Biến chứng hiếm gặp, diễn tiến cực nhanh
Ngày 17/12, BS Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố (TPHCM) cho biết, đơn vị vừa tiếp nhận và kịp thời cứu sống một bệnh nhi nguy kịch do bệnh tay chân miệng biến chứng nặng.
Bệnh nhi là bé trai V.M.H. (24 tháng tuổi, ngụ xã Tân Nhựt, TP.HCM). Theo bệnh sử, bé khởi phát bệnh khoảng 4 ngày trước nhập viện. Ba ngày đầu, trẻ sốt, buồn nôn, ói, xuất hiện hồng ban và mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân. Gia đình cho bé điều trị tại phòng khám tư với thuốc không rõ loại. Đến ngày thứ tư, bé sốt cao, xuất hiện tình trạng giật mình chới với, trợn mắt, run tay chân, da lạnh, nổi bông vân tím nên được đưa đến Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.
BS Tiến cho biết, tại thời điểm nhập viện, trẻ lơ mơ, thở nhanh, nhịp thở không đều, mạch nhẹ, chi mát, da nổi bông, nhịp tim rất nhanh (hơn 200 lần/phút), sốt cao liên tục. Sau thăm khám và thực hiện các xét nghiệm kiểm tra, bác sĩ chẩn đoán bé mắc bệnh tay chân miệng độ 4.
Các xét nghiệm cho thấy men tim của bệnh nhi tăng rất cao, men gan tăng mức độ trung bình, toan chuyển hóa nặng, lactate máu tăng. Điều đó cho thấy tình trạng sốc và tổn thương cơ tim nghiêm trọng.
Sau khi tiếp nhận bệnh nhân, kíp điều trị lập tức đặt nội khí quản hỗ trợ thở máy, sử dụng thuốc an thần, hạ sốt, điều trị nội khoa tích cực và lọc máu liên tục. Tuy nhiên, tình trạng bệnh nhi không cải thiện, nhịp tim vẫn duy trì ở mức 210–220 lần/phút khiến trẻ đối mặt với nguy cơ tử vong.
Trước diễn tiến đe dọa tính mạng bệnh nhi, bệnh viện hội chẩn liên chuyên khoa và quyết định triển khai kỹ thuật oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể (ECMO) để hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn, kết hợp lọc máu liên tục. Sau gần hai tuần điều trị tích cực, huyết động của trẻ dần ổn định, chức năng tim cải thiện, trẻ được cai ECMO, cai máy thở và tỉnh táo trở lại.
" Bóng ma" EV71 quay trở lại
Trường hợp trên diễn ra trong bối cảnh số ca tay chân miệng tại TP.HCM đang ở mức cao theo chu kỳ mùa bệnh. Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố (HCDC) trong tuần 49, toàn thành phố ghi nhận 1.225 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng. Tổng số ca tay chân miệng tích lũy từ đầu năm 2025 đến nay là 35.440 ca. Bệnh đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng lo ngại, các kết quả giám sát cho thấy có sự xuất hiện trở lại của vi rút EV71 – tác nhân từng gây nhiều vụ bùng phát tay chân miệng kèm biến chứng thần kinh, hô hấp và tim mạch nghiêm trọng tại TPHCM. Trong tháng 11, Bệnh viện Nhi Đồng 1 xét nghiệm 18 ca tay chân miệng nặng thì có 10 ca dương tính với EV71. HCDC xác nhận EV71 chỉ bắt đầu được phát hiện từ đầu tháng 11 sau khi giám sát hơn 400 mẫu từ đầu năm, trùng khớp với thời điểm số ca bệnh nặng gia tăng.
Dù chưa ghi nhận trường hợp tử vong, nhưng sự xuất hiện trở lại của chủng vi rút EV71 đang gây ra nhiều lo ngại cho sự an toàn của nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Trước tình hình trên, Sở Y tế TPHCM đã yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát tại các cơ sở giáo dục mầm non – nơi nguy cơ lây lan rất cao. Các trường phải bảo đảm đủ xà phòng, dung dịch rửa tay, thực hiện khử khuẩn đồ chơi và vật dụng hằng ngày.
Khi phát hiện trẻ nghi ngờ mắc bệnh, cơ sở phải thông báo y tế địa phương, cho trẻ nghỉ học và cách ly tại nhà để hạn chế lây lan. Sở cũng chỉ đạo tăng cường công tác giám sát, xử lý ổ dịch tại tuyến y tế cơ sở và chủ động thuốc, vật tư, trang thiết bị để tiếp nhận, điều trị cho trẻ ở các bệnh viện.
Ngành y tế khuyến cáo phụ huynh, khi trẻ có biểu hiện sốt cao khó hạ, giật mình chới với, run tay chân, nôn ói nhiều, thở nhanh, lừ đừ hoặc “không bình thường”, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay, kể cả ban đêm, để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra đột ngột.
