Thông tin trên được bác sĩ, TS. Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa (Bệnh viện Bạch Mai) đưa ra tại Hội nghị Nhi khoa Việt - Mỹ lần thứ XI do Bệnh viện Bạch Mai tổ chức ngày 13/11.
“Phế cầu xâm lấn là căn nguyên chính của các bệnh lí nguy hiểm như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em. Dù tỉ lệ mắc không cao, nhưng biến chứng và tử vong rất lớn, đòi hỏi chiến lược kiểm soát chặt chẽ hơn”, bác sĩ Nam cho biết.
Theo thống kê năm 2024, có tới 25 - 30% trẻ dưới 2 tuổi bị viêm phổi do phế cầu, và 40% trường hợp nhiễm khuẩn huyết ở nhóm tuổi này cũng do vi khuẩn phế cầu gây ra. Viêm màng não do phế cầu tiếp tục là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong và di chứng nặng nề ở trẻ em.
Tại Trung tâm Nhi khoa, trong 9 tháng đầu năm 2025, phế cầu chiếm 12% số chủng vi khuẩn phân lập tại khu vực nội trú. Đáng chú ý, tại khu vực ngoại trú, kết quả định danh cho thấy 55% ca viêm phổi có nguyên nhân từ phế cầu khuẩn – con số phản ánh rõ gánh nặng bệnh tật trong cộng đồng.
Các nghiên cứu trong nước ghi nhận những type huyết thanh phổ biến gây bệnh gồm 6A, 6B, 14, 19A, 23F… Trong đó, 97% trẻ mắc viêm màng não do phế cầu chưa từng được tiêm vắc xin phòng bệnh, cho thấy nhu cầu cấp thiết mở rộng tiêm chủng.
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam cũng cập nhật thông tin về các loại vắc xin phế cầu hiện hành như PCV10, PCV13 và PCV20. Theo đó, vắc xin PCV13 hiện bao phủ khoảng 83% chủng phế cầu xâm lấn, trong khi vắc xin PCV20 thế hệ mới mở rộng phạm vi bảo vệ lên 87-90%, đồng thời được phê duyệt cho trẻ từ 6 tuần tuổi.
“Việc bổ sung các chủng mới như 15BC, 22F hay 11A trong vắc xin PCV20 giúp mở rộng đáng kể phạm vi bảo vệ, đặc biệt với nhóm trẻ nhỏ – đối tượng có nguy cơ cao nhất”, bác sĩ Nam cho biết thêm.
Không chỉ mang lại hiệu quả miễn dịch, vắc xin phế cầu còn góp phần giảm tỉ lệ nhập viện, biến chứng nặng và tử vong do các bệnh lí hô hấp. Nhiều quốc gia sau khi triển khai tiêm chủng rộng rãi đã ghi nhận tỉ lệ viêm phổi và viêm màng não giảm rõ rệt.
“Khi Việt Nam bắt đầu triển khai vắc xin PCV20 trong thời gian tới, chúng tôi kì vọng sẽ bảo vệ tốt hơn cho nhóm trẻ dưới 2 tuổi - nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi phế cầu khuẩn”, TS. Nguyễn Thành Nam nhấn mạnh.
Diễn đàn khoa học kết nối Việt Nam - Hoa Kỳ
Hội nghị Nhi khoa Việt - Mỹ năm nay bao gồm nhiều phiên chuyên đề: hồi sức cấp cứu - nhiễm khuẩn, chẩn đoán hình ảnh, cấp cứu bụng, bệnh lí miễn dịch - thần kinh, tiêu hóa - dinh dưỡng và chăm sóc sơ sinh. Đây là diễn đàn khoa học uy tín, giúp các bác sĩ hai nước cập nhật kĩ thuật, chia sẻ kinh nghiệm và định hướng chiến lược phòng ngừa, điều trị bệnh nhi trong tương lai.
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh: “Là bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạng đặc biệt, Bạch Mai không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh mà còn đẩy mạnh hợp tác quốc tế, ứng dụng kĩ thuật cao để giải quyết những ca bệnh nhi phức tạp”.
Trung tâm Nhi khoa (Bệnh viện Bạch Mai) hiện được định hướng phát triển toàn diện, đặc biệt ở các lĩnh vực hồi sức cấp cứu, sơ sinh và can thiệp tim mạch. Mô hình liên kết Sản - Nhi tại bệnh viện đã đem lại nhiều kết quả tích cực, đang được nhân rộng trong cả nước.
Hội nghị Nhi khoa Việt - Mỹ lần thứ XI không chỉ là nơi trao đổi học thuật, mà còn là bước tiến quan trọng trong hợp tác y tế Việt - Mỹ, hướng tới nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe trẻ em, giảm tỉ lệ mắc và tử vong do các bệnh nhiễm khuẩn, trong đó có bệnh do phế cầu khuẩn. Đây cũng là diễn đàn để các bác sĩ của Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai cùng đồng nghiệp từ Bệnh viện Nhi Trung ương, Đại học Y Hà Nội… khẳng định năng lực và trình độ chuyên môn qua các báo cáo chất lượng cao, được đồng nghiệp quốc tế đánh giá cao.
GS Henry Nancy, đại diện đoàn chuyên gia Hoa Kỳ, bày tỏ niềm vinh dự khi được trở lại Bệnh viện Bạch Mai. Bà chia sẻ thông điệp đầy ý nghĩa, được truyền cảm hứng từ người sáng lập Mayo Clinic: “Tài sản quan trọng nhất của một quốc gia chính là trẻ em. Những đứa trẻ khỏe mạnh sẽ tạo nên những người lớn khỏe mạnh và một quốc gia khỏe mạnh. Chúng tôi đến đây với hi vọng rằng những kiến thức được chia sẻ sẽ góp phần mang lại sự chăm sóc tốt nhất cho trẻ em Việt Nam”.
