Mọi năm vào thời điểm cận Tết, siêu thị miễn thuế Mộc Bài – Tây Ninh đông nghẹt khách hàng chen lấn mua sắm hàng Tết. Phần lớn khách đến từ TP HCM mua chủ yếu các mặt hàng tiêu thụ mạnh trong mùa Tết, như: bia, rượu, sữa nước, nước ngọt, bánh kẹo ngoại nhập các loại. Nhưng mùa Tết năm nay, siêu thị miễn thuế Mộc Bài không còn cảnh chen lấn mua hàng. Tình trạng thuê giấy CMND của người dân địa phương để gom hàng cũng “hạ nhiệt” hẳn. Thế nhưng, việc buôn lậu các mặt hàng miễn thuế đưa về TP HCM tiêu thụ thì đang “nóng” lên từng ngày…
Sáng 13/1, chúng tôi đón xe buýt số 703 chạy từ TP HCM đến Mộc Bài (Tây Ninh). Khi xe vừa dừng trước cổng siêu thị miễn thuế Mộc Bài (xã Lợi Thuận, huyện Bến Cầu, Tây Ninh) thì ngay lập tức một nhóm 2-3 người chạy đến chào mời: “Mua hàng nhiều không, chúng tôi cho thuê giấy CMND, 40.000đ/giấy, bao luôn mang hàng ra tận xe. Còn muốn mua rượu, bia, sữa nước thì chúng tôi nhận mua giùm không lấy tiền lời, chỉ lấy tiền công, muốn cho bao nhiêu thì cho”.
Ông Nguyễn Văn T (ngụ Bến Cầu – Tây Ninh), người trong nhóm đang chào mời giải thích: Trước đây, siêu thị Mộc Bài quy định tiêu chuẩn mỗi người được mua hàng miễn thuế trị giá 500.000đ/CMND/ngày. Riêng mặt hàng bia, rượu thì chỉ được mua 1 tháng/lần/CMND, còn các mặt hàng khác thì vẫn được mua hằng ngày. Nhưng kể từ đầu năm 2014, siêu thị áp dụng quy định mới, khách hàng được mua 1 triệu đồng/CMND/ngày. Do người mua thu gom các mặt hàng rượu, bia, sữa nước nhiều quá, cơ quan chức năng không thể kiểm soát hết được nên cũng kể từ đó, các mặt hàng này không còn bán tại các siêu thị miễn thuế ở Tây Ninh nữa.
Muốn mua những loại hàng này, người Việt phải có hộ chiếu (passport) để sang siêu thị miễn thuế phía Campuchia mua hàng. Tuy nhiên, để đưa hàng về Việt Nam tiêu thụ, những người chuyên đi mua gom các mặt hàng này (gọi là chẻ hàng) không dám đi bằng đường chính, mà phải băng đường ruộng, đường tắt..., phải ngụy trang, đi đêm đi hôm, mới mong khuân vác được hàng trở về an toàn. Gặp lực lượng kiểm tra thì hàng bị tịch thu, coi như mất trắng.
Ông T cho biết, nếu tôi mua hàng với số lượng vượt quá 1 triệu đồng tại cửa hàng miễn thuế thì ông T sẽ cho tôi thuê giấy CMND. Sau đó, ông T sẽ theo tôi vào siêu thị mua hàng, xuất trình CMND để thanh toán tiền mua hàng và chịu trách nhiệm mang hàng ra tận xe để hợp thức hóa số lượng hàng mua vượt tiêu chuẩn so với quy định.
Còn nếu muốn mua rượu, bia, sữa nước Ensure, thì muốn mua số lượng bao nhiêu, địa điểm giao hàng ở đâu, ông T sẽ gom đủ hàng để đáp ứng theo yêu cầu, kể cả địa điểm giao hàng tại TP HCM. Chỉ khi nào hàng giao đến tận nơi thì lúc đó ông T mới nhận tiền.
Lấy lý do “sẽ liên lạc lại sau”, tôi chia tay ông T vào bên trong siêu thị. Những quầy bán rượu, bia, trước đây vào dịp cuối năm lúc nào cũng đông nghẹt khách thì nay chỉ là những quầy trống, một số quầy trở thành nơi trưng bày các loại thực phẩm chức năng. Các mặt hàng chủ lực bày bán hiện tại chủ yếu là mỹ phẩm, quần áo, thực phẩm, đồ dùng gia đình… có xuất xứ nước ngoài.
Hầu hết khách mua hàng là những người thuê thêm CMND để mua hàng miễn thuế với trị giá hàng chục triệu đồng các mặt hàng hóa mỹ phẩm, bánh kẹo, trà... Riêng các mặt hàng rượu, bia, sữa nước Ensure được các đầu nậu bán nhan nhản ở phía bên ngoài siêu thị. Trên nền đất, mỗi loại bày một vài sản phẩm hoặc ngụy trang trong các quầy hàng rong, hàng tạp hóa nhằm tránh sự kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Tuy nhiên, khách hàng muốn mua bao nhiêu cũng có. Việc trao đổi mua bán hàng lậu diễn ra ngay tại bến xe của siêu thị miễn thuế. Để tránh lực lượng kiểm tra khi đang vận chuyển, các đối tượng thu mua “xé” nhỏ hàng đựng trong các bịch nilon giấu dưới ghế ngồi của khách giống như hành lý của khách đi xe buýt. Chính vì vậy, nhiều lô hàng lậu vận chuyển từ Mộc Bài - Tây Ninh về TP HCM không gặp một cản trở nào.
Trước đây, Trạm kiểm soát liên hợp Mộc Bài thường kiểm tra hàng hóa trên xe buýt. Nhưng hiện nay, Trạm này đã giải thể nên hàng lậu “theo” xe buýt từ Mộc Bài - Tây Ninh về TP HCM dễ dàng hơn. Trong khi đó, cứ cách 1 giờ thì có một chuyến xe buýt đi từ TP HCM lên Mộc Bài và chạy hướng ngược lại.
Một cán bộ QLTT TP HCM cho biết: “Để ngăn chặn việc thu gom hàng miễn thuế đưa về TP HCM tiêu thụ là chuyện không dễ, bởi khi kiểm tra, phần lớn số vụ việc bị phát hiện không ai dám thừa nhận là chủ hàng nên không thể xử lý được người vi phạm, mà chỉ tịch thu được hàng hóa”. Một bài toán khó chưa có lời giải.
