Ở các nước văn minh, ngành thuế và hải quan bình đẳng như bao ngành khác. Nhưng, ở Việt Nam, đơn cử việc Cục Thuế Hà Nội chỉ lấy 340 chỉ tiêu, đã có 9.000 bộ hồ sơ dự tuyển. Các ứng viên xếp hàng dài nộp hồ sơ gây náo động cả dãy phố. Mấy bà bán hàng nhìn dãy dài gương mặt trẻ đang tìm cơ hội vào ngành thuế, bình: “Lấy chồng (vợ) thuế vụ, đời đời ấm no, quả không sai?!”.
Không biết câu này có vận với ngành hải quan không. Nếu xét về mức lương theo ngạch bậc, chắc chắn 2 ngành này không có gì đáng lưu ý. Vậy, giá trị gia tăng chắc chắn nằm ở quyền - hành - thủ tục hành chính?
Câu chuyện cán bộ thuế cấu kết với doanh nghiệp tìm cách “cưa đôi” số tiền phải nộp nhà nước để tư túi, dư luận cũng từng đề cập. Tất nhiên, gần đây, thuế và hải quan đã có sự thay đổi lớn. Hải quan đã có nhiều nỗ lực để cải cách thủ tục hành chính; thuế cũng đã manh nha thực hiện việc chấm điểm cán bộ. Những thay đổi của 2 ngành này xuất phát từ nhu cầu thực tiễn: Sự thúc bách của Chính phủ, sức ép thu hút đầu tư và nuôi dưỡng nguồn thu...
Những năm gần đây, ngành thuế và hải quan đều tổ chức 2 cuộc đối thoại với doanh nghiệp (ở 2 miền Bắc - Nam). Trong mỗi cuộc, sự bức xúc của doanh nghiệp lúc nào cũng lớn. Có những cuộc, dường như sức kìm nén của doanh nghiệp đến ngưỡng chực chờ bung ra. Khi đó, đại diện các doanh nghiệp quên đi nỗi “sợ hãi” như lúc đối diện với đống thủ tục, giấy tờ.
Không biết có cơ quan nào đánh giá sau mỗi lần đối thoại, 2 ngành này cải tiến cụ thể được những gì; hay đơn giản chỉ cho doanh nghiệp một ngày để “tự sướng”, rồi đâu lại vào đó.
Thời buổi doanh nghiệp đóng cửa, phá sản ngày một nhiều, ngành thuế và hải quan phải thực hiện chỉ tiêu thu đúng, thu đủ. Gần đây, khái niệm “dưỡng nguồn thu” được nhắc nhiều. Mà không “dưỡng”, doanh nghiệp nội địa “chết”, doanh nghiệp nước ngoài bỏ sang nước láng giềng (môi trường kinh doanh tốt hơn), nhà nước lấy nguồn thu từ đâu. “Nộp thuế là yêu nước”, khẩu hiệu này có từ lâu, nhưng sao nộp đồng thuế vẫn còn nhiêu khê, rắc rối.
Mới đây, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, chống thất thu Ngân sách Nhà nước với Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Cục Thuế Hà Nội. Tin này có cùng lúc với công bố Việt Nam tụt hạng môi trường kinh doanh. Người dân, doanh nghiệp cứ chờ đợi, hy vọng sau mỗi cuộc đối thoại ngành thuế, hải quan tiến gần hơn đến sự tiến bộ văn minh.
