TS Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) nói rằng, năm 2025 đánh dấu một thời điểm đầy biến động của y tế thế giới. Nhân loại tiếp tục đối mặt với những gánh nặng sức khỏe toàn cầu ngày càng gia tăng và phức tạp.
Đó là tỉ lệ mắc các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch tiếp tục tăng mạnh tại nhiều khu vực.
Các bệnh truyền nhiễm tái nổi và xuất hiện mới gây áp lực lên hệ thống y tế, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh.
TS Quang nhấn mạnh, tình trạng kháng kháng sinh đang tiến gần đến mức báo động, đe dọa làm đảo ngược nhiều thành tựu y học trong thế kỷ qua. Tuy nhiên, song hành với những thách thức là những cơ hội chưa từng có từ những sự bùng nổ của công nghệ số, của trí tuệ nhân tạo, của công nghệ gen và vật liệu sinh học trong chẩn đoán và điều trị bệnh.
Bộ Y tế xác định Khoa học – Công nghệ là động lực then chốt để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tăng cường năng lực hệ thống y tế. Trong 5 năm vừa qua, giải thưởng Vinfuture đã tạo nên những giá trị hết sức to lớn, tôn vinh các nghiên cứu đột phá.
Tại toạ đàm, GS Pascale Cossart, FRS (Pháp) cảnh báo, vấn đề dịch tễ lớn, là ác mộng khi vi khuẩn kháng thuốc, tỉ lệ tử vong 1,91 triệu ca và tăng 70% cho người 70 tuổi và có xu hướng tăng cho cả trẻ nhỏ.
Kháng kháng sinh được coi là một trong những mối đe dọa sức khỏe toàn cầu lớn nhất hiện nay. “Năm 2019, có 4,95 triệu người chết liên quan đến kháng sinh và 1,26 triệu ca tử vong trực tiếp từ kháng sinh”, GS Pascale Cossart nói.
Ước tính đến năm 2050, siêu vi khuẩn kháng thuốc có thể gây ra hàng triệu ca tử vong mỗi năm, vượt qua cả bệnh ung thư.
Công nghệ 3D cứu nhiều bệnh nhân
GS. Trần Trung Dũng, Tổng Giám đốc Hệ thống Y tế Vinmec, Chủ tịch Hiệp hội Công nghệ 3D trong Y học Việt Nam cho biết, trong quá trình chữa bệnh gặp nhiều ca khó liên quan chấn thương, viêm khớp, ung thư xương phải cắt bỏ hay phẫu thuật rộng và khó thành công. Thực tế, rất nhiều bệnh nhân và gia đình không chấp nhận việc cắt bỏ bộ phận trên cơ thể, do đó việc tái tạo rất quan trọng.
"Sáu năm trước, chúng tôi đã điều trị một trường hợp ung thư xương phức tạp. Bệnh nhân xâm lấn chỏm xương đùi và xương chậu, khi đó phải in khớp háng 3D và khung chậu để cấy ở nước ngoài, tuy nhiên không phù hợp nên đã mổ lại", GS. Dũng nói.
Theo GS Dũng, năm 2024, Trung tâm Công nghệ 3D trong Y học tại Trường Đại học Vinuni đã được thành lập và nhiều bệnh nhân ung thư xương phải can thiệp ổ chậu, khớp háng được hỗ trợ. Có bệnh nhân phải cắt bỏ gần như toàn bộ xương đùi vì ung thư nhưng công nghệ in 3D đã tái tạo toàn bộ xương đùi bằng mô hình in 3D, giúp phục hồi cấu trúc nâng đỡ của chi, đảm bảo khả năng vận động lâu dài.
Nhiều ca in 3D tạo xương mới, cấy ghép cho bệnh nhân, có thể đo và tạo hình chính xác để ghép cho bệnh nhân bằng vật liệu in 3D.
GS Dũng cũng cho biết, công nghệ có thể thực hiện đối với cả xương ức, xương hàm. Tương lai đây là một cơ hội cho bác sĩ và kỹ thuật viên đưa ra giải pháp toàn diện cho bệnh nhân có vấn đề về xương.
