Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, giá trị xuất khẩu rau quả 11 tháng đầu năm 2019 ước đạt 3,5 tỷ USD, giảm 0,6% so với cùng kỳ năm 2018.
Tính trong 10 tháng đầu năm nay, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam lớn nhất, chiếm gần 67%, đạt 2,08 tỷ USD, giảm 13,7% so với cùng kỳ năm 2018.
Tiếp đến là thị trường Mỹ (chiếm 4%), Hàn Quốc (chiếm 3,4%), Nhật Bản (chiếm 3,2%)… Ngoài ra, các thị trường có giá trị xuất khẩu rau quả tăng mạnh là Lào, Hồng Kông, Đài Loan, Hà Lan…
Xuất khẩu hàng rau quả trong 10 tháng 2019 giảm mạnh do giá trị xuất khẩu nhiều nông sản chính giảm mạnh như thanh long, sâu riêng, măng cụt, dừa, nhãn, ớt, dưa hấu, nấm hương… Đặc biệt, mặt hàng thanh long chỉ đạt kim ngạch 974 triệu USD (chiếm 31,3% tỷ trọng xuất khẩu), giảm 8,9%, sầu riêng đạt gần 760 triệu USD (chiếm 6,9%), giảm 17,4%...
Trong khi đó, tại thị trường trong nước, nhiều giá nhiều loại trái cây cũng giảm rõ rệt. Cụ thể, tháng 11/2019 là thời điểm thu hoạch xong vụ sầu riêng năm 2019 tại Đắk Lắk, tuy nhiên so với những năm trước, giá sầu riêng năm nay đã giảm khoảng 20.000 đồng/kg.
Nguyên nhân chính là từ giữa năm 2019, Trung Quốc đã siết chặt hoạt động nhập khẩu trong khi đó sầu riêng là mặt hàng chưa được phép xuất khẩu chính ngạch. Năm nay, giá sầu riêng đầu vụ được thương lái thu mua ở mức 40.000 đồng/kg, đến cuối vụ giá mới được 55.000 – 60.000 đồng/kg.
Cùng đó, giá chanh leo có xu hướng đi xuống, hiện dao động 7.000 - 8.000 đồng/kg đối với chanh loại A, B. Riêng những loại chanh xấu (chiếm từ 30 - 35% sản lượng), giá tại thời điểm này chỉ còn khoảng 2.000 - 4.000 đồng/kg.
Giá thanh long tại các nhà vườn ở Bình Thuận từ đầu vụ chong đèn nghịch mùa 2019 đến nay luôn ở dưới mức 10.000 đồng/kg, có thời điểm còn 5.000 -7.000 đồng/kg.
Điều này, khiến các hộ có thanh long đang chín, kể cả cả những hộ đang chong đèn đón lứa bán vụ Tết Nguyên đán cũng có tâm lý lo ngại. Do vậy, hơn một tháng qua, nhiều chủ vựa thay vì đóng hàng đi xuất khẩu thì đã phải lựa chọn thị trường trong nước để tiêu thụ.
Ngoài ra, giá trái mít Thái tại nhiều địa phương Đồng bằng sông Cửu Long cũng giảm khoảng 50% so hơn một tháng trước và đang ở mức thấp nhất trong gần 4 tháng qua.
Tại Cần Thơ và nhiều tỉnh lân cận như Vĩnh Long, Hậu Giang, mít loại 1 (từ 9 kg/trái trở lên) có giá 20.000 - 21.000 đồng/kg; mít loại 2 (từ 6kg đến dưới 9kg/trái) có giá 11.000 - 12.000 đồng/kg; còn mít loại 3 có giá khoảng 9.000 đồng/kg. Giá trái mít Thái giảm chủ yếu do nguồn cung tăng, nông dân tăng diện tích trồng.
Trong khi đó, tiểu thương và vựa thu mua trái cây giảm thu mua mít Thái vì đầu ra xuất khẩu chậm so với trước, nhất là xuất khẩu trái tươi sang thị trường Trung Quốc. Dù vậy, nhìn chung giá mít Thái vẫn còn ở mức tương đối tốt, người trồng mít vẫn đảm bảo có lời.
Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, để nắm bắt cơ hội, đặc biệt là với thị trường Trung Quốc, Việt Nam ngoài việc cần đẩy nhanh việc đăng kí mã số vùng trồng, mã số đóng gói cơ sở để doanh nghiệp có thể xuất khẩu nhiều hơn vào thị trường Trung Quốc, cần cải thiện thêm về chất lượng nông sản, nhất là vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm đạt được những tiêu chuẩn gắt gao của thị trường châu Âu và các thị trường khó tính khác.
Các doanh nghiệp rau quả của Việt Nam cần tập trung đầu tư công nghệ, thiết bị hiện đại trong sản xuất và chế biến sâu, đồng thời tăng cường hợp tác và kết nối với các đối tác trong chuỗi cung ứng để nâng cao năng lực xuất khẩu.
