| Đội múa lân của người Việt tại Ba Lan |
Tại Ba Lan, cộng đồng người Việt gắn kết với nhau khá chặt chẽ thông qua các hội đoàn. Hội Người Việt Nam tại Ba Lan “Đoàn kết và hữu nghị” có các chi hội ở khắp đất nước Ba Lan, hoạt động mạnh nhất là tại thủ đô Warsaw ở phía Bắc và Krakow ở phía Nam. Hội chia ra thành nhiều CLB khác nhau như CLB Người cao tuổi, CLB Cựu chiến binh, CLB Thơ, CLB Phụ nữ, Liên đoàn bóng đá của người Việt tại Ba Lan.
Đại đa số người Việt ở Ba Lan đều tham gia sinh hoạt của hội, nơi họ có thể chia sẻ niềm vui, nỗi buồn khi sống ở nơi đất khách quê người. Khi có vấn đề gì, việc đầu tiên là họ gọi điện thông báo tới hội. Cũng chính vì vậy, các công việc hiếu hỉ, hỗ trợ bão lụt, hoạt động quyên góp, hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn trong nước và ngay tại cộng đồng được thực hiện khá tốt.
Hoạt động quyên góp ủng hộ bão lụt cho đồng bào trong nước của cộng đồng người Việt tại Ba Lan có thể nói là rất nhanh. Một trận đấu bóng đang diễn ra tại Warsaw nhưng khi nghe thông tin người dân ở quê nhà đang bị thiệt hại nặng nề bởi thiên tai, lũ lụt, mọi người đã sẵn sàng ủng hộ ngay trên sân, có người cũng không kịp ký tên vào danh sách ủng hộ mà chỉ mong sao số tiền đó được chuyển tới người dân quê nhà gặp khó khăn càng sớm càng tốt.
Đây cũng là hội người Việt duy nhất có văn phòng đại diện tại Việt Nam, nơi họ có thể nối kết nhanh chóng các hoạt động của người Việt ở nước ngoài với người Việt ở trong nước.
Anh Lê Thanh Bình, trưởng đại diện tại Việt Nam của Hội Người Việt Nam tại Ba Lan “Đoàn kết và hữu nghị” cho biết, có những gia đình mà cha mẹ ở Việt Nam bị ốm đau, hoặc qua đời nhưng họ không có điều kiện về, hội đã đứng ra đại diện thăm hỏi, chia buồn. Đó là một niềm động viên to lớn đối với người trong nước cũng như người ở nước ngoài.
Trước năm 1992, hầu hết người Việt sinh sống tại Ba Lan đều là các du học sinh, tu nghiệp sinh với khoảng 300-400 người. Họ đều là những trí thức, có vốn ngoại ngữ tốt nên có mối quan hệ tốt với người dân sở tại. Cho tới giờ, số lượng người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Ba Lan đã lên tới con số 40.000 - 50.000 người.
Sôi nổi phong trào văn hóa, thể thao
| Biểu diễn văn hóa Việt Nam tại Ba Lan |
Một sinh hoạt cộng đồng khá nổi trội là phong trào bóng đá của cộng đồng người Việt tại Ba Lan. Riêng ở Warsaw đã có tới 8 đội bóng như đội bóng sinh viên, đội bóng lão tướng và các đội bóng mang tên các địa danh Việt Nam gắn với quê hương của những người Việt đang sinh sống tại đây như đội bóng Sông Lam Nghệ An, Hà Tây, Hải Phòng, Hải Dương...
Mặc dù chi phí cho đội bóng khá tốn kém như tiền thuê sân bãi tập luyện, HLV… nhưng phong trào rất mạnh và thu hút được nhiều người tham gia bởi đây là dịp gặp gỡ, giao lưu của người Việt sau một tuần lễ lao động.
Dù ít, dù nhiều nhưng hầu hết người Việt tại Ba Lan đều sẵn sàng ủng hộ cả tinh thần và vật chất cho đội bóng quê mình. Ngoài ra, các đội bóng người Việt cũng tham gia thi đấu giao hữu với các đội bóng nghiệp dư của Ba Lan và tạo được ấn tượng tốt của các bạn Ba Lan.
Ngoài phong trào bóng đá, người Việt tại Ba Lan cũng tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, liên hoan văn nghệ quần chúng. Câu lạc bộ thơ cũng hoạt động khá mạnh với các buổi đọc thơ, giao lưu thơ và triển lãm thơ diễn ra thường xuyên. Ba cái Tết được cộng đồng tổ chức linh đình hàng năm là Tết Độc lập, Tết Trung thu, Tết Nguyên đán.
Nhà văn hóa Thăng Long tại thủ đô Warsaw là một điển hình văn hóa của cộng đồng. Tại đây có một môi trường văn hóa thuần Việt như ngôi chùa Việt, khu trưng bày, triển lãm văn hóa Việt và các hoạt động văn hóa truyền thống.
Yêu sao hai tiếng “quê hương”
Dù ở xa xứ nhưng mọi người Việt ở nước ngoài đều hướng về quê hương đất nước bằng các hoạt động gắn với quê hương. Các nếp sống Việt, văn hóa Việt vẫn được duy trì tại đây.
Tôi được nghe kể một câu chuyện thú vị về việc duy trì văn hóa Việt của một làng người Việt ở một tỉnh cách thành phố Krakow hơn 300 km, nơi chỉ có vẻn vẹn hơn 10 gia đình người Việt sinh sống cùng với nhiều gia đình người Ba Lan. Các ngôi nhà của người Việt đều được xây san sát nhau, nhưng tất cả đều phải đi qua một ngôi nhà chính. Dù có đi đâu, nhưng việc đầu tiên khi về nhà là phải đi qua ngôi nhà này.
Trong ngôi nhà này có một ban thờ lớn, tựa như nhà thờ tổ ở Việt Nam. Các hoạt động tâm linh được thực hiện ở đây. Khi nhà ai có người qua đời, bát hương và ảnh thờ của người đó cũng được đặt tại đây, mặc dù những người sống ở đây không phải là những người có quan hệ huyết thống gần gũi.
Có những gia đình muốn con cái không quên văn hóa Việt, đã gửi con về Việt Nam học tập và cũng để gần gũi ông bà nội, ngoại. Bởi lẽ, họ sợ rằng, nếu cứ ở phương Tây, con cái họ sẽ bị ảnh hưởng bởi nếp sống phương Tây, xa dần với nếp sống văn hóa dân tộc.