Thả 'bom hạt giống' để rừng tái sinh

“Bom hạt giống” là một phương pháp góp phần phục hồi, tái sinh và làm giàu rừng. Giải pháp này do Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh triển khai, hiện đang được ban quản lý rừng, ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên, chủ rừng trên địa bàn Hà Tĩnh tích cực thực hiện.

Truyền tải thông điệp bảo vệ môi trường

Những ngày này, tại nhiều trường học ở vùng miền núi Hà Tĩnh, không khí trở nên tươi mới hơn khi các em học sinh cùng thầy cô triển khai nhiều hoạt động hướng về môi trường. Trong đó, “bom hạt giống” là hoạt động thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh. Tại trường Tiểu học Vũ Quang, xã Vũ Quang chiếc thùng nhỏ đặt ngay ngắn trên bàn, được trang trí với màu xanh nổi bật với dòng chữ “Thay vì xả rác, hãy gieo mầm yêu thương bằng bom hạt giống”. Thông điệp ấy, như một lời nhắn nhủ gửi đến mỗi học sinh về ý thức bảo vệ môi trường.

Cũng đến lớp như những buổi sáng khác, nhưng hôm nay bước chân của em Nguyễn Minh Tuấn (học sinh trường Tiểu học Vũ Quang) dường như háo hức hơn. Trên tay em là một túi bóng nhỏ, bên trong chứa đầy những loại hạt quen thuộc như hạt thông, hạt mít, hạt bưởi, rồi cả hạt keo được em cẩn thận gom nhặt từ khu vườn sau nhà và trên những con đường làng.

Tuấn chia sẻ, từ ngày trường vận động gom hạt giống để mang đến lớp, bản thân em rất vui, háo hức nên tranh thủ những buổi chiều nghỉ học hay cuối tuần đi nhặt các loại hạt ở vườn. “Em mong sẽ có thêm thật nhiều hoạt động ý nghĩa về môi trường. Em thấy vui lắm vì những hạt nhỏ này có thể mọc thành cây, góp thêm màu xanh cho nơi mình sống”, em Tuấn chia sẻ.

Ngoài trường Tiểu học Vũ Quang, hoạt động này cũng đã được triển khai tại nhiều trường học như: Tiểu học Hương Minh, TH&THCS Sơn Thọ, THCS Phan Đình Phùng và THPT Vũ Quang. Hoạt động được triển khai trong khu vực vùng đệm Vườn Quốc gia Vũ Quang, nơi có vai trò quan trọng trong bảo vệ hệ sinh thái và phát triển rừng bền vững. Vì thế, sự tham gia nhiệt tình của thầy cô và học sinh không chỉ mang ý nghĩa giáo dục mà còn góp phần hỗ trợ công tác bảo tồn tại địa phương.

Một giáo viên trường THCS Phan Đình Phùng cho biết, ngoài việc thu gom hạt giống, các em còn được tìm hiểu thêm về quy trình làm bom hạt, cách ươm mầm cũng như vai trò của rừng đối với cuộc sống con người. Những kiến thức ấy trở nên sinh động hơn khi được gắn với chính hoạt động mà các em đang tham gia.

Hy vọng rừng tái sinh

Nằm giữa dãy Trường Sơn hùng vĩ, Vườn quốc gia Vũ Quang như một “lá phổi xanh” quý giá của Hà Tĩnh, nơi gìn giữ những cánh rừng tự nhiên cùng vô số loài động, thực vật đặc hữu. Những năm gần đây, cùng với nỗ lực của lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương, công tác bảo vệ và phục hồi rừng tại Vườn quốc gia Vũ Quang đã lan tỏa thành những hoạt động mang tính phong trào, thu hút cộng đồng tham gia.

Theo đại diện Vườn quốc gia Vũ Quang, sau khi các trường thu gom hạt giống, mỗi tuần cán bộ Vườn quốc gia Vũ Quang đến tiếp nhận, chọn lọc và phân loại. Từ đó, các “bom hạt giống” được tạo ra và mang thả xuống những vùng đồi trọc, khu rừng nghèo nhằm gieo hy vọng phủ xanh trở lại.

Nói về phương pháp này, đại diện Vườn quốc gia Vũ Quang cho biết, "bom hạt giống" sẽ lựa chọn những hạt cây rừng bản địa dễ tái sinh (ưu tiên các cây bản địa như lim xanh, giổi...) và các loại hạt cây ăn quả có giá trị (Nhãn, Mít, Xoài, Bơ...) phù hợp với điều kiện tự nhiên trong từng khu vực. Sau đó chỉ cần trộn đất sét với phân và chút nước, nhào kỹ bằng tay rồi vo tròn lại. “Bom hạt giống” sinh trưởng dựa theo nguyên lý tự nhiên, chúng nảy mầm khi gặp trời mưa, không cần bón phân hay tưới nước.

Do được đất bao bọc bên ngoài, hạt giống không bị côn trùng hay kiến ăn nên tỷ lệ nảy mầm cao hơn. “Bom hạt giống” khá nhỏ gọn nên dễ dàng vận chuyển khi đi rừng. Để tiết kiệm nhân công, cán bộ khi đi kiểm tra rừng, trồng rừng có thể mang theo bom hạt, ném tại các khu vực rừng đi qua.

Được biết, giải pháp này đang được phát động trên tinh thần tự nguyện, sáng tạo, hiệu quả, đảm bảo tính khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế và sinh thái từng vùng. Mục tiêu chính là góp phần phục hồi, tái sinh rừng, làm giàu rừng thông qua giải pháp “bom hạt giống”.

"Để góp phần đẩy nhanh tiến độ tái sinh rừng, làm giàu rừng bằng các cây có giá trị gắn với đa dạng hoá sinh học bền vững, Vườn Quốc gia Vũ Quang phối hợp cùng các trường thuộc vùng đệm phát động thu gom các loại hạt để làm "bom hạt giống". Đây là hoạt động thiết thực vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa giáo dục ý thức và trách nhiệm cho thế hệ trẻ", ông Thái Cảnh Toàn, Phó giám đốc Vườn Quốc gia Vũ Quang cho biết.

Giải pháp "bom hạt giống" hiện cũng đang được Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn triển khai mở rộng để thực hiện.

Cũng theo đại diện Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, hạt giống sau khi thu gom sẽ được làm sạch, bảo quản cẩn thận để đảm bảo chất lượng, không bị nấm, mốc, vi khuẩn. Sau đó, hạt sẽ được phân theo từng nhóm và thả rải đều lên các diện tích rừng đặc dụng (trừ phân khu bảo vệ nghiêm ngặt), rừng phòng hộ, rừng sản xuất do đơn vị quản lý. Đặc biệt, các khu vực xung quanh các trạm quản lý bảo vệ rừng và khu đền thờ Libi sẽ ưu tiên để trồng các loài cây ăn quả, cây có giá trị khác.

Được biết, đến nay, toàn tỉnh đã có 8 đơn vị chủ rừng nhà nước chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện giải pháp "bom hạt giống", với tổng diện tích 202,7 ha. Cùng với đó, các đơn vị đã tích cực thu gom, xử lý và gieo hạt giống bản địa, đồng thời tiếp nhận hạt giống từ cán bộ, công nhân viên chức, học sinh và Trung tâm Khuyến nông tỉnh, hình thành phong trào xã hội hóa thiết thực trong công tác bảo vệ và phát triển rừng.