Tỏa V - Điểm chạm khoa học diễn ra từ 2-28/2 tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA). Đây là sự kiện nghệ thuật đặc biệt nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025, đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm Tỏa.
Triển lãm quy tụ 9 nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam, với những thực hành đa dạng, cùng nhau đặt lại câu hỏi về vị trí của con người trong hệ sinh thái rộng lớn của tri thức và sự sống thông qua các tác phẩm được đầu tư, thực hiện quy mô.
TS. Lê Thái Hà - Giám đốc Điều hành Quỹ VinFuture - nhấn mạnh: “Triển lãm Tỏa V là lời khẳng định rằng khoa học không chỉ là tri thức, mà còn là cảm hứng. Khi nghệ thuật gặp khoa học, những ý niệm tưởng như phức tạp nhất của nhân loại trở nên gần gũi hơn, chạm đến trái tim và đánh thức trí tưởng tượng của mỗi chúng ta”.
Bà Nguyễn Trà My - Giám đốc Trung tâm nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA) - hy vọng Tỏa V - Điểm chạm khoa học là sự khởi đầu cho những đối thoại sâu sắc hơn giữa các lĩnh vực, giữa các hệ tri thức và giữa con người với thế giới mà chúng ta đang kiến tạo, đồng thời gợi mở hướng đi mới cho thực hành nghệ thuật - khoa học (Art-Sci) tại Việt Nam.
“Trong bối cảnh toàn cầu hóa biến động không ngừng, khi trí tuệ nhân tạo và công nghệ ngày càng phát triển, nghệ thuật, hơn bao giờ hết, đóng vai trò giữ gìn tính nhân văn và những chiều sâu cảm xúc của con người”, bà Nguyễn Trà My nói. Song hành với triển lãm là chuỗi các hoạt động trải nghiệm đa dạng như tọa đàm nghệ thuật và art-tour.
Không gian triển lãm được sắp xếp như bản đồ tư duy mở, nơi người xem chiêm nghiệm qua 5 trạm - 5 miền tư duy khoa học.
Họa sĩ Lê Thiết Cương đảm trách trạm 1 - Mầm sống. Hạt gạo được cố họa sĩ chọn bởi nó là biểu tượng văn minh lúa nước, gắn bó với Việt Nam từ bao đời. Những hiện vật điêu khắc, tranh vẽ đưa người xem trở lại nguồn gốc thế giới, nơi sự sống khởi sinh từ sự im lặng, từ những chuyển động vi mô của đất đai và mùa màng, trước khi công nghệ trở thành lực đẩy của thời đại.
Ban tổ chức cho biết, họa sĩ Lê Thiết Cương chuẩn bị toàn bộ nội dung, bài viết thuyết minh từ rất lâu dù thời điểm ấy ông đang điều trị bệnh. Dù Lê Thiết Cương đã đi xa, nhưng tác phẩm và tinh thần của anh vẫn sống động trong mỗi đường nét đặc trưng.
Nghệ sĩ Lê Giang và Lê Đăng Ninh đưa khán giả tới trạm Sự sống - Y học vì nhân loại. Những lọ vắc xin tái chế, film chụp trở thành tác phẩm nghệ thuật phản ánh sự sinh sôi, chữa lành và nâng niu sự sống.
Nghệ sĩ Bùi Quốc Khánh và Đỗ Hà Hoài làm chủ trạm 3 Cấu trúc. Các cấu trúc kim loại, thủy tinh hay mô phỏng phân tử kể câu chuyện của một thế giới vật chất thông minh, vật chất của tương lai.
Miền ý thức của trạm 4 là mảnh đất để Đỗ Hiệp và Phạm Minh Hiếu sử dụng ánh sáng và dữ liệu như những ký hiệu của trí tuệ. Ánh sáng không chỉ là hiện tượng vật lý mà là ẩn dụ cho khoảnh khắc con người vượt qua bóng tối mơ hồ để chạm tới tri thức mới.
Trạm cuối cùng Nguồn sống là điểm hội tụ của nghệ sĩ Vũ Bình Minh và Trịnh Minh Tiến - họa sĩ mới đây được vinh danh tại giải thưởng mỹ thuật lâu đời và danh giá từ Singapore. Các tác giả nhấn mạnh vòng lặp tất yếu - con người không thể tách rời khỏi tự nhiên. Đất, nước, khí quyển và năng lượng là những cấu trúc đối thoại, nhắc nhở rằng mọi tiến bộ công nghệ đều vận hành trong giới hạn của hành tinh.
Giám tuyển Đỗ Tường Linh nhận thấy sức mạnh đặc biệt của quá trình nghiên cứu, tìm tòi và thử nghiệm mà mỗi nghệ sĩ mang đến cho dự án, đặc biệt cảm động với hành trình sáng tạo của họa sĩ Lê Thiết Cương.
“Những hành trình sáng tạo ấy đã mở ra các hướng tiếp cận phong phú cho mối quan hệ giữa khoa học và nghệ thuật. Tôi tin rằng chính từ những giao thoa này, chúng ta có thể cùng hướng đến những tri thức tương lai đa dạng, rộng mở và bền vững hơn”, giám tuyển Đỗ Tường Linh nói.