Tinh thần ấy một lần nữa được nhấn mạnh tại Hội nghị toàn quốc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 36 và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác người Việt Nam ở nước ngoài.
Với nhiều kiều bào, hội nghị không chỉ là sự tổng kết chặng đường đã qua, mà còn là tín hiệu cho một giai đoạn mới của sự gắn bó, tin cậy và đồng hành.
Từ Slovakia, ông Nguyễn Đồng Hải - Ủy viên Ban Chấp hành Liên hiệp Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EU) - cho rằng. Nghị quyết 36 đã góp phần thay đổi căn bản vị thế và tâm thế của cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Từ vài nhóm nhỏ học sinh - sinh viên trong những năm 1960, đến nay cộng đồng người Việt tại Slovakia đã lên đến khoảng 11.000 người, hòa nhập tốt với xã hội sở tại và ngày càng có chỗ đứng vững chắc.
Theo ông Đồng Hải, một trong những điều quan trọng mà Nghị quyết 36 mang lại là sự chuyển dịch từ “hướng về” quê hương đất nước sang “đồng hành” cùng quê hương đất nước: kiều bào không chỉ gìn giữ tình cảm với quê hương, mà còn chủ động đóng góp, chia sẻ trách nhiệm và nguồn lực cùng đất nước.
Về những câu chuyện đời thường phản ánh rõ nét tác động tích cực ấy, ông Đồng Hải kể lại: khi lũ lụt xảy ra ở miền Trung, cộng đồng người Việt tại Slovakia đã quyên góp hơn 5.000 euro chỉ trong một tuần để ủng hộ đồng bào trong nước.
Trước đó vào năm 2020, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, người Việt tại Slovakia - với sự khéo tay của mình - đã may khẩu trang, mang đến những nơi người dân địa phương cần. Đây là một hành động giản dị nhưng để lại ấn tượng sâu sắc về một cộng đồng nhân ái, trách nhiệm.
Đặc biệt, việc cộng đồng người Việt tại Slovakia được công nhận là dân tộc thiểu số từ năm 2023 là minh chứng cho sự ghi nhận của xã hội sở tại đối với những đóng góp bền bỉ, lâu dài của kiều bào, trong đó có dấu ấn của chính sách nhất quán từ Nghị quyết 36.
Từ Singapore, bà Tạ Thùy Liên - Trưởng Ban liên lạc Cộng đồng người Việt Nam tại Singapore - cảm nhận Nghị quyết 36 như một “cầu nối thực chất” giữa trí thức kiều bào và những ưu tiên phát triển của đất nước. Sống và làm việc tại Singapore suốt 25 năm, bà chứng kiến sự lớn mạnh nhanh chóng của cộng đồng người Việt nơi đây - hiện có khoảng hơn 33.000 người, phần lớn là chuyên gia, trí thức trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…
Theo bà Thùy Liên, điểm nổi bật của Nghị quyết 36 là gắn kết nguồn lực người Việt ở nước ngoài với định hướng phát triển của Việt Nam. Khi đất nước ưu tiên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, cộng đồng trí thức người Việt tại Singapore nhìn thấy điểm chung giữa năng lực của mình và nhu cầu của Tổ quốc. Từ đó, sự đóng góp không còn mang tính phong trào, mà trở nên thực chất, hiệu quả, thông qua các hoạt động chuyển giao công nghệ, chia sẻ tri thức, kết nối nghiên cứu, đào tạo nhân lực…
Không chỉ thúc đẩy sự đóng góp của kiều bào, Nghị quyết 36 cũng tạo điều kiện để người Việt ở nước ngoài gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa. Cộng đồng người Việt tại Singapore vẫn duy trì nhiều hoạt động văn hóa truyền thống như Tết Trung thu, Tết Nguyên đán, chương trình văn nghệ xuân quê hương, các workshop trải nghiệm văn hóa cho bạn bè quốc tế.
Với bà Thùy Liên, đó là cách để lưu truyền nét văn hóa cho các thế hệ tiếp theo của người Việt và gốc Việt ở Singapore, đồng thời giúp hình ảnh Việt Nam trở nên gần gũi hơn trong mắt bạn bè thế giới.
Nhìn Nghị quyết 36 dưới góc độ kết nối cộng đồng, ông Phạm Khánh Nam - Tổng Biên tập Tạp chí Hương Việt tại Đức - nhớ lại, vài chục năm trước, cộng đồng người Việt tại Đức còn khá phân tán, việc gắn kết với trong nước chủ yếu mang tính tự phát.
Từ khi Nghị quyết 36 được ban hành và triển khai đồng bộ, công tác đối với người Việt tại Đức đã có chuyển biến rất rõ nét: cộng đồng được khẳng định là một bộ phận không tách rời của dân tộc; quyền lợi, vị thế và tiếng nói của kiều bào ngày càng được nâng cao.
Các hoạt động kết nối, gìn giữ văn hóa, tiếng Việt và hỗ trợ hội nhập sở tại ngày càng bài bản, thiết thực, giúp bà con thêm gắn bó với quê hương.
Từ những cảm nhận cụ thể kể trên, có thể thấy Nghị quyết 36 đã đi vào đời sống kiều bào một cách tự nhiên, sâu sắc. Nghị quyết không chỉ giúp cải thiện vị thế, chất lượng cuộc sống của người Việt ở nước ngoài, mà còn nuôi dưỡng niềm tin, khơi dậy trách nhiệm và khát vọng đóng góp.
Hội nghị tổng kết 20 năm Nghị quyết 36 vì thế không chỉ là dịp nhìn lại thành tựu, mà còn mở ra kỳ vọng mới: để trong chặng đường tiếp theo, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục được kết nối chặt chẽ hơn với quê hương, cùng đồng hành, sẻ chia và góp sức cho sự phát triển của đất nước trong một thế giới ngày càng rộng mở.
Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW (2004) và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài ngày 25/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ các phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy “3 đột phá” trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài thời gian tới gồm: Phát huy mạnh mẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đi đôi với bảo vệ quyền lợi chính đáng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; Xây dựng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài phát triển bền vững, nhanh về số lượng, mạnh về chất lượng, gắn bó chặt chẽ với quê hương, đất nước; Khơi thông, huy động hiệu quả mọi nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước, nhất là trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và các đột phá chiến lược.
