Sức nặng của bom tấn
Với ngân sách lên tới 400 triệu USD, Avatar 3 được coi là cú đánh lớn mang tính sống còn để Disney và Cameron tiếp tục giữ vị thế độc tôn trong cuộc đua bom tấn. 66% khán giả chọn xem phim ở định dạng đặc biệt như IMAX, phòng chiếu Premium Large Format, hơn 56% chọn 3D. Dù giới phê bình còn chia rẽ (kết quả chấm Rotten Tomatoes thấp nhất trong loạt phim với khoảng 68 % điểm từ giới phê bình), nhưng khán giả đại chúng đã đồng loạt chấm điểm “A” trên CinemaScore, báo hiệu sức bền của phim trong kỳ nghỉ lễ dài phía trước.
Chỉ riêng thị trường Trung Quốc đã đóng góp 57,6 triệu USD, vượt cả thành tích mở màn của Avatar 1 (2009) và Avatar 2: Dòng chảy của nước (2022). Điều này cho thấy độ phủ toàn cầu và sức lan tỏa của thương hiệu Avatar vẫn vững vàng sau hơn 15 năm ra mắt phần đầu tiên. Tại Việt Nam, trong chưa đầy 1 tuần, phim đã thu về hơn 108 tỷ đồng với gần 1 triệu vé được bán ra, sẵn sàng đạp đổ kỷ lục 284 tỷ đồng mà phần 2 đã làm được.
James Cameron có vẻ không thỏa mãn với 2,9 tỷ USD trong phần đầu tiên, lần này tiếp tục chơi lớn về mặt kỹ thuật hình ảnh, qua đó áp đặt lại quy chuẩn về cách một bộ phim được “tiêu thụ” tại rạp: hoành tráng, đắt tiền và kéo dài trải nghiệm. Với sức hiện có, Lửa và tro tàn nhiều khả năng sẽ là phim thứ ba trong sêri chạm mốc doanh thu 2 tỷ USD, một kỷ lục chưa từng có.
Dự đoán trước sức nóng của bom tấn này, nhà sản xuất Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, từ nay đến cuối năm, các nhà phát hành Việt dường như chỉ có hai lựa chọn: hoặc né tuần công chiếu của Avatar, hoặc chấp nhận bị “nuốt chửng”. Thực tế cho thấy, ngay trong tuần đầu công chiếu của Avatar 3: Lửa và tro tàn, nhiều phim Việt gần như đã biến mất khỏi các cụm rạp lớn. Những tác phẩm như Thế hệ kỳ tích hay Phòng trọ ma bầu chỉ còn trụ được ở các suất chiếu sáng sớm hoặc tối muộn, với số lượng suất ít ỏi và lượng khán giả thưa thớt. Không ít rạp đã chọn phương án dời lịch phát hành các phim Việt sang đầu tháng 1/2026, chờ cơn bão Avatar hạ nhiệt rồi mới quay lại đường đua.
Phim Việt tìm cách cân bằng
Kịch bản quen thuộc của loạt Avatar là mở màn không mấy bùng nổ nhưng lại kéo dài doanh thu đến vài tháng sau. Điều này nghĩa là áp lực lên các nhà phát hành không chỉ gói gọn trong tuần công chiếu đầu tiên, mà còn kéo dài suốt mùa Tết Dương lịch, thậm chí kéo sang Tết Nguyên đán, giai đoạn vốn được xem là thánh địa của phim Việt. Theo một chuyên gia trong ngành phát hành phim, việc các phim nội địa như Quán Kỳ Nam, Phòng trọ ma bầu hay Thế hệ kỳ tíchđồng loạt rút khỏi rạp trong tuần Avatar 3 ra mắt sòng phẳng mà nói là do chúng chưa đạt đến độ cạnh tranh cần thiết khi đối đầu với bom tấn quốc tế.
“Quán Kỳ Nam là một phim chính kịch thiên về nghệ thuật, nhịp kể chậm, ít cao trào, điều này khiến phim khó tiếp cận nhóm khán giả đại chúng, đặc biệt là giới trẻ vốn ưu tiên giải trí nhanh và mạnh. Phòng trọ ma bầu tiếp tục đi vào lối mòn của dòng hài, kinh dị với mô típ quen thuộc, thiếu điểm nhấn. Thế hệ kỳ tích lại rơi vào tình trạng nhạt nhẽo phi logic”, chuyên gia nhận định. Ông cho rằng, việc các phim Việt không tạo được hiệu ứng truyền miệng trên mạng xã hội, cộng với số lượng suất chiếu ít ỏi, rơi vào khung giờ xấu, đã khiến doanh thu sụt giảm nhanh chóng. “Chỉ cần khán giả không bàn luận, không chia sẻ, rạp cũng không có lý do giữ suất. Đó là hệ quả tất yếu, không thể đổ hoàn toàn cho việc ra mắt trùng thời điểm với Avatar 3. Bởi suy cho cùng, trong một thị trường ngày càng toàn cầu hóa, không thể mãi đổ lỗi cho Avatar, Marvel, hay Fast & Furious... Phim Việt cần nâng cấp chính mình, từ chất lượng kịch bản, mức độ sản xuất đến chiến lược phát hành. Sự xuất hiện của người khổng lồ đôi khi cũng là phép thử, để nhận ra mình đang đứng ở đâu”.
