Ngày 15/2, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cho biết đã có văn bản chỉ đạo các địa phương về việc rà soát, giải quyết tồn tại trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi mục đích sử dụng đất “thổ cư” trên địa bàn.
Trước đó, Viện KSND Tối cao có văn bản kiến nghị về việc khắc phục vi phạm trong việc cấp Giấy CNQSDĐ tại Quảng Nam.
Theo kiến nghị của Viện KSND Tối cao, tại thời điểm thi hành Luật Đất đai năm 1993, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam khi thực hiện việc giao đất và cấp Giấy CNQSDĐ đối với đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân (theo Nghị định số 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ), địa phương đã kết hợp cấp cả đất ở và đất nông nghiệp chung trong một giấy chứng nhận.
Trong nhiều Giấy CNQSDĐ đã ghi gộp đất ở + đất vườn thành “đất thổ cư” ký hiệu chữ “T”, mà không tách riêng diện tích đất ở và diện tích đất vườn, ao.
Theo thống kê của Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, có 148.398 trường hợp GCNQSDĐ ghi "đất thổ cư", nhiều nhất là tại thị xã Điện Bàn với 21.093 trường hợp (13 xã, phường).
Có nhiều trường hợp diện tích đất “thổ cư” ghi trên Giấy CNQSDĐ lớn hơn rất nhiều lần hạn mức đất ở, thậm chí có trường hợp đến 5.000 - 7.000 m2 đất thổ cư mà không tách riêng diện tích đất ở.
Việc ghi trong Giấy CNQSDĐ loại “đất thổ cư” với diện tích lớn hơn hạn mức đất ở như nêu trên (do không tách loại đất ở với loại đất nông nghiệp vườn, ao, chuồng trại… gắn liền với đất ở theo hiện trạng) là không phù hợp với Luật Đất đai.
Mặt khác, Luật đất đai cũng không có quy định nào xác định loại đất là “đất thổ cư”. Việc ghi “đất thổ cư” trong Giấy CNQSDĐ trước đây cũng làm phát sinh hệ lụy khiếu kiện, khiếu nại gia tăng, trong đó có nguyên nhân chính là do việc ghi gộp đất ở và đất vườn thành đất thổ cư.
Ngoài yêu cầu UBND tỉnh Quảng Nam có biện pháp chỉ đạo kiểm tra, rà soát việc cấp GCNQSDĐ ghi đất thổ cư, Viện KSND Tối cao đề nghị Quảng Nam chấm dứt việc cấp sổ đỏ ghi loại “đất thổ cư”.
Rà soát, báo cáo trước ngày 30/3
Việc ghi gộp diện tích đất ở và đất vườn thành "đất thổ cư" khiến tình trạng khiếu kiện. Hiện nay một số trường hợp người dân không đồng ý vì cho rằng đất thổ cư là đất ở, diện tích đất thổ cư phải được công nhận toàn bộ là diện tích đất ở nên đã khởi kiện ra tòa.
Sau khi xét xử, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam công nhận yêu cầu khởi kiện của một số người dân, trong đó công nhận toàn bộ diện tích đất thổ cư là đất ở vì cho rằng đất thổ cư là đất ở. Tuy nhiên, nhiều địa phương có người dân khiếu kiện vẫn chưa thể thi hành các bản án mà TAND tỉnh đã tuyên vì sợ sẽ tạo hiệu ứng rất lớn trên địa bàn đối với các trường hợp thu hồi đất.
Ông Trần Văn Tân – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết đã yêu cầu các sở, ban, ngành và các địa phương trên cơ sở rà soát, thực hiện việc xác định lại diện tích đất ở đối với các trường hợp đã được cấp Giấy CNQSDĐ trước ngày 1/7/2014 theo đúng hướng dẫn của UBND tỉnh về việc giải quyết một số tồn tại, vướng mắc trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường.
Cụ thể, đối với Giấy CNQSDĐ đã được Phòng TN&MT cấp huyện hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đăng ký biến động chưa đúng quy định thì kiểm tra, rà soát trình UBND các huyện, thị xã, thành phố xem xét hủy bỏ nội dung đã được đăng ký biến động chưa phù hợp quy định pháp luật. Đồng thời, xác nhận lại diện tích đất ở cho người sử dụng đất theo quy định pháp luật đất đai hiện hành.
Đối với Giấy CNQSDĐ đã cấp trước ngày 1/7/2014 cho hộ gia đình, cá nhân người sử dụng đất có nhu cầu xác định lại diện tích đất ở trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao trong cùng thửa đất ở có nhà ở thì phải kiểm tra, thực hiện việc xác nhận diện tích đất ở vào Giấy CNQSDĐ đã cấp đảm bảo theo quy định tại Luật Đất đai 2013 và Sở TN&MT thực hiện việc cấp đổi giấy chứng nhận cho người sử dụng đất cho người dân.
Lãnh đạo tỉnh Quảng yêu cầu các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương chỉ đạo thực hiện và báo cáo kết quả về Sở TN&MT trước ngày 30/3/2022 để tổng hợp báo cáo tỉnh.
