươn không bùn được thực hiện trong các bể lót bạt composite, giúp dễ dàng theo dõi tình trạng sức khỏe và quá trình sinh trưởng của lươn.
Trong bể nuôi, anh Phong bố trí giá thể bằng ống nhựa, dây nilon để tạo không gian trú ẩn cho lươn, phù hợp với tập tính sinh trưởng. Thức ăn chủ yếu được anh tự làm như cám cá kết hợp với cám công nghiệp nhằm đảm bảo dinh dưỡng, giúp lươn phát triển đồng đều.
“Xác định nuôi lươn phải đáp ứng tiêu chí chất lượng thịt, an toàn và sạch, tôi luôn tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật, từ nguồn nước, thức ăn đến khâu chăm sóc, nhằm tạo ra sản phẩm đảm bảo cho người tiêu dùng", anh Phong nói.
Không chỉ dừng lại ở việc phát triển kinh tế cho gia đình, anh Phong còn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật nuôi lươn không bùn cho nhiều đoàn viên, hội viên nông dân trong xã. Mỗi khi có người tìm đến học hỏi, anh đều tận tình chỉ dẫn, từ cách thiết kế bể nuôi, lựa chọn con giống đến quy trình chăm sóc, phòng bệnh. Với anh Phong, thành công sẽ trọn vẹn hơn khi mô hình được lan tỏa, giúp thêm nhiều hộ dân có cơ hội vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.
Ngoài ra, mô hình nuôi lươn không bùn cũng góp phần nâng cao nhận thức của người dân về nông nghiệp sạch và bền vững. Từ việc kiểm soát môi trường nuôi, đảm bảo nguồn thức ăn an toàn, hạn chế hóa chất và kháng sinh, nhằm cung cấp sản phẩm lươn thương phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Chia sẻ thêm về dự định của mình, anh Đoàn Hồng Phong cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng quy mô nuôi, đầu tư thêm hệ thống bể và nghiên cứu sản xuất lươn giống để chủ động nguồn con giống. Cùng với đó, anh dự định áp dụng thêm các công nghệ quản lý nước và thức ăn thông minh, nhằm nâng cao hiệu quả nuôi và giảm chi phí vận hành.
“Chủ động được con giống sẽ giúp giảm chi phí đầu vào, nâng cao hiệu quả kinh tế. Đồng thời, tôi cũng muốn tạo thêm việc làm cho lao động tại địa phương và lan tỏa mô hình cho các hộ dân khác, góp phần xây dựng nông nghiệp sạch, bền vững", anh Phong chia sẻ.
Đánh giá về mô hình này, ông Trần Thế Mỹ, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Hồng cho biết, mô hình nuôi lươn không bùn của anh Đoàn Hồng Phong là hướng đi mới, phù hợp với xu thế nông nghiệp sạch, bền vững. Mô hình không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn có khả năng nhân rộng tại địa phương.
"Mô hình nuôi lươn không bùn của anh Đoàn Hồng Phong là hướng đi mới, phù hợp với xu thế nông nghiệp sạch, bền vững. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần lan tỏa tinh thần dám nghĩ, dám làm trong phong trào phát triển kinh tế nông thôn. Thời gian tới Hội Nông dân xã tiếp tục tuyên truyền vận động hội viên nông dân mạnh dạn ứng dụng các khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chú trọng hướng đến mô hình sản xuất sạch", Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Hồng cho hay.