Chuyện một người Nga trở thành lính tiểu đoàn 307

Cuộc đời ông, từ một chiến sỹ Hồng quân, qua những khúc quanh của số phận, trở thành lính Lê dương của Pháp. Tại Việt Nam, Platon Skrizhinsky đã tìm cách để liên lạc với những người kháng chiến và rồi ông được bổ sung vào tiểu đoàn 307 lừng danh “đánh đâu được đấy”.

Từ chiến sĩ Hồng quân

Đầu năm 1942, trung sĩ Skrizhinsky được bổ sung vào một sư đoàn bộ binh của Tập đoàn quân số 6. Người mẹ của người lính trẻ chỉ nhận được một bức thư của con từ tiền tuyến. Đó là thông tin đầu tiên, và cũng là cuối cùng bà nhận được từ con trai của mình...

Mùa xuân năm 1942, trung tướng chỉ huy A.M.Gorodnyakovsky ra lệnh phản công giải phóng Kharkov. Trong trận chiến này, Hồng quân đã chịu tổn thất nặng nề, theo số liệu chính thức có đến gần 250 nghìn sĩ quan và binh lính hy sinh.

Cuối tháng 5, trước thế địch quá mạnh, các sư đoàn Hồng quân buộc phải rút lui. Những người lính vận tải được bổ sung vào các tiểu đoàn bộ binh. Platon Skrizhinsky cũng vậy, anh được giao súng chống tăng để chiến đấu. Nhưng rồi chiến sự quá ác liệt, đơn vị của Platon nhận lệnh chuyển sang phía Đông. 

Một đêm, đại úy chỉ huy ra lệnh đại đội phân tán thành từng nhóm nhỏ 5-6 người và tự di chuyển. Trung sĩ Skrizhinsky chỉ huy một nhóm 6 người, đêm đi, ngày ẩn náu dưới các khe núi và tránh đụng độ với quân Đức. Những cơ số đạn cuối cùng chỉ được dành cho những tình huống khẩn cấp nhất. 

Tuy nhiên, trong một lần gặp phục kích, nhóm của Platon đã không kháng cự nổi và bị bắt làm tù binh.Mọi bi kịch của trung sĩ Hồng quân Platon Skrizhinsky bắt đầu từ đó.

Tham gia lính lê dương

Ở nơi giam giữ mới này, Platon nằm trong nhóm tù binh phải đi khai thác gỗ ở các cánh rừng Đan Mạch. Do thạo tiếng Ba Lan (do có bố là người gốc Ba Lan) và tiếng Đức, thỉnh thoảng Platon “được” trưng dụng làm phiên dịch.

Cũng ở đất nước Bắc Âu này, tháng 5/1945, trung sĩ Platon Skrizhinsky được biết tin về Chiến thắng của Hồng quân Liên xô. Ai cũng vui mừng, bởi ngày về Tổ quốc chắc là sắp đến gần.Các tù binh trong trại có mối quan hệ khá thân thiện với đại diện của Ủy ban trao trả tù binh chiến tranh. 

Một đêm, Platon và 2 người bạn là Sergey Shelukhin (bị bắt làm tù binh năm 1943 ở Dnepr) và một trung sĩ của Dân ủy nội vụ Liên xô (trong Ủy ban) ngồi uống rượu. Khi đã ngà ngà say, viên trung sĩ Dân ủy nội vụ phừng phừng nói: “Khi mà các anh đang ru rú ở đây, thì chúng tôi đã tốn biết bao xương máu, rải từ Dnepr đến sông Oder”.

Hai bên cãi lộn, rồi diễn ra ẩu đả vì câu nói mang tính xúc phạm đó. Platon và bạn bị bắt ngay lập tức, rồi bị lập biên bản vì đã tấn công đại diện của Dân ủy nội vụ khi đang thực thi công vụ.

Sau này, khi trò chuyện với con gái Anna, Platon Skrizhinsky nói đúng vào thời điểm đó, ông đã có quyết định trở thành một người cộng sản “trong tâm tưởng”, cho dù ông chưa một ngày đứng trong hàng ngũ Đảng CS Liên Xô. Tâm sự này đã được Anna đưa vào một bài báo dài, có tên “Khi đó tôi không có ai để khuyên nhủ”, đăng trên tờ “Những bến bờ khác”, năm 2012.

Với quyết định đó, ở thành phố Vĩnh Long, Platon đã nhiều lần cố gắng bắt liên lạc với “phía bên kia” bằng tiếng Pháp. Nhưng có nhiều người Việt Nam, hoặc vì không hiểu tiếng, hoặc sợ “thằng Tây” nên thường lảng tránh, rồi bỏ chạy. Rồi Platon cũng tìm được một người hoạt động bí mật, được người này tin tưởng sau khi đã kiểm tra nhiều lần.

Dần dà, Platon được tiếp xúc với tổ chức kháng chiến và họ đã từng bàn kế hoạch chạy trốn. Thật không may, tổ chức này có kẻ tay trong của địch. Cả nhóm bị bắt, tên phản bội đã khai ra nhiều điều. Nhưng có một điều hắn không biết: ai trong số lính lê dương đã tuồn đạn ra cho du kích. Những chiến sĩ bị bắt cũng kiên trung, chấp nhận hy sinh mà không hé răng một lời về Platon.

Một thời gian sau, Platon bị điều đến Bến Tre. Tại đây, anh được giao nhiệm vụ chở nước cho lính lê dương. Một lần, ở trạm bơm, Platon đã làm quen với một người du kích. Để kiểm tra thêm, tổ chức du kích đã giao cho Platon một số nhiệm vụ như cung cấp đạn dược, tiếp tế lương thực cho các tù binh bị bắt...

Sau nhiều lần như vậy, tin tưởng vào sự chân thành của người lính lê dương có vẻ ngoài chân chất, phía ta đã tổ chức cho Platon chạy trốn thành công và kết nạp anh vào hàng ngũ ở thành phố Vĩnh Long. Một thời gian sau, Platon được bổ sung vào tiểu đoàn 307 lừng danh “đánh đâu được đấy”.Như vậy là ở nơi cách xa quê hương 15 nghìn cây số, Platon Skrizhinsky đã được trở lại đội ngũ, trở thành người lính chiến đấu vì chính nghĩa.