“Chiến đấu” vì trẻ em
Cuối tháng 11/2020, nữ kiến trúc sư Chu Kim Đức, đại diện duy nhất đến từ Việt Nam được BBC bình chọn vào danh sách 100 người phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất năm 2020. Nhờ nỗ lực tạo ra sân chơi bằng vật liệu tái chế cho trẻ em suốt nhiều năm qua, cô gái sinh năm 1982 được đánh giá là một trong những gương mặt có ảnh hưởng và truyền cảm hứng trên khắp thế giới, bên cạnh những cái tên nổi bật khác như Thủ tướng Sanna Marin - lãnh đạo chính phủ liên minh của Phần Lan, nữ diễn viên Dương Tử Quỳnh hay GS Sarah Gilbert - người đứng đầu nghiên cứu của Đại học Oxford (Anh) về vắc- xin COVID-19…
Chu Kim Đức tốt nghiệp khoa Quy hoạch của Đại học Kiến trúc Hà Nội vào năm 2003. Sau đó, chị sang Pháp học 2 khóa về Khảo cổ kiến trúc và Thiết kế sân vườn cảnh quan. Sau khi về nước, chị chuyển hướng sang học và làm phim nghệ thuật, phim thể nghiệm. Tuy nhiên, cơ duyên lại đưa chị một lần nữa trở về với chuyên ngành của mình và gắn bó với sự nghiệp “chiến đấu” vì trẻ em. “Hồi học làm phim, tôi đã gặp một phụ nữ người Mỹ chuyên chụp ảnh về các sân chơi của trẻ em trên khắp thế giới. Bà ngạc nhiên vì Hà Nội có rất ít sân chơi cho trẻ đúng nghĩa. Chính cuộc gặp gỡ này đã gợi mở cho tôi ý nghĩ tại sao mình không làm gì đó để thay đổi điều này. Đã đến lúc trẻ em cần thoát khỏi những bức tường bê tông, ra ngoài vui chơi thay vì suốt ngày ôm ipad, điện thoại, máy tính”, Chu Kim Đức nhớ lại.
 |
| Với những cống hiến của mình trong việc “giành lại” sân chơi cho trẻ em, KTS Chu Kim Đức được BBC bình chọn Top 100 phụ nữ ảnh hưởng nhất năm 2020 của thế giới |
Năm 2014, nữ kiến trúc sư cùng một người bạn đã sáng lập ra Think Playgrounds , hoạt động như một nhóm tình nguyện. Sân chơi đầu tiên TPG tổ chức là tại không gian vườn xoài ở bãi giữa sông Hồng, Hà Nội. Từ các vật liệu như lốp xe cũ, gỗ ván công nghiệp, tre nứa, lưới, dây thừng..., một sân chơi xinh xắn, nhiều màu sắc với xích đu, cầu trượt, bập bênh... đã thành hình. Ngay sau đó, nhóm tổ chức sự kiện "Ngày vui chơi" để kêu gọi truyền thông, giúp nâng cao nhận thức của người dân thành phố về vấn đề trẻ em cần sân chơi.
“Sau những thành công ấy, chúng tôi bắt đầu có khách hàng là các trường mầm non tư nhân, trường tư, trường quốc tế thuê thiết kế sân chơi trong khuôn viên. Với số tiền nhận được, chúng tôi dùng để thực hiện các sân chơi cộng đồng. Năm 2016, TPG được đăng ký trở thành doanh nghiệp xã hội”, Kim Đức chia sẻ.
Hãy nghĩ đơn giản rằng tại một bãi đất trống nếu ta để một túi rác nó sẽ thành bãi rác. Còn nếu để một xích đu nó sẽ thành sân chơi. Chúng tôi không đặt mục tiêu sẽ làm ở đâu cả, chỉ cần nơi nào có nhu cầu, người dân thực sự mong muốn có được sân chơi cho trẻ, chúng tôi sẽ đến”.
KTS Chu Kim Đức
Từ đây, khoảng 200 sân chơi cho trẻ đã được TPG thực hiện miễn phí trên cả nước. Một nửa trong đó là ở các khu dân cư trên địa bàn Hà Nội. Các sân chơi của TPG có tính cộng đồng rất cao. “Chúng tôi luôn có các cuộc họp thiết kế, nơi mọi người cùng đóng góp ý kiến, cộng đồng cũng có thể chung tay cùng xây dựng và cam kết bảo vệ, duy trì, cũng có thể tự tay sửa chữa sân chơi. Đó mới là giải pháp bền vững để các sân chơi được sống cùng trẻ em”, nữ sáng lập của TPG chia sẻ.
Những sân chơi từ đồ tái chế
Tổ 16, phường Phúc Tân, Hoàn Kiếm là khu vực có nhiều người nhập cư, lao động nghèo ven sông Hồng sinh sống. Trước đây, khu vực này là nơi tập kết phế liệu, rác thải sinh hoạt, làm mất mỹ quan, ảnh hưởng đến môi trường sống. Sau khi cải tạo không gian công cộng Phúc Tân lột xác thành không gian sạch sẽ, đa chức năng; được trang bị ghế, đồ chơi trẻ em, dụng cụ tập thể dục..., trở thành một địa điểm để hội họp, gặp gỡ cộng đồng.
Sân đình phường Ngọc Hà, ngõ 158 Đội Cấn vốn vẫn mặc định dành cho các bô lão thì nay cứ cuối tuần lại được “hô biến” thành công viên mini với đủ trò: xích đu, cầu trượt, các trò leo trèo, vận động hiện đại được xếp bên cạnh những trò chơi dân gian nổi tiếng một thời như ô ăn quan, cà kheo… Hay sân chơi chật hẹp trong khu tập thể Trung Tự (quận Đống Đa) xưa là chỗ cho các cụ ngồi đánh cờ, thì nay đã có cầu trượt và xích đu cho trẻ em vui chơi sau giờ học.
Đầu tháng 3 vừa qua, TPG phối hợp với nghệ sĩ Ưu Đàm khánh thành sân chơi Nỏ thần ở Đông Anh (Hà Nội). Trung tâm sân chơi là hình ảnh chiếc nỏ thần khổng lồ chia thành bốn phần. Tại đây, các bạn nhỏ có thể thoải mái chơi những trò vận động như: Trượt, chui qua ống tròn, bám đu...
Các giải thưởng của Think Playgrounds:
- Năm 2017: Giải nhất Cuộc thi Nâng cao nhận thức về các giải pháp thành phố xanh ở Việt Nam do Đại sứ quán Đan Mạch tổ chức.
- Năm 2018: Giải ba của UNESCO Việt Nam về nghệ thuật tái chế.
- Năm 2019: Giải thưởng Ashui cho Dự án chung tay của năm.
