Trạng nguyên nào trong lịch sử dính đến nghi án gian lận thi cử?

Giải thích Câu trả lời đúng là câu A: Trịnh Huệ (tên hiệu là Cúc Lam; 1701–?) là trạng nguyên trong lịch sử Việt Nam. Theo sách Kể chuyện trạng Việt Nam, từ nhỏ, Trịnh Huệ là người thông minh, mẫn tiệp, sách chỉ cần đọc một lần có thể thuộc ngay. Sau nhiều năm kinh sử, năm Quý Mão (1723) ông thi đỗ Hương cống. Năm 1736 thi Đình và đỗ Trạng Nguyên. Sau khi Trịnh Tuệ đỗ năm 1736, triều đình không lấy danh hiệu trạng nguyên nữa. Là con cháu nhà chúa, sau khi đỗ trạng, Trịnh Huệ dính lời đồn gian lận khoa cử. Theo quy định bấy giờ, kỳ thi lấy trạng nguyên diễn ra ngay tại thủ đường của Trịnh Doanh, do chúa Trịnh đích thân ra đề. Trịnh Huệ là cháu 4 đời của Triết vương Thành tổ Trịnh Tùng, đỗ đầu, nên nhiều người nghi ngờ chúa Trịnh Doanh thiên vị dòng họ. Trịnh Huệ (sau đổi thành Trịnh Tuệ vì tên trùng với vợ Trịnh Sâm là Tuyên phi Trịnh Đặng Thị Huệ) xuất thân là dòng dõi chúa, song gia cảnh rất nghèo. Bố ông phải bỏ quê hương từ xã Sóc Sơn (huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa ngày nay) về vùng đất của huyện Quảng Xương lập nghiệp.

Giải thích Câu trả lời đúng là B: Theo sách Kể chuyện trạng Việt Nam, từ nhỏ, Trịnh Huệ là người thông minh, mẫn tiệp, sách chỉ cần đọc một lần có thể thuộc ngay. Sau nhiều năm kinh sử, năm Quý Mão (1723), ông thi đỗ Hương cống. 35 tuổi, ông thi Đình và đỗ trạng nguyên (người đầu tiên đỗ trạng nguyên là Nguyễn Quán Quang năm 1247, sau khi Trịnh Tuệ đỗ năm 1736, triều đình không lấy danh hiệu trạng nguyên nữa).

Giải thích Câu trả lời đúng là C: Sau khi thi đỗ trạng nguyên, lúc đầu, ông làm quan Sơn Nam thừa Chánh sứ rồi đến Thượng thư Bộ Hình, vài năm sau lại được thăng chức Tham tụng - chức quan ngang tể tướng trong triều.

Giải thích Câu trả lời đúng là câu A: Nguyễn Trật sinh năm 1573, người làng Nguyệt Viên, huyện Hoằng Hóa (nay thuộc xã Hoằng Quang, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa). Tại Văn Miếu Quốc Tử Giám hiện nay vẫn lưu lại Văn bia đề danh tiến sĩ khoa thi Quý Hợi (năm 1623). Đây là một khoa thi đặc biệt, độc nhất vô nhị, khi có một sĩ tử là Nguyễn Trật để giấy trắng nhưng vẫn được đề danh khắc bia đỗ tiến sĩ.

Giải thích Câu trả lời đúng là A: Nguyễn Đăng Đạo (1651 - 1719) quê ở làng Hoài Bão, tổng Nội Duệ, huyện Tiên Du (nay là xã Liên Bão, Tiên Sơn, Bắc Ninh). Tên nôm “Bịu Thượng”. Vì thế, dân gian gọi ông là Trạng Bịu. Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh hoạt bát, học rộng hiểu nhiều. Trong khoa thi Đình năm 1683, ông đỗ trạng nguyên. Sau đó, ông được bổ chức Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu, thăng chức Thượng thư bộ Lễ kiêm Đông các Đại học sĩ nhập thị kinh diên thọ lâm bá, Thượng thư bộ Lại, Thượng thư bộ Binh kiêm Bồi tụng và thăng đến chức Tham tụng (tể tướng). Đầu năm Đinh Sửu 1697, ông được cử đi sứ nhà Thanh. Trong chuyến đi này, bằng tài năng và trí tuệ của mình, Nguyễn Đăng Đạo đã làm kinh ngạc cả triều đình nhà Thanh cùng sứ thần các nước. Khâm phục trước tài năng của vị trạng nguyên người Việt, vua Thanh phong cho ông là Trạng nguyên của Bắc triều, ban mũ áo, võng lọng cho ông vinh quy về nước.

Giải thích Câu trả lời đúng là C: Nguyễn Trực sinh năm Đinh Dậu (1417), trong một gia đình nho học. Ông sinh ra và lớn lênở thôn Đĩnh Tú, xã Cấn Hữu (huyện Quốc Oai, Hà Nội) nhưng quê gốc ở Bối Khê, xã Tam Hưng (huyện Thanh Oai, Hà Nội). Năm 1442, ông đỗ đầu trong kỳ thi Đình, trở thành trạng nguyên đầu tiên của triều Lê. Ông đồng thời cũng là vị trạng nguyên đầu tiên được khắc tên tại bia đá ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Sau khi thi đỗ, ông được vua Lê Thánh Tông tin dùng, phong nhiều chức vụ quan trọng của triều đình. Đặc biệt, với trí tuệ uyên bác, hiểu sâu, biết rộng, ông thường được cử tiếp sứ giả các nước trong khu vực, đồng thời cử đi sứ phương Bắc. Trong một lần đi sứ, nhân dịp triều đình nhà Minh mở khoa thi tuyển chọn nhân tài, Nguyễn Trực dự thi và đỗ đầu, qua đó trở thành “lưỡng quốc trạng nguyên”.

Giải thích Câu trả lời đúng là câu A: Theo sử liệu, ông Lê Văn Thịnh sinh ngày 11/2/1050 ở thôn Bảo Tháp, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Năm 25 tuổi, ông đỗ đầu khoa thi đầu tiên của Nho học Việt Nam. Do lúc này chưa có danh hiệu Trạng nguyên, song trong các sử liệu, nhiều người vẫn coi ông là Trạng nguyên đầu tiên. Ông Lê Văn Thịnh làm tới chức Thái sư, có nhiều công trạng nhưng vướng phải vụ án lập mưu giết vua Lý Nhân Tông ở hồ Dâm Đàm.

Giải thích Câu trả lời đúng là B. Họ Nguyễn có nhiều người đỗ trạng nguyên nhất với 14/51 trạng nguyên trong lịch sử (chiếm tới 27,4%).

Giải thích Câu trả lời đúng là A: Nguyễn Hiền sinh năm 1234 (một số tài liệu ghi là 1235) ở làng Dương An, huyện Thượng Hiền (nay là xã Nam Thắng, huyện Nam Trực), tỉnh Nam Định. Ông mồ côi cha từ bé và được mẹ cho theo học sư thầy trong làng. Cậu bé Nguyễn Hiền sớm thể hiện tư chất vượt trội, học tập rất nhanh. 11 tuổi, Hiền đã nổi tiếng và được mệnh danh thần đồng. Năm 1247, triều đình mở khoa thi. Nguyễn Hiền, lúc đó mới 13 tuổi, khăn gói lên kinh, dự kỳ thi đình với bài phú "Áp tử từ kê mẫu du hồ phú". Trí tuệ tinh thông giúp ông đạt danh hiệu trạng nguyên - vị trí cao nhất trong tam khôi. Tương truyền, sau khi về quê, ngoài việc phụng dưỡng mẹ và đọc sách, cậu bé Nguyễn Hiền vẫn thường xuyên chơi đùa cùng các bạn. Có lần sứ giả nước khác sang thăm, thách đố vua quan nhà Trần xâu chỉ qua con ốc. Triều đình bó tay. Lúc đó, vua mới nhớ đến trạng Nguyễn Hiền, sai người đến hỏi ý kiến. Viên quan được giao việc đến quê trạng gặp ngay một lũ trẻ chăn trâu đang nghịch đất ngoài làng. Trong đó, một đứa bé mặt mũi khôi ngô chỉ huy nhóm bạn nặn voi từ đất. Kỳ lạ là con voi đó có thể đi, hỏi ra mới biết, họ dùng cua làm mình voi và lấy đỉa làm vòi nên con voi có thể di chuyển.