Tỉnh dậy sau những giây phút sinh tử, chị N.T.K.P (40 tuổi, ngụ TP. Cần Thơ) vẫn chưa tin mình còn sống khoẻ mạnh, không để lại di chứng của đột quỵ cấp. Theo bệnh sử, lúc nửa đêm đang ngủ, chị P. đứng dậy đi vệ sinh thì cơ thể bất ngờ ngã quỵ, nói khó và yếu liệt nửa người bên trái. Trước đó, chị vẫn khỏe mạnh, đi ngủ từ khoảng 20 giờ 30 phút. Nhận thấy điều bất thường, ngay lập tức chị P. được người thân đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long.
Tại khoa Cấp cứu, bằng kinh nghiệm lâu năm, các bác sĩ đánh giá lâm sàng đây là một ca bệnh điển hình của đột quỵ cấp, bệnh nhân nói đớ, liệt hoàn toàn nửa người trái. Ngay lập tức, quy trình cấp cứu đột quỵ Code Stroke đã được kích hoạt, hệ thống phát thanh toàn viện lập tức kích hoạt Code Stroke, huy động đội ngũ đa chuyên khoa chỉ trong chưa đầy 3 phút.
Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy chị P. bị nhồi máu não cấp vùng nhân bèo phải. May mắn bệnh nhân vẫn trong “giờ vàng” (dưới 4,5 giờ từ khi khởi phát triệu chứng) để được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết. Ngay sau khi truyền thuốc, mạch máu não dần tái thông. Khoảng 2 giờ sau, bệnh nhân đã nói rõ hơn, tay chân vận động gần như bình thường, không còn yếu liệt hay tê bì.
“Thuốc tiêu sợi huyết là phương pháp tối ưu giúp làm tan cục máu đông mà không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, hiệu quả chỉ đạt được khi người bệnh được xử trí trong giờ vàng”, BS. Chế Gia Hân – Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long nhấn mạnh.
Theo BS.CKI. Trần Thanh Khiết – Trưởng khoa Cấp cứu, đột quỵ không chừa một ai, kể cả người trẻ. Nguy cơ càng cao ở những người hút thuốc, béo phì, ít vận động hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, huyết khối. “Lối sống lành mạnh, khám sức khỏe định kỳ và tầm soát nguy cơ tim mạch, thần kinh là chìa khóa để phòng ngừa đột quỵ”, bác sĩ Khiết khuyến cáo.
Tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long, Code Stroke được triển khai thường quy, đảm bảo cấp cứu trong “giờ vàng” dưới 60 phút, huy động đồng bộ các chuyên khoa từ Cấp cứu, Thần kinh – Đột quỵ, Tim mạch, Chẩn đoán hình ảnh đến ICU. Bệnh viện còn trang bị hệ thống MRI 3.0 Tesla, MSCT 256 lát cắt, DSA hiện đại và phần mềm chuyên dụng, cho phép phát hiện sớm, điều trị kịp thời các ca tắc nghẽn, hẹp hay dị dạng mạch máu não.
Các chuyên gia cảnh báo, đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa, xuất hiện cả ở độ tuổi 30–45. Do đó, khi thấy các dấu hiệu như méo miệng, nói đớ, yếu liệt tay chân một bên, người nhà cần gọi cấp cứu và đưa bệnh nhân đến bệnh viện có khả năng điều trị đột quỵ ngay lập tức.
Đột quỵ không chờ đợi ai, và sự sống chỉ có thể níu giữ nếu hành động đủ nhanh, đúng lúc. Bên cạnh cấp cứu, việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì… chính là chìa khóa trong phòng ngừa đột quỵ, giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và chất lượng cuộc sống.
Quy trình cấp cứu đột quỵ (Code Stroke) tại Việt Nam
Nhận diện sớm: Méo miệng, nói khó, yếu liệt tay chân một bên → gọi cấp cứu ngay.
Kích hoạt Code Stroke: Báo động toàn viện, huy động đồng bộ nhiều chuyên khoa.
Chẩn đoán nhanh: Chụp CT/MRI để phân biệt nhồi máu não hay xuất huyết não.
Xử trí trong “giờ vàng”:
• Nhồi máu não: dùng thuốc tiêu sợi huyết (<4,5 giờ) hoặc can thiệp lấy huyết khối (<6–24 giờ tùy trường hợp).
• Xuất huyết não: điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.
Mốc thời gian vàng:
• Door-to-CT: < 25 phút
• Door-to-needle: < 60 phút
Theo dõi – phục hồi: Chăm sóc tích cực, phục hồi chức năng sớm, kiểm soát yếu tố nguy cơ để phòng tái phát.