Theo bác sĩ Hà Thanh Yến Trang, Bệnh viện Trưng Vương TP HCM, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, toàn cầu có khoảng 972 triệu người bị tăng huyết áp và dự tính đến năm 2025 tăng lên 1,56 tỷ người. Tại Việt Nam, 25% phụ nữ tuổi mãn kinh và 31% nam giới trưởng thành nguy cơ mắc bệnh này.
Trị số huyết áp của mỗi người thay đổi theo thời gian trong ngày. Huyết áp thường tăng cao vào buổi sáng, thấp về ban đêm, theo phản ứng của cơ thể như lúc ngủ, lo lắng, căng thẳng, sau ăn no.
Độ tuổi thường mắc bệnh là trên 60, song còn có những yếu tố nguy cơ khác như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, tiền sử gia đình...
Biến chứng thường gặp
- Tim: Dày thất trái, bệnh mạch vành, suy tim.
- Não: Tai biến mạch máu não (xuất huyết não, nhồi máu não, xuất huyết dưới màng nhện), cơn thoáng thiếu máu não.
- Thận: Tiểu đạm, suy thận mạn.
- Mắt: Giảm thị lực, mù lòa.
- Mạch máu: Phình bóc tách động mạch chủ, bệnh động mạch chi dưới.
Kiểm soát huyết áp một cách ổn định và kéo dài là yếu tố quan trọng làm giảm nguy cơ tim mạch. Điều trị tăng huyết áp sẽ giảm tỷ lệ đột quỵ 30-40%, giảm 20-25% nhồi máu cơ tim và giảm suy tim hơn 50%. "Việc điều trị không chỉ giảm biến cố tim mạch và tỷ lệ tử vong mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân", bác sĩ Trang nhấn mạnh.
Chế độ dinh dưỡng để phòng tránh cao huyết áp
- Ăn nhiều trái cây và rau củ. Hạn chế muối và chất béo.
- Kiểm tra nhãn thực phẩm khi đi mua sắm, hạn chế thức ăn nhanh và các món chiên xào.
- Lượng muối ăn hàng ngày nên hạn chế dưới 2,4 g (khoảng 1/2 muỗng cà phê). Thực hiện bằng cách không nêm mặn khi nấu, hạn chế chấm thêm nước mắm, muối, nước tương khi ăn...
- Nên ăn các chất béo chưa bão hòa có nhiều trong cá, các loại hạt, dầu ô liu, dầu hạt vải và quả bơ. Hạn chế ăn các chất béo đã bão hòa như thịt, sữa, lòng đỏ trứng, sữa nguyên kem, da động vật, phủ tạng động vật.
- Tránh ăn bánh ngọt có nhiều chất béo, bánh nướng và các sản phẩm đóng hộp khác.
Điều chỉnh lối sống lành mạnh
- Hạn chế uống rượu, bia và các thức uống có cồn khác.
- Bỏ hút thuốc.
- Thường xuyên tập thể dục, ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Tập thư giãn và giảm tối đa stress.
- Ngủ đủ giấc, ngủ trưa khi cần thiết.
- Cố gắng duy trì cân nặng ở mức lý tưởng.
Tuân thủ dùng thuốc khi điều trị tăng huyết áp
- Tăng huyết áp không thể khỏi hoàn toàn, cần điều trị lâu dài và có thể kéo dài đến suốt đời. Nên bạn cần phải tuân thủ dùng thuốc mỗi ngày theo sự hướng dẫn của bác sĩ, ngay cả khi cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh.
- Không được tự ý đổi liều hay ngưng dùng thuốc, bởi việc ngưng đột ngột có thể gây tăng huyết áp đến mức nguy hiểm.
- Tập thói quen dùng thuốc vào thời gian cố định.
- Khi lỡ quên dùng một liều thuốc, bạn không được dùng liều gấp đôi ở lần tiếp theo.
