Khoảng 5-6 người đàn ông đội mũ trùm đầu đang bận rộn với những thùng nông sản tươi bên ngoài một kho thực phẩm ở vùng ngoại ô Rio de Janeiro. Một người liệt kê danh sách các sản phẩm, những người còn lại xếp các loại rau vào các túi lớn trước khi chất chúng lên chiếc ô tô đang chờ sẵn. Chúng sẽ được chế biến và phục vụ trong các bếp cộng đồng, nhà trẻ và các cơ sở khác cung cấp bữa ăn miễn phí trên toàn thành phố.
 |
Trẻ em tại một nhà trẻ miễn phí ở Rio de Janeiro ăn súp làm từ những loại rau bị bỏ đi |
Kho này được điều hành bởi mạng lưới ngân hàng thực phẩm lớn nhất Brazil, Sesc Mesa Brasil. Với 95 chi nhánh trên khắp đất nước, Mesa thu thập thực phẩm có thể bị lãng phí từ các siêu thị, nông dân và các nhà cung cấp khác, phân loại rồi quyên góp cho các tổ chức đối tác.
“Chương trình này với hai mục đích đó là chống lãng phí thực phẩm và chống nạn đói”, bà Cláudia Roseno, nhà quản lý viện trợ tại Sesc cho biết. Sesc Mesa là nhánh thực phẩm của Sesc, một doanh nghiệp tư nhân phi lợi nhuận cung cấp các dịch vụ văn hóa, giải trí, giáo dục, y tế và viện trợ trên khắp Brazil.
Nghiên cứu mới, được công bố vào tuần trước, nhấn mạnh rằng những biện pháp giảm lãng phí thực phẩm như vậy có thể được sử dụng như một công cụ chính để chống lại tình trạng thiếu thốn lương thực lan rộng ở Brazil.
 |
Thực phẩm được đóng gói tại Sesc Mesa Brasil để quyên góp cho các bếp cộng đồng |
Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), 10 triệu người - gần 5% dân số - bị suy dinh dưỡng ở Brazil và khoảng 1/3 dân số không có đảm bảo lương thực ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng. Brazil tái gia nhập bản đồ nạn đói của Liên Hợp Quốc vào năm 2021 sau bảy năm an toàn, trước khi hai cuộc suy thoái nghiêm trọng và đại dịch Covid-19 khiến nạn đói gia tăng trở lại.
Tuy vậy, tình trạng lãng phí thực phẩm ở quốc gia Nam Mỹ này vẫn rất đáng lo ngại. Bà Roseno cho biết, ước tính có khoảng 26,3 triệu tấn thực phẩm bị thất thoát trong quá trình sản xuất và vận chuyển mỗi năm, đồng thời các hộ gia đình Brazil lãng phí tới 60kg thực phẩm mỗi năm.
“Brazil là một trong những nhà sản xuất thực phẩm lớn nhất thế giới, nhưng khoảng 42% tổng số thực phẩm được sản xuất bị thất lạc hoặc lãng phí… Vì vậy, chúng tôi có cơ hội cải thiện khả năng tiếp cận thực phẩm thông qua việc phân phối lại cho những người có nhu cầu, đặc biệt vào thời điểm quan trọng này khi nhiều người Brazil phải đối mặt với tình trạng thiếu thốn lương thực”, bà Lisa Moon, giám đốc điều hành của Mạng lưới Ngân hàng Thực phẩm Toàn cầu cho biết.
 |
Cô Chayane Martins de Souza chuẩn bị món súp tại nhà trẻ Creche Cardeal Câmara |
Cô Chayane Martins de Souza, 22 tuổi, là phụ bếp tại hiệp hội Công giáo Servas dos Pobres, nơi điều hành một nhà trẻ miễn phí cho 200 trẻ em ở Rio. “Đôi khi tôi thấy những người vô gia cư buộc phải tìm kiếm thức ăn trong thùng rác. Thật đau lòng khi tôi biết nhiều nơi có thừa đồ ăn nhưng họ lại chọn vứt đi thay vì cho đi. Không phải ở đây. Chúng tôi làm thêm khẩu phần để có thể phục vụ họ”, cô nói.
Nhà trẻ Creche Cardeal Câmara nhận thực phẩm được quyên góp hai tuần một lần từ Sesc Mesa để bổ sung bữa ăn cho trẻ em, cũng như cung cấp bữa trưa cho hàng chục người lớn xếp hàng bên ngoài tu viện liền kề mỗi ngày.
“Chúng tôi có những đứa trẻ phụ thuộc vào nhà trẻ ở đây để được ăn… Bạn nhận thấy điều đó sau một kỳ nghỉ lễ, qua vẻ bề ngoài của các em, cách chúng ăn một cách vội vã”, bà Flávia Ramos, giám đốc hiệp hội điều hành nhà trẻ, cho biết. “Nếu không có quyên góp, tôi không biết chúng tôi sẽ xoay xở như thế nào”.
Nhà kho rộng 400 mét vuông của Sesc Mesa Brasil ở Rio sẽ sớm chuyển đến khu mới, với không gian rộng hơn tới 12 lần. Trên khắp Brazil, tổ chức này đã giúp đỡ trung bình 2,1 triệu người mỗi tháng vào năm ngoái và là “một trong những mạng lưới mạnh nhất ở phía nam toàn cầu”, theo bà Moon, người đã làm việc về chính sách chống lãng phí thực phẩm ở 25 quốc gia khác nhau.
Chống thiếu thốn lương thực là ưu tiên hàng đầu của tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva, người đã hứa sẽ xóa bỏ nạn đói trong nhiệm kỳ của mình. Chính phủ của ông đang đầu tư mạnh vào các chương trình giảm nghèo và đã đưa nạn đói vào chương trình nghị sự của diễn đàn liên chính phủ G20, do Brazil chủ trì trong năm nay. Việc loại bỏ thực phẩm dư thừa khỏi bãi rác cũng sẽ giúp đất nước đạt được các mục tiêu về môi trường. Trên toàn cầu, thực phẩm lãng phí chiếm 8-10% lượng khí thải nhà kính.
Cùng với cam kết không còn nạn đói, Brazil đã có một chiến lược mạnh mẽ để giảm thất thoát và lãng phí lương thực kể từ năm 2017, bà Moon cho biết. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy vẫn còn những tồn tại cần được cải thiện, ví dụ như thông qua một số chính sách thuế và phân loại thực phẩm tốt hơn.
Trở lại nhà trẻ Creche Cardeal Câmara, một nữ tu đưa hộp thức ăn cho một người vô gia cư, trong khi những đứa trẻ mới biết đi ngấu nghiến món súp làm từ rau bỏ đi. “Thêm nữa! Thêm nữa!”, bọn trẻ hò reo, không hề hay biết rằng các em đang giải cứu những quả bí quá khổ khỏi bãi rác thải.
