 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Anh tối 9/7. Ảnh: Reuters |
Chuyên cơ của ông Biden hạ cánh xuống sân bay Stansted và tổng thống lập tức lên trực thăng Marine One để đến trung tâm London, nơi ông gặp Thủ tướng Anh Rishi Sunak tại số 10 phố Downing vào thứ Hai (10/7). Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Biden tới Phố Downing với tư cách tổng thống. Sau đó, ông tới Lâu đài Windsor để gặp Vua Charles. Cuộc nói chuyện giữa Tổng thống Biden với Vua Charles dự kiến sẽ bao gồm các sáng kiến về khí hậu.
Tối 10/7, ông Biden đến thủ đô Vilnius của Litva để hội đàm với các nhà lãnh đạo NATO vào ngày 11 và 12/7.
Tại hội nghị thượng đỉnh NATO, ông Biden và các đồng minh sẽ thể hiện sự ủng hộ đối với Ukraine, đồng thời chỉ ra những gì mà Kiev cần phải làm để trở thành thành viên liên minh vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Trong một cuộc phỏng vấn được CNN công bố ngày 9/7, Tổng thống Biden kêu gọi thận trọng trong nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine, nói rằng liên minh có thể bị lôi kéo vào cuộc xung đột với Nga do hiệp ước phòng thủ chung.
“Tôi không nghĩ rằng có sự nhất trí trong NATO về việc có nên kết nạp Ukraine vào liên minh hay không, ở thời điểm hiện tại, giữa một cuộc xung đột”, ông Biden nói.
Tổng thống cho biết ông đã nói chuyện rất lâu với ông Zelensky về vấn đề này, khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp an ninh và vũ khí cho Ukraine giống như đối với Israel.
“Tôi nghĩ chúng ta phải vạch ra một con đường hợp lý để Ukraine có thể đủ điều kiện gia nhập NATO”, ông Biden nói, đồng thời lưu ý rằng ông đã từ chối yêu cầu của Tổng thống Nga Vladimir Putin về cam kết không kết nạp Ukraine vì liên minh duy trì chính sách mở cửa. “Nhưng tôi nghĩ còn quá sớm để nói kêu gọi bỏ phiếu, bởi vì có những điều kiện khác cần được đáp ứng, bao gồm dân chủ hóa và một số vấn đề.”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết lời mời Kiev gia nhập NATO sẽ gửi đi thông điệp rằng liên minh phòng thủ phương Tây không sợ Mátxcơva. Ukraine nên nhận được các đảm bảo an ninh rõ ràng dù nước này chưa thuộc NATO, và Tổng thống Zelensky nói rằng đó sẽ là một trong những mục tiêu của ông ở Vilnius.
“Tôi sẽ ở đó và tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để xúc tiến giải pháp đó, để đạt được thỏa thuận với các đối tác của chúng tôi”, ông Zelensky nói trong chương trình “This Week” của ABC được phát sóng hôm 9/7.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg trước đó cho biết ông Zelensky sẽ tham dự cuộc họp đầu tiên của Hội đồng Ukraine - NATO bên lề hội nghị thượng đỉnh. Tuy nhiên, ông không hứa rằng Ukraine sẽ được mời gia nhập NATO sau khi chiến sự ở nước này kết thúc.
Phó Thủ tướng Ukraine - Olga Stefanishina tuyên bố Tổng thống Ukraine Zelensky vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc có tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO hay không.
Việc gia nhập NATO của Thụy Điển, hiện đang bị cả Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ ngăn cản, cũng sẽ là một phần trong chương trình nghị sự ở Vilnius. Tổng thống Biden đã thảo luận về việc Thụy Điển tham gia NATO trong cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và "bày tỏ mong muốn chào đón Thụy Điển gia nhập liên minh càng sớm càng tốt", Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố hôm Chủ nhật.
Đáp lại, ông Erdogan nói với ông Biden rằng Thụy Điển phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn những tổ chức mà Ankara coi là khủng bố.
Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết các nhà lãnh đạo đã đồng ý gặp mặt trực tiếp tại để thảo luận chi tiết về quan hệ song phương cũng như các vấn đề khác “bao gồm vị trí của Ukraine trong NATO, tư cách thành viên NATO của Thụy Điển và việc chuyển giao các máy bay chiến đấu F-16 cho Ankara”.
Tâm điểm chuyến thăm
Hoạt động đáng chú ý nhất trong chuyến thăm của Tổng thống Biden ở Litva sẽ là bài phát biểu của ông tại Đại học Vilnius vào tối 12/7.
Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan nói với các phóng viên rằng bài phát biểu sẽ đề cập đến tầm nhìn của Tổng thống Biden về "một nước Mỹ mạnh mẽ, tự tin, cùng với các đồng minh và đối tác đối phó với những thách thức quan trọng của thời đại, từ sự gây hấn của Nga ở Ukraine đến khủng hoảng khí hậu."
Một trong những mục tiêu của ông Biden là cho người Mỹ thấy tầm quan trọng của việc tiếp tục ủng hộ Ukraine trong bối cảnh ông đang tái tranh cử. Một số ứng viên đối thủ thuộc Đảng Cộng hòa đã bày tỏ sự nghi ngờ về chiến lược hiện tại của Nhà Trắng.
Theo một cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos vào cuối tháng trước, phần lớn người Mỹ ủng hộ việc cung cấp vũ khí cho Ukraine để tự vệ trước Nga, tin rằng viện trợ như vậy thể hiện cho Trung Quốc và các đối thủ khác thấy ý chí bảo vệ lợi ích của Mỹ và các đồng minh.
Một số nhà nghị sĩ đảng Dân chủ hôm Chủ nhật bày tỏ lo ngại về quyết định gửi bom chùm đến Ukraine của chính quyền ông Biden. Cố vấn Jake Sullivan cho biết Ukraine đã đảm bảo bằng văn bản rằng họ sẽ không sử dụng bom chùm ở Nga hoặc ở các khu vực đông dân cư.
Điểm dừng chân cuối cùng của Tổng thống Biden sẽ là Helsinki để hội đàm với lãnh đạo nước thành viên mới nhất của NATO, Phần Lan, và tham dự hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Mỹ - Bắc Âu.
Ông sẽ là Tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Helsinki kể từ khi cựu Tổng thống Donald Trump đến thành phố này để gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin cách đây 5 năm.
Phần Lan đã từ bỏ quan điểm trung lập để trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào ngày 4/4.
