Bệnh nhân nhân L.T.H. (20 tuổi) nhập viện sau 5 ngày sốt cao, mỗi ngày 2–3 cơn, kèm đau đầu, đau mỏi cơ, buồn nôn, nôn, nước tiểu vàng sậm. Mặc dù đã uống thuốc hạ sốt, nhưng tình trạng bệnh không đáp ứng, sốt không giảm khiến cơ thể suy kiệt. Sau khi tiếp nhận, các bác sĩ đã chỉ định cho người bệnh nhập viện.
Khai thác dịch tễ cho thấy, bệnh nhân là sinh viên sống tại TP.HCM. Khoảng giữa tháng 11, trước khi khởi phát bệnh, anh có đi cắm trại và tiếp xúc với bùn đất bẩn qua vết trầy ở ngón tay. Qua thăm khám ghi nhận, bệnh nhân bị vàng kết mạc mắt, sốt, đau đầu, đau cơ toàn thân, ho đàm trắng, buồn nôn và nôn.
Dựa trên biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm cơ bản, bác sĩ nghĩ nhiều đến nhiễm xoắn khuẩn và chỉ định xét nghiệm chuyên biệt. Kết quả cho thấy người bệnh dương tính với xoắn khuẩn Leptospira. Sau 1 tuần điều trị tích cực theo phác đồ, tình trạng sức khỏe của người bệnh đã bình phục tốt, đủ điều kiện xuất viện.
Theo BS Hoài Thu, Leptospira là bệnh do xoắn khuẩn từ động vật hoang dại hoặc gia súc lây sang người. Bệnh có thể gây tổn thương cơ, thận, màng não, phổi và thường xuất hiện ở vùng nhiệt đới, đặc biệt nơi ruộng rẫy, chăn nuôi, khu vực ngập úng hoặc nguồn nước ô nhiễm bởi nước tiểu động vật. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng tăng mạnh vào mùa mưa.
Phân tích chuyên môn của BS Hoài Thu chỉ ra, vi khuẩn Leptospira lây qua tiếp xúc với máu, nước tiểu, mô động vật mắc bệnh hoặc môi trường ô nhiễm. Xoắn khuẩn xâm nhập qua da, niêm mạc trầy xước, nhất là lòng bàn chân, hoặc qua mắt, mũi, miệng. Do đó, nhóm nguy cơ cao gồm nông dân, người chăn nuôi, thú y, công nhân công trường – cầu cống, hầm mỏ hoặc người thường xuyên dầm nước. Hoạt động như lội ruộng, tắm sông, tắm ao hồ, cắm trại nơi ẩm ướt cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Để phòng bệnh, bác sĩ khuyến cáo cần kiểm soát dịch bệnh ở gia súc, diệt chuột, tránh sử dụng nước từ các nguồn nghi ngờ ô nhiễm. Người làm việc môi trường nguy cơ cao nên mang giày cao cổ, găng tay. Trong mùa mưa lũ, người dân cần tránh ngâm nước lâu, không tắm kênh rạch, ao hồ bẩn; khi dọn vệ sinh sau ngập phải sử dụng đồ bảo hộ. Nếu xuất hiện sốt, đau cơ sau 1 đến 2 tuần tiếp xúc nước bẩn, cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm. Người bệnh phải đi khám ngay khi có vàng da, tiểu ít, xuất huyết, khó thở hay ho ra máu.
Theo BS Hoài Thu xoắn khuẩn Leptospira thường gia tăng nguy cơ lây nhiễm cho con người vào mùa mưa lũ. Tuy nhiên, việc chủng ngừa loại bệnh này chưa được áp dụng rộng rãi. Bác sĩ khuyến cáo cộng đồng khi đến vùng dịch, có thể cân nhắc dự phòng kháng sinh phổ rộng theo hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ.
