Các điểm bỏ phiếu bắt đầu được mở từ lúc 6h sáng (giờ địa phương) ở khu Bờ Đông của nước Mỹ, dù 3 ngôi làng ở bang New Hamsphere bỏ phiếu ngay sau nửa đêm. Kết quả kiểm phiếu dự kiến được đưa ra lúc nửa đêm 8/11 (tức trưa 9/11 theo giờ Việt Nam), sau khi các điểm bỏ phiếu được đóng lại ở Bờ Tây.
Có mặt tại điểm bỏ phiếu gần nhà ở làng Chappaqua, New York, ứng viên Hillary Clinton cười rất tươi khi bắt tay với những người ủng hộ. “Tôi rất hạnh phúc”, bà nói với họ. “Tôi vô cùng hạnh phúc. Tất cả bạn bè và hàng xóm của tôi khiến tôi hạnh phúc”, bà nói khi đi cùng chồng - cựu Tổng thống Bill Clinton. Theo ABC News, ứng viên Hillary Clinton hôm qua trở thành người phụ nữ đầu tiên từ một chính đảng lớn của Mỹ bỏ phiếu cho bản thân trong một cuộc bầu cử tổng thống.
Hôm qua, vợ chồng ứng viên Donald Trump cùng vợ chồng con gái họ tới khu vực bỏ phiếu ở Manhattan, New York. Khi bỏ phiếu, ông nói: “Đây là một vinh dự vĩ đại, một vinh dự to lớn Hãy làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Trước khi bỏ phiếu ở Manhattan, ứng viên Donald Trump bắt đầu ngày bầu cử với lời kêu gọi bầu cử trong chương trình tin tức buổi sáng “Fox và Những người bạn”. “Tôi hơi mê tín một chút. Nói với các bạn ngay đầu buổi sáng, tôi đã chiến thắng ở nhiều cuộc bỏ phiếu sơ bộ”, ông nói.
Cả hai ứng viên đều đang hy vọng sẽ có buổi ăn mừng trước đám đông tại New York sau khi có kết quả bỏ phiếu. Cuộc thăm dò dư luận do Reuters/Ipsos thực hiện cho thấy bà Clinton, 69 tuổi, có 90% cơ hội đánh bại đối thủ 70 tuổi. Và bà đang tiến đến mức giành được 303 phiếu đại cử tri, cao hơn mức tối thiểu 270 phiếu, để đánh bại tỷ phú bất động sản.
Thị trường tài chính toàn cầu đang chờ đón kết quả của cuộc bầu cử tổng thống gây tranh cãi nhất lịch sử Mỹ, khi các chỉ số chứng khoán tăng nhẹ nhờ kỳ vọng thận trọng vào cơ hội chiến thắng của bà Clinton. Đồng đô la Mỹ giảm nhẹ, trong khi giá vàng tăng nhẹ.
 |
Toàn cảnh bầu cử tổng thống Mỹ ngày 11/8. Đồ họa: Yến Đặng.
Khó chối kết quả
Có rất nhiều mối lo trong cuộc bầu cử, nhưng các chuyên gia an ninh cho rằng, cần đặc biệt quan tâm nguy cơ bị tin tặc tấn công. Bộ An ninh nội địa Mỹ đã triển khai các bài kiểm tra an toàn mạng trong hệ thống bầu cử khắp cả nước, BBC đưa tin. Một công nghệ bản đồ bầu cử do các nhà sáng chế Kenya làm ra đang được sử dụng để theo dõi những hành vi đe dọa cử tri hay bạo lực xảy ra trong ngày bầu cử. Ứng viên Trump từng nói ông tin cuộc bầu cử lần này sẽ bị gian lận và một số người lo ngại việc ông kêu gọi những người ủng hộ giám sát tiến trình bầu cử có thể dẫn tới hành vi hăm dọa. Còn bà Clinton đã bác bỏ lo ngại xảy ra gian lận bầu cử.
Trong một cuộc trao đổi với phóng viên Việt Nam mới đây, TS Jim Butterfield, Giáo sư ngành Khoa học chính trị tại ĐH Western Michigan (Mỹ), giải thích, nếu ông Trump nói kết quả bầu cử không công bằng, điều đó không có ý nghĩa gì về pháp lý. Ông ấy phải đệ đơn lên tòa án và phải đưa ra được bằng chứng để chứng minh lý lẽ đó. Bầu cử ở Mỹ được tiến hành theo đúng quy định và các lá phiếu cũng được kiểm chính xác. Vì thế, ông Trump phải có bằng chứng. “Tôi không nhìn ra lý do gì mà ông Trump có thể kiện kết quả bỏ phiếu không công bằng. Nhưng những người ủng hộ ông ấy có thể tin điều đó, và có thể nổi giận, vì thế, họ sẽ bỏ phiếu chống trong buộc bầu cử giữa kỳ và sau 4 năm nữa”, ông Butterfield nhận định.
Nga, Trung Quốc chỉ trích chính trị Mỹ
Các kênh truyền hình nước Nga đang tập trung chỉ trích hệ thống chính trị Mỹ. “Dân chủ, thứ mà người Mỹ dùng để dạy người khác, đôi khi phải dùng đến những phương pháp bạo lực, đơn giản là không tồn tại”, kênh truyền hình Channel One TV bình luận. Còn kênh truyền hình Rossiya 1 TV nói rằng, dân chủ ở Mỹ “bốc mùi”. Bình luận viên Dmitry Kiselev công kích bà Clinton và hệ thống chính trị Mỹ, nhưng dành một chút tích cực khi nói về ông Trump. Các kênh truyền hình Nga đều gọi chiến dịch tranh cử năm nay là “bẩn thỉu nhất trong lịch sử Mỹ” và cuộc bỏ phiếu bắt đầu hôm 8/11 tiếp tục làm lộ ra những khiếm khuyết trong hệ thống bầu cử Mỹ, để “đôi khi dẫn đến tình huống là người chiến thắng không phải người mà dân Mỹ yêu mến nhất”, kênh Channel One bình luận.
Hôm qua, hãng thông tấn Trung Quốc Xinhua bình luận rằng, cuộc bầu cử ở Mỹ cho thấy “mặt đen tối nhất của hệ thống chính trị mà Washington muốn áp đặt lên phần còn lại của thế giới”. Xinhua mô tả hai ứng viên Donald Trump và Hillary Clinton là “vô nguyên tắc” và “rời rạc”, và không ai nổi trội trong cuộc đua đến Nhà Trắng.`
Những người ủng hộ Trump và Clinton là ai?
Theo TS Butterfield, các kết quả đánh giá cho thấy, nếu tất cả cử tri là đàn ông, ông Trump sẽ chiến thắng. Những người ủng hộ bà Clinton đa số là nữ giới. Nếu tất cả cử tri có trình độ đại học trở lên, bà Clinton sẽ thắng. Nếu tất cả cử tri có trình độ trung học trở xuống, ông Trump sẽ thắng. Nếu chỉ có những người da trắng được bầu cử, ông Trump sẽ thắng. Nghĩa là, nhóm ủng hộ bà Clinton gồm chủ yếu những người có trình độ học vấn cao, phụ nữ, người thuộc nhóm thiểu số. Nhóm ủng hộ ông Trump gồm chủ yếu đàn ông, những người trình độ học vấn thấp, người da trắng.
Ngày Brexit của nước Mỹ?
Chính trị gia người Anh Nigel Farage, nhân vật đi đầu trong chiến dịch vận động đưa nước Anh ra khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) trong cuộc trưng cầu ý dân vào tháng 6 năm nay, vừa đăng lên mạng xã hội thông điệp rằng, ông hy vọng 8/11 sẽ trở thành “ngày Brexit” của nước Mỹ. Chính trị gia này ủng hộ ông Trump và từng lên bục vận động cùng tỷ phú bất động sản Mỹ ở bang Mississippi hồi tháng 8.
Cương lĩnh tranh cử
Bà Hillary Clinton (sinh ngày 26/10/1947, tốt nghiệp Trường Luật Yale năm 1973, làm Ngoại trưởng giai đoạn 2009-2013, Đệ nhất phu nhân từ năm 1993 tới 2001)
-Bảo đảm bình đẳng thu nhập
-Cam kết điều chỉnh luật thuế
-Phát triển năng lượng sạch
-Thúc đẩy thành lập ngân hàng hạ tầng quốc gia (vốn từ trái phiếu)
-Đấu tranh cho tầng lớp trung lưu
-Ủng hộ nữ quyền, hôn nhân đồng giới
-Đưa ra thông điệp “Người Mỹ cần nhà vô địch mỗi ngày. Tôi muốn trở thành nhà vô địch đó”
Ông Donald Trump (sinh ngày 14/6/1946, theo học Học viện Quân sự New York từ năm 13 tuổi, nhận bằng cử nhân kinh tế Trường Wharton năm 1968, hiện là ông trùm bất động sản với tài sản ròng khoảng 3,7 tỷ USD)
-Ưu tiên hàng đầu cho phục hồi kinh tế
-Ủng hộ người dân tự chọn bảo hiểm ở các bang, khuyến khích bệnh viện tham gia bảo hiểm cho người nghèo
-Phản đối mọi dự luật mới về kiểm soát súng đạn
-Hành động để phục hưng nước Mỹ
-Phản đối Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)
-Trục xuất tất cả người tị nạn Syria đang ở Mỹ
-Cắt đứt nguồn cung dầu mỏ cho lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS)
-Ủng hộ dự án xây đường ống dẫn dầu nối Mỹ với Canada
-Tăng cường quan hệ với Nga, Trung Quốc
Hai ứng viên “dị” nhất trong lịch sử Mỹ hiện đại
Ngay khi bắt đầu chiến dịch tranh cử, tỷ phú Donald Trump đã miêu tả những người Mexico nhập cư là “bọn dâm tặc và tội phạm”. Rồi doanh nhân New York này phát động cuộc chiến lời lẽ với một thẩm phán, một Hoa hậu Hoàn vũ, một người dẫn chương trình truyền hình Fox News và một gia đình Hồi giáo có thành viên là binh sĩ tử trận. Sau khi có ý kiến cho rằng, ông không đóng thuế thu nhập trong 18 năm, ông từ chối cung cấp bản khai thu nhập cá nhân.
“Quả bom” lớn nhất làm rung chuyển chiến dịch tranh cử của ứng viên Trump phát nổ ngày 1/10. Hôm đó, một video (quay năm 2005) được công bố cho thấy ông Trump (qua micrô trong một chương trình truyền hình) nói về phụ nữ với những từ ngữ nặng về sex. Sau đó, ứng viên Trump lên tiếng xin lỗi và cố gắng thuyết phục cử tri rằng, các từ ngữ trong đoạn video “không phản ánh bản chất con người tôi”. Nhưng điều này cũng không đủ để ngăn hàng chục đảng viên đảng Cộng hòa quay lưng với tỷ phú Trumph, gây ra một cuộc “nội chiến” trong đảng này. Gần chục phụ nữ đã cáo buộc ứng viên Trump từng tấn công tình dục họ. Donald Trump “phản pháo” dữ dội, buộc tội họ là những kẻ dối trá và nói rằng họ không đủ hấp dẫn để được ông để mắt tới.
Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng có những thời điểm “nóng mặt, lạnh lưng”. Bê bối email cá nhân của bà trở thành tâm điểm chỉ trích của nhiều người, dù Cục Điều tra liên bang Mỹ sau đó kết thúc điều tra và kết luận bà không có sai phạm. Nhiều người cũng bày tỏ nghi ngờ về các khoản đóng góp từ nước ngoài cho Quỹ Clinton, trong khi ông Trump chê trách việc bà đẩy lui những phụ nữ tuyên bố có quan hệ tình ái với chồng bà. Ngoài ra, Wikileaks tiết lộ nội dung email cho thấy một số đoạn trò chuyện đáng xấu hổ giữa các thành viên trong đội vận động tranh cử của ứng viên Hillary Clinton.
Thái An
