Tại hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo Thành phố và các nhà đầu tư nước ngoài năm 2016 với chủ đề “Lắng nghe và đổi mới” diễn ra sáng 16/3, hàng loạt những vướng mắc đã được các doanh nghiệp nước ngoài - FDI phản ánh với Bí thư Thành uỷ Đinh La Thăng và Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thanh Phong.
Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ - Amcham cho biết, hiện nay các doanh nghiệp trong Hiệp hội đang có những vướng mắc mong sớm được giải quyết. Trước hết là vấn đề ưu đãi thuế. Theo ông, trước đó Cục Đầu tư đã cấp phép đầu tư với chính sách thuế ưu đãi cho một doanh nghiệp của Hiệp hội, nhưng Cục Thuế TP HCM cho rằng giấy ưu đãi của Cục Đầu tư không có giá trị và phải đóng thuế cho trường hợp này.
"Hiện tại chúng tôi có khoảng 10 trường hợp như vậy nên rất mong TP HCM có những hành động thích hợp để Cục Thuế ngừng thu thuế với những trường hợp này", ông nói.
Trả lời vướng mắc trên, bà Trần Thị Lệ Nga, Phó cục trưởng Cục Thuế Thành phố cho rằng, đây là trường hợp một doanh nghiệp có trụ sở tại TP HCM sau đó mở nhà máy ở Cần thơ. Ban quản lý Khu chế xuất - Khu công nghiệp Cần Thơ có cấp chứng nhận đầu tư và ưu đãi thuế. Nhưng do có nhiều vướng mắc trong cách xử lý nên Cục Thuế phải làm văn bản báo cáo Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch đầu tư để trình Thủ tướng xem xét.
Trước sự phản hồi của lãnh đạo ngành thuế, Bí thư Đinh La Thăng tỏ ra không hài lòng. Ông cho rằng, khi ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp thì họ mới làm, nhưng giờ lại áp dụng tính thuế là không hợp lý. Theo ông Thăng, Cục Thuế phải làm việc lại với Cục thuế Cần Thơ để giải quyết nhanh cho doanh nghiệp chứ không thể nào để sự bất cập trong cách quản lý, điều hành của các cơ quan quản lý lại bắt doanh nghiệp chịu. "Quan điểm của tôi là, những vấn đề gì trong tầm kiểm soát của Bộ ngành thì nên giải quyết ngay, không thể nào cái gì cũng đẩy lên Thủ tướng", Bí Thư bày tỏ.
Ngoài ra, các vướng mắc liên quan đến khâu kiểm tra, kiểm soát của hải quan, quy định về việc không cho nhập hàng hoá đã qua sử dụng 10 năm... cũng được nhiều doanh nghiệp nước ngoài sáng nay đề cập. Đại diện Amcham cho rằng, Thông tư 23 về nhập khẩu máy móc thiết bị cũ của Bộ Khoa học và Công nghệ, trong đó quy định không được nhập máy móc cũ trên 10 năm tuổi vào Việt Nam sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2016, đang gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp Mỹ và các doanh nghiệp khác.
Bởi ông cho rằng, có những máy móc thiết bị sản xuất và chất bán dẫn ôtô có thể sử dụng được 20 năm và nhiều hơn nữa được dịch chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam đang gặp khó khăn. Hơn nữa, Thông tư cũng vi phạm các hàng rào kỹ thuật của WTO bằng việc đưa ra quy định tùy ý… Do vậy, ông kiến nghị lãnh đạo TP HCM cần có cách tháo gỡ.
Còn đại diện khu công nghiệp, khu chế xuất thì phàn nàn, việc nhập khẩu thép hiện nay vẫn qua quá nhiều thủ tục nhiêu khê, nào là phải có giấy kiểm định, xin quota rồi thậm chí phải cắt thép để kiểm định…. rất bất tiện cho doanh nghiệp. TP HCM đang thực hiện uỷ quyền một cửa tại cửa khẩu nhưng hiện vẫn còn rất chồng chéo.
 |
Đại diện doanh nghiệp nước ngoài đã có những trao đổi thẳng thắn với lãnh đạo Thành phố. Ảnh: LC
Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh đến vấn đề minh bạch và liêm chính của doanh nghiệp. Vị này cho biết, trong số 47 doanh nghiệp công nghệ cao thì có đến 40 doanh nghiệp FDI và trong số này có hơn 20 doanh nghiệp ký kết tiêu chí minh bạch và liêm chính. "Chúng tôi kiến nghị nên đưa ra thành chính sách để tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bởi chúng tôi muốn nhấn mạnh là bên cạnh việc liêm chính tại các cơ quan nhà nước thì cần phải có quy định liêm chính ngay trong doanh nghiệp", ông nói.
Liên quan đến bất cập của thủ tục hải quan, Phó Cục trưởng Cục hải quan TP HCM Nguyễn Hữu Nghiệp cho rằng, cơ quan này chỉ được phân công làm thủ tục xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp, còn các chính sách thì do các Bộ ngành khác ban hành nên đôi khi không thể tự giải quyết hết các bất cập của doanh nghiệp.
Chứng kiến vị lãnh đạo Hải quan chưa đi thẳng vào trọng tâm mà doanh nghiệp phản ánh, Bí thư Thăng ngắt lời và đề nghị làm rõ vấn đề doanh nghiệp phàn nàn thủ tục một cửa nhưng lại có quá nhiều cửa phụ thì giải quyết thế nào? Và thực tế là có mấy cửa?
Đồng thời, ông Thăng nhắc lại việc mà doanh nghiệp phản ánh trong buổi họp trước là thay vì áp máy kiểm tra thép ngay tại chỗ thì lại bắt doanh nghiệp đưa tới trung tâm khác kiểm tra giờ giải quyết thế nào rồi?
Đáp lời, vị đại diện Hải quan cho biết việc áp máy kiểm tra tại chỗ sẽ về xem xét cho triển khai và kết quả thế nào sẽ báo cáo sau. Trước sự trả lời lấp lửng của Cục phó Hải quan, Bí thư Thăng chấn chỉnh: "Những việc bé như đầu ngón tay thế này thì một lãnh đạo Cục lẽ ra phải có giải pháp xử lý ngay và công bố công khai minh bạch cho doanh nghiệp biết chứ không nên nước đôi”, đồng thời đề nghị ngành hải quan sau một tuần cần có báo cáo kết quả chính thức.
Riêng việc khiếu nại của doanh nghiệp về sự chểnh mảng, vắng mặt của cán bộ hải quan trong giải quyết công việc cho doanh nghiệp, đại diện Hải quan Thành phố cam kết sẽ xử lý dứt điểm ngay những vấn đề trong thẩm quyền, còn những vướng mắc khác thì sẽ kiến nghị các bộ ngành liên kết giải quyết.
Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP HCM cho rằng, chủ đề "Lắng nghe và đổi mới" ở đây là lắng nghe các doanh nghiệp để có những chính sách đổi mới làm sao cho thuận tiện hơn. Và bản thân ông còn muốn có sự đổi mới về cách trả lời của các ban ngành, chứ như buổi đối thoại sáng nay, ông thấy còn chung chung.
“Chúng ta cần lưu ý và có sự thay đổi trong cách trả lời, vừa tiết kiệm thời gian, vừa đáp ứng được yêu cầu của người hỏi, lại giải quyết được ngay vấn đề còn vướng mắc”, ông nói và cho rằng, các ngành khi nghe các vướng mắc, nếu việc nào giải quyết được thì cần triển khai ngay, còn việc gì phải chờ vào các bộ ngành khác thì mới để lại sau.
Ông Phong cho rằng, lãnh đạo đặt mục tiêu xây dựng TP HCM thành trung tâm kinh tế, văn hoá hàng đầu của cả nước. Mà để đạt được điều này thì phải nâng cao chất lượng tăng trưởng và trước hết là phải tập trung xử lý các vấn đề nổi cộm.
Trước hết là cơ sở hạ tầng, yêu cầu hoàn thiện là rất bức thiết và phải giải quyết ngay. Bên cạnh đó, Thành phố phải xây dựng được môi trường đầu tư thông thoáng hơn, hiệu quả hơn và tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư.
"Và để đáp ứng được điều này thì chúng tôi phải nỗ lực cải cách hành chính, giảm đi sự rườm rà trong thủ tục để phục vụ cho người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Tôi cũng đề nghị UBND TP HCM cần có những cuộc tiếp xúc bàn tròn một cách thường xuyên hơn nữa", ông nói.
Kết thúc buổi gặp gỡ, Bí thư Đinh La Thăng cho rằng, trong thời gian trao đổi rất ngắn, lãnh đạo Thành phố không chỉ mong muốn các doanh nghiệp đề xuất vài vấn đề cụ thể mà còn muốn tạo ra niềm tin giữa doanh nghiệp với chính quyền, và ngược lại là để khẳng định niềm tin của chính quyền Thành phố với các doanh nghiệp nước ngoài.
"Chúng tôi muốn nhấn mạnh là tin tưởng tất cả sự đóng góp của các thành phần doanh nghiệp, không phân biệt trong hay ngoài nước", ông nói và khẳng định sẽ tạo mọi điều kiện tốt nhất để các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh tại TP HCM.
Ngoài ra, Bí thư Thăng đề nghị các doanh nghiệp nước ngoài cần có các dự án đầu tư mới để nâng cao năng suất lao động, đổi mới công nghệ và mở rộng dự án đầu tư. Ngoài ra, bên cạnh sự liêm chính của chính quyền thì bản thân các doanh nghiệp cũng phải minh bạch và liêm chính thì cả hai mới có niềm tin vào nhau và có sự hợp tác tốt. Các doanh nghiệp cũng cần có những chính sách quan tâm tốt hơn đến người lao động về lương, nhà ở, các chế độ khác. Bởi khi thực hiện tốt vấn đề này thì năng suất lao động mới cao được và doanh nghiệp mới phát triển.
"Về phía TP HCM, vướng đâu thì chúng tôi sẽ giải quyết đến đó. Ngoài ra, Thành phố đang triển khai mô hình chính quyền điện tử để hạn chế tiêu cực, đồng thời tăng tính minh bạch, sự công khai", Bí thư nhấn mạnh.
Phát biểu tại hội nghị ông Sử Ngọc Anh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM cho biết, luỹ kế từ năm 1988 đến cuối 2015, Thành phố có hơn 5.800 dự án đầu tư nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư kể cả cấp mới và tăng vốn là hơn 40 tỷ USD.
Trong năm 2015, Thành phố đã thu hút 4,5 tỷ USD vốn FDI, tăng hơn 38% so với cùng kỳ 2014, chiếm 19,8% của cả nước. Trong đó, Singapore có vốn đầu tư lớn nhất, chiếm tỷ trọng 22,36% (8,7 tỷ USD).
