Trải thảm đón lao động
Cuối tháng 11 vừa qua, chị Nguyễn Thị Thu Nhi (20 tuổi, quê Tây Ninh) cầm tập hồ sơ xin việc đến Ngày hội việc làm TPHCM. Lướt qua các quầy tuyển dụng, cô gái trẻ chọn một DN phù hợp với trình độ và khả năng của mình và chờ được tư vấn. Trong vòng nửa giờ, chị Nhi đã “chốt đơn” thành công và được hẹn ngày phỏng vấn chính thức tại DN.
“Tôi vừa chân ướt chân ráo theo chị gái đến TPHCM tìm việc, may mắn chỉ trong thời gian ngắn đã được tuyển dụng vào một công ty may mặc. Lương khởi điểm 7 triệu đồng/tháng; mỗi năm tăng thêm 5% lương; bao cơm nước, nhà ở… Vậy là mừng lắm rồi” – chị Nhi phấn khởi nói.
Nếu người lao động vui một khi tìm được việc làm, thì DN mừng gấp bội vì tuyển dụng được lao động trong thời điểm cuối năm này. Ông Đỗ Văn Hùng, đại diện một công ty giày ở khu chế xuất Linh Trung (TPHCM) cho biết, đơn hàng tăng mạnh trở lại từ tháng 5 nhưng đang rơi vào tình trạng thiếu hụt lao động, nhất là thời điểm cuối năm.
“Chúng tôi cần khoảng 50 lao động làm việc lâu dài nhưng tuyển mãi vẫn không đủ. Cứ một người vào lại có 2 người ra, công ty lại phải tuyển mới và đào tạo từ đầu. Khi rành nghề và làm được thời gian ngắn, lao động nghe nơi nào trả lương cao hơn thì lại nộp đơn “dứt áo ra đi”. Mặc dù công ty có chế độ tốt, phúc lợi đầy đủ nhưng vẫn không thể giữ chân lao động lâu dài” – ông Hùng nói.
Để tiếp cận nhiều hơn với người lao động, ông Hùng sử dụng đồng thời nhiều kênh tuyển dụng như giới thiệu nội bộ, hợp tác với đơn vị bên ngoài, truyền thông qua TikTok, Facebook, Zalo và đặc biệt là làm việc trực tiếp với các phường, xã để giới thiệu việc làm.
Công ty TNHH Giày dép Vĩnh Phong (nhà máy đóng tại xã Xuân Thới Sơn, TPHCM) có đơn hàng đã kín đến hết quý I/2026. Do vậy, nhu cầu tuyển lao động của DN này rất cấp bách. Tuy nhiên, việc tuyển dụng hiện khó khăn hơn nhiều so với trước đây, nhất là sau khi DN dời nhà máy từ phường Bình Trị Đông ra ngoại thành.
Để đáp ứng đơn hàng cuối năm và mở thêm dây chuyền sản xuất, Công ty TNHH Wooyang Vina II (phường Tân Thới Hiệp) rao tuyển khoảng 150 công nhân may, ủi, kiểm hàng, phụ may… được hưởng mức lương theo thời gian cộng phụ cấp, thưởng theo năng suất, thưởng tháng 13 và tham gia các chế độ BHXH đầy đủ.
Sau thời gian khó khăn, hiện công ty TNHH Ampfield Việt Nam (khu công nghiệp Tân Bình) đã dồi dào đơn hàng trở lại và có nhu cầu tuyển dụng lượng lớn lao động. Tuy nhiên số người đến tìm việc rất ít. Để kịp tiến độ đơn hàng cũng như tăng thu nhập, nhiều công nhân sau giờ làm việc đã ở lại tăng ca hoặc nhận hàng về may tại nhà.
Các tập đoàn lớn cũng đẩy mạnh việc mở rộng quy mô nhân sự. NovaGroup đặt mục tiêu đạt 40.000 lao động vào năm 2030. Giữa tháng 11 vừa qua, DN đã tổ chức hội thảo tuyển dụng quy mô lớn trong các lĩnh vực bất động sản, du lịch, dịch vụ, giải trí, nông nghiệp và tiêu dùng, thu hút hơn 1.000 ứng viên tham dự.
Đại diện Công ty chứng khoán SSI (TPHCM) cũng đang cần tuyển nhiều nhân viên tư vấn và thực tập sinh. Mức lương SSI đưa ra từ 6 - 12 triệu đồng/tháng, chưa tính hoa hồng không giới hạn nếu có doanh thu. Đi kèm lương là các khoản phúc lợi như chăm sóc sức khỏe, bảo hiểm xã hội, du lịch, phụ cấp xăng xe…
Công ty TNHH Furukawa Automotive Parts (Việt Nam) tuyển 300 công nhân sản xuất quấn dây điện; Công ty TNHH Be Group tuyển 200 lao động; Công ty TNHH Nobland tuyển 300 lao động phổ thông…
Vì sao lao động không mặn mà nhà máy?
Ông Trần Văn Hải, giám đốc nhân sự một tập đoàn của nước ngoài trong lĩnh vực dệt may nói rằng, mặc dù có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng việc tuyển dụng lao động vẫn hết sức khó khăn. Nhiều lao động chọn ở quê làm việc vì thu nhập không còn chênh lệch nhiều so với các tỉnh công nghiệp phía Nam. Bên cạnh đó, người trẻ ngày nay không còn mặn mà với môi trường sản xuất, đòi hỏi kỷ luật và áp lực cao. Chỉ cần gặp khó trong vài ngày đầu, họ sẵn sàng nghỉ để chuyển sang công việc tự do như chạy xe công nghệ, giao hàng… vốn linh hoạt, thoải mái hơn.
Một nguyên nhân khác khiến nguồn cung lao động khan hiếm là tâm lý e ngại đổi việc trước Tết. Nhiều người lo mất thưởng hoặc chưa đủ điều kiện nhận lương tháng 13 nên chọn chờ qua Tết mới tính chuyện chuyển việc. Trong khi đó, tình trạng lệch pha cung cầu vẫn phổ biến, lao động có tay nghề chỉ muốn làm đúng ngành, còn người tìm việc mới lại không đủ kỹ năng.
Lý giải về tình trạng thiếu hụt lao động phổ thông dịp cuối năm, nhiều DN thừa nhận, lao động phổ thông hiện có nhiều lựa chọn việc làm, cả bán thời gian lẫn toàn thời gian. Dù các DN đưa ra mức lương và phúc lợi hấp dẫn, nhưng người lao động trẻ vẫn có xu hướng chọn những công việc văn phòng, môi trường hiện đại, ổn định. Do đó, lao động phổ thông thời điểm này thực sự “đắt hàng như tôm tươi”. Không ít DN buộc phải chuyển hướng sang tuyển lao động trên 40 tuổi để đảm bảo sản xuất.
Theo Sở Nội vụ TPHCM, nhiều báo cáo mới đây của đơn vị cho thấy, nhu cầu tuyển dụng của các DN, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố đã tăng hơn 25.000 vị trí việc làm so với giai đoạn trước khi sáp nhập. Điều này phản ánh xu hướng phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế thành phố, cũng như sự mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh ở nhiều ngành nghề. Đáng chú ý, nhu cầu nhân lực tăng cao không chỉ ở nhóm lao động phổ thông mà còn lan sang các vị trí kỹ thuật, vận hành máy móc, dịch vụ hậu cần và quản trị.
Sở Nội vụ TPHCM cũng cảnh báo nguy cơ thiếu hụt lao động phổ thông sau Tết Nguyên đán vẫn có thể tái diễn, đặc biệt tại các khu công nghiệp và khu chế xuất. Nhiều lao động ngoại tỉnh có xu hướng ở lại quê sau kỳ nghỉ Tết hoặc chuyển sang làm các công việc linh hoạt tại địa phương như buôn bán nhỏ, giao hàng, dịch vụ ăn uống.
Ông Trần Anh Tuấn - chuyên gia dự báo nhân lực, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM nhận định nhiều yếu tố đang tác động đến quyết định lựa chọn công việc của người lao động như: nền kinh tế chuyển đổi cơ cấu ngành nghề, nhiều công việc mới xuất hiện, cú sốc từ dịch bệnh COVID-19 và tình trạng sa thải hàng loạt trước đó…
Ông Trần Anh Tuấn cho rằng, DN cần điều chỉnh phương thức tuyển dụng để phù hợp tình hình thực tế. Thay vì chạy đua tuyển gấp số lượng lớn công nhân để đáp ứng các đơn hàng ngắn hạn - vốn tiềm ẩn rủi ro biến động lao động, DN nên tuyển chọn kỹ lưỡng, xây dựng lộ trình đào tạo bài bản, nâng cao tay nghề cho người lao động và tạo môi trường làm việc ổn định… Từ đó giữ chân nhân sự lâu dài.