Ảrập Xêút là nguồn dầu mỏ nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc (theo sau là Angola, Iran), nên đảm bảo an ninh năng lượng là một ưu tiên trong chương trình nghị sự của ông Ôn Gia Bảo trong chuyến thăm vương quốc Ảrập này. Theo các nhà phân tích, điều này phần nào phản ánh lo lắng của Trung Quốc trước việc nguồn cung dầu mỏ từ Iran có thể bị gián đoạn, do nước này bị Mỹ và phương Tây gia tăng biện pháp trừng phạt kinh tế, thậm chí điều động tàu chiến tới gần vùng biển Iran.
Trong buổi hội đàm với Thái tử Nayef bin Abdulaziz Al Saud, thành viên cấp cao của chính phủ Ảrập Xêút, ông Ôn Gia Bảo nói: “Cả hai bên phải cùng nỗ lực để mở rộng thương mại và hợp tác hai chiều trong lĩnh vực dầu thô và khí tự nhiên”. Thủ tướng Trung Quốc ngụ ý việc tiếp cận khai thác rồi chế biến dầu khí. Theo Xinhua, ông Ôn Gia Bảo không đề cập vấn đề ở Iran - quốc gia đang đối mặt áp lực trừng phạt từ Mỹ và phương Tây. Những biện pháp trừng phạt mới khiến Trung Quốc lo ngại vì Bắc Kinh là khách hàng dầu mỏ lớn nhất của Tehran, theo các nhà phân tích.
Hôm 14-1, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên án biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Cty nhà nước Zhuhai Zhenrong của Trung Quốc vì đã cung cấp sản phẩm xăng dầu tinh chế cho đối tác Iran. “Việc áp dụng trừng phạt đối với một công ty Trung Quốc dựa trên luật Mỹ là hoàn toàn vô lý và không tuân theo nội dung hoặc tinh thần của các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về vấn đề hạt nhân của Iran”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói. Chính quyền Mỹ nói rằng việc rừng phạt một công ty Trung Quốc và hai công ty nước ngoài khác là một biện pháp nhằm vào ngành năng lượng Iran, ép nước này hạn chế tham vọng hạt nhân.
Trung Quốc giảm nhập khẩu dầu từ Iran trong tháng 1 và 2 do tranh chấp thương mại về điều khoản hợp đồng. Vì thế, Trung Quốc đang tìm nguồn cung thay thế. Tuy nhiên, theo một số nhà phân tích, có thể Trung Quốc sẽ không tăng mạnh lượng dầu thô nhập khẩu từ Ảrập Xêút, mà có thể Iran sẽ giảm giá bán, rồi Trung Quốc sẽ mua nhiều hơn từ Iran và giảm lượng mua từ
Ảrập Xêút.
Thái tử Nayef nói rằng, Ảrập Xêút sẵn sàng mở rộng hợp tác với Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng và cơ sở hạ tầng. Sau chuyến thăm Ảrập Xêút, ông Ôn Gia Bảo đến Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất và Qatar.
| Ngày 15-1, Iran cảnh báo những nước Ảrập sản xuất dầu mỏ không được tăng sản lượng để bù đắp lượng xuất khẩu dầu thô của Iran có thể giảm mạnh vì các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây. |
Gia Tùng
Theo Xinhua, AP, Bloomberg
