Tiếp chúng tôi trong căn nhà ở thuê, ông Huỳnh Thiên Sinh (tổ dân phố 4, thị trấn Trà Xuân, huyện Trà Bồng, Quảng Ngãi) kể: Năm 2012, ông nhận xây dựng 57 căn nhà cho người dân hai xã Trà Sơn và Trà Thủy theo diện nhà ở 167. Theo hợp đồng, mỗi căn nhà có giá 24 triệu đồng.
Trong quá trình xây dựng, nhà nước đã thanh toán 2 lần với số tiền 15,4 triệu đồng/nhà. Tổng số tiền còn nợ ông Sinh là gần 500 triệu đồng. Sau khi xây dựng và bàn giao nhà cho dân ở xong, ông Sinh phải vay mượn khắp nơi để có tiền trả vật liệu, công thợ. Nhưng rồi sau đó là những năm tháng dài cổ chờ được trả nợ. Không chịu nổi cảnh chèo kéo đòi nợ, ông Sinh đành bán căn nhà của mình để trả nợ ngân hàng và chủ cửa hàng vật liệu nhưng cũng chưa giải quyết xong. “Khó khăn lắm tôi mới nhận làm số nhà lớn như vậy. Cứ tưởng làm xong sẽ được thanh toán, nào ngờ trắng tay. Giờ vợ và 2 con tôi không biết nương tựa vào đâu”, ông Sinh nói trong nước mắt.
Ông Nguyễn Văn Thanh ở tổ 3, thôn Trung, xã Trà Sơn, huyện Trà Bồng cũng trong tình cảnh như ông Sinh. Sau khi hoàn thành xong 15 ngôi nhà theo diện 167, ông được thanh toán trước 15,4 triệu đồng/nhà. Số tiền 129 triệu còn lại đến nay đã 5 năm rồi vẫn chưa nhận được trong khi lãi vay ngân hàng ông phải trả hàng tháng. Mới đây, ngân hàng thông báo số tiền vay của ông đã bị chuyển sang nợ quá hạn, từ ngày 12/7/2016 với số tiền quá hạn là 104 triệu đồng và yêu cầu phải trả chậm nhất là ngày 21/7/2016. “Sổ đỏ đã cầm cố rồi, giờ chỉ còn cái xác nhà, nếu bán luôn thì vợ con phải ra đường ở thôi”, ông Thanh nói.
Từ năm 2012 đến nay, trên địa bàn huyện Trà Bồng đã thực hiện xây dựng hoàn thành 884 ngôi nhà, với tổng số vốn hỗ trợ 13,6 tỷ đồng cho hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167 của Chính phủ. Trong đó, nguồn ngân sách Trung ương đã giải ngân 8,4 triệu đồng/nhà (7,4 tỷ đồng); nguồn vốn ứng trước của ngân sách tỉnh là 7 triệu đồng/nhà (gần 6,2 tỷ đồng). Số tiền còn lại là 8,4 triệu đồng/nhà, người dân phải vay vốn từ ngân hàng chính sách để trả. Tuy nhiên, đến nay trong 884 nhà cho hộ nghèo đã làm xong, thì chỉ có 11 hộ ở xã Trà Bình đã được vay vốn, còn lại 873 hộ chưa được vay, với tổng số tiền gần 7 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Đức Phong – Phó trưởng Phòng LĐTB&XH huyện Trà Bồng, cho biết, những chủ thầu tham gia xây dựng nhà Chương trình 167 cho dân nhiều lần đề nghị được giải quyết số nợ còn lại, nhưng huyện cũng chỉ biết kiến nghị lên tỉnh xem xét, sớm chỉ đạo Ngân hàng chính sách xã hội cho dân vay tiền theo suất 8 triệu đồng/nhà để gia đình diện xây nhà 167 thanh toán nợ cho các chủ thầu xây dựng.
Điều mà các chủ thầu lo lắng bấy lâu nay là, họ đã đi gõ cửa từ huyện lên tỉnh để mong được số tiền còn nợ, nhưng rồi đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính thức từ cơ quan chức năng.
Chương trình 167 hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo QĐ 167/2008 của Chính phủ ngày 12/12//2008. Theo đó, các hộ sẽ được nhà nước hỗ trợ và bản thân đóng góp để xây dựng căn nhà tối thiểu 24m2, có tuổi thọ trên 10 năm. Ngân sách T.Ư hỗ trợ một phần, còn lại từ các nguồn khác, trong đó Ngân hàng Chính sách có trách nhiệm cho các hộ vay tối đa 8 triệu đồng với lãi suất thấp thời hạn 10 năm.