Để có thể biết thêm về lĩnh vực này, chúng tôi đã có buổi trò chuyện với ông Friedrich Weiss – TGĐ công ty TNHH MTV Tài chính PPF Việt Nam (ảnh dưới).
Ông có những đánh giá gì về thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam?
Năm năm trước khi PPF mới hoạt động tại Việt Nam, ngành tài chính tiêu dùng còn rất mới mẻ, người tiêu dùng chưa hề biết đến khái niệm về tài chính tiêu dùng, về các khoản vay mua trả góp cho các mặt hàng có giá trị như xe máy, điện máy, hàng điện tử cao cấp. Trong 5 năm vừa qua với sự tham gia vào thị trường của nhiều ngân hàng, công ty tài chính, lĩnh vực tài chính tiêu dùng đã sôi động hơn và được biết đến nhiều hơn.
Người tiêu dùng ngày nay đã có khái niệm về lĩnh vực này, tuy nhiên họ vẫn chưa được trang bị kiến thức tài chính một cách đúng đắn và đầy đủ. Đây là trách nhiệm của những nhà cho vay, vì khi người tiêu dùng hiểu rõ về hình thức vay này họ sẽ có trách nhiệm hơn với khoản vay của mình và thực hiện những khoản vay một cách đúng đắn, phục vụ đúng mục đích và nhu cầu hơn.
Hiểu được điều này, công ty PPF Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động tư vấn kiến thức tài chính tiêu dùng, tiếp cận và trang bị cho người tiêu dùng những kiến thức cần thiết trong suốt thời gian qua và đẩy mạnh các hoạt động này trong 2 năm trở lại đây.
Điều tôi lo ngại là ngành tài chính tiêu dùng đang thu hút rất nhiều công ty tài chính và ngân hàng cùng tham gia, trong khi đó, thực tế đây lại là thị trường chứa rất nhiều rủi ro tiềm ẩn. Nếu nhiều công ty cung cấp dịch vụ tài chính cá nhân với kinh nghiệm non kém cùng một lúc nhảy vào với mong muốn giành giựt thị phần thì viễn cảnh hỗn độn, khó khăn mà các công ty tài chính phải đối mặt trong những năm tới là điều có thể hình dung được. Tất nhiên nó sẽ gây ảnh hưởng xấu đến kinh tế Việt Nam.
 |
Ông Friedrich Weiss – TGĐ công ty TNHH MTV Tài chính PPF Việt Nam
Xin ông chia sẻ những kết quả tích cực mà PPF đã đạt được trong thời gian qua?
Trong hơn 5 năm hoạt động tại Việt Nam, chúng tôi đã có được những thành quả ấn tượng. Điển hình là hệ thống cửa hàng từ 800 (12/2011) đã tăng lên hơn 4,403 cửa hàng tính đến tháng 12/ 2013 (tăng hơn 375%). Mạng lưới đại lý từ 400 (12/2011) đã tăng lên 2,000 đại lý đến tháng 12/2013 (tăng 500%). Vào tháng 12/2011, công ty chỉ có mặt ở 25 tỉnh thành thì giờ đây đã có mặt và bao phủ hết 61 tỉnh thành Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở những con số kinh doanh ấn tượng, chúng tôi còn thể hiện ý định đầu tư lâu dài tại Việt Nam qua những hoạt động thiết thực đóng góp cho cộng đồng, tạo nên sự khác biệt và điểm mạnh trong hoạt động kinh doanh, xây dựng hình ảnh nhà cho vay có trách nhiệm.
Là công ty dẫn đầu thị trường cho vay tiêu dùng, Home Credit hiểu được rằng ngoài việc mang lại cho khách hàng một sản phẩm phù hợp còn phải cung cấp cho họ những kiến thức tài chính căn bản cần thiết và trao quyền tự quyết cho họ khi lựa chọn các sản phẩm dịch vụ vay tiêu dùng.
Nhằm nâng cao kiến thức tài chính cho người tiêu dùng khi tiếp cận các sản phẩm vay theo hình thức này, công ty PPF Việt Nam đã tổ chức chuỗi các hoạt động tư vấn kiến thức tài chính tại 15 siêu thị ở hai thành phố lớn TPHCM và Hà Nội và sẽ tiếp tục triển khai đến các tỉnh thành khác trong năm 2014.
Song song với hoạt động này, công ty còn phối hợp cùng Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam xuất bản cẩm nang bỏ túi về kiến thức tài chính tiêu dùng với 10.000 bản đã được phát miễn phí.
Một số người vẫn còn e ngại với các dịch vụ tài chính vi mô vì họ cho rằng lãi suất của các công ty cung cấp ra bên ngoài quá cao, PPF lý giải như thế nào về việc này?
Đa số các khách hàng thường có tâm lý lãi suất khi vay từ các tổ chức tài chính cao hơn do các khách hàng này không tìm hiểu kỹ sản phẩm vay và luôn có tâm lý thấy có tiền là vay mà ít quan tâm đến việc trả nợ. Đối với người tiêu dùng điều quan tâm đầu tiên là mình phải biết nhu cầu thực sự đang cần của mình, và nếu đó là nhu cầu chính đáng cần thực hiện ngay nhưng mình chưa đủ tiền thì việc sử dụng sản phẩm tín dụng tiêu dùng là khá hợp lý.
Nhưng nếu mình chưa thực sự có nhu cầu, mà bị hấp dẫn bởi các nhân viên môi giới thì đa số sẽ cảm thấy áp lực lớn khi phải trả nợ, đôi khi trở nên cực đoan cho mình là bị lừa. Tôi xin lưu ý thêm là các khách hàng có rất nhiều lựa chọn với các gói vay tiêu dùng, chỉ cần chuẩn bị các giấy tờ đầy đủ là họ có thể vay được với những điều khoản rất thuận lợi.
Lãi suất cao là một công cụ để hạn chế rủi ro trong dịch vụ tài chính vi mô. Tại sao các ông không có những biện pháp quản trị rủi ro, hoặc xét duyệt cho vay tốt hơn để từ đó hạ thấp lãi suất, giúp cho dòng vốn có thể tiếp cận với nhiều người tiêu dùng hơn?
Mô hình quản lý rủi ro của công ty PPF Việt Nam nói chung được xây dựng chặt chẽ và theo quy trình nghiêm ngặt từ mô hình vận hành của công ty mẹ tại thị trường châu Âu, chuyên biệt hóa cho phù hợp với thị trường Việt Nam, quy trình xét duyệt hồ sơ của chúng tôi nhanh chóng và thuận tiện nhất trên thị trường hiện nay, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng.
Hơn nữa, tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng, hỗ trợ tài chính cho phân khúc khách hàng bị “từ chối” bởi các ngân hàng chính là bản chất kinh doanh của các công ty tài chính tiêu dùng. Dĩ nhiên là ngành này chứa đầy rủi ro. Rủi ro và lãi suất tỷ lệ thuận với nhau. Nhưng chúng ta cũng không nên quên là tài chính tín dụng là động lực tạo trăng trưởng cho nền kinh tế - vì nó giúp cho nhiều khách hàng mua được những thứ mà với tình trạng hiện tại họ không có khả năng chi trả, qua đó giúp họ nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ví dụ như khi sắm được chiếc xe mới, họ có khả năng nhận được một công việc mới hay một gia đình lần đầu tiên có thể sắm được một cái tủ lạnh. Hàng ngàn khách hàng hài lòng với khoản vay và dịch vụ của chúng tôi và nghiêm chỉnh tuân thủ việc thanh toán khoản vay. Họ vui mừng vì có được cơ hội tiếp cận với vốn vay và không có bất kỳ phàn nàn gì.
Chỉ có rất ít trường hợp các khách hàng than phiền sau khi họ đã được cho vay do họ chưa nắm rõ các kiến thức về vay tiêu dùng . Vì vậy mà chúng tôi đầu tư rất nhiều trong việc trang bị các kiến thức tài chính cho khách hàng, giúp cho khách hàng hiểu đúng hơn về ngành này.
Dự đoán của ông về ngành tài chính tiêu dùng năm 2014 như thế nào?
Thị trường tín dụng tiêu dùng hiện nay tuy đã có nhiều cải thiện so với năm trước nhưng năm 2013 cũng không là một năm bùng nổ. Nếu có bùng nổ thì tôi dự đoán phải đến nửa cuối năm 2014 hoặc sang 2015, sau khi kinh tế Việt Nam vượt qua khủng hoảng và Chính phủ ban hành nhiều hơn nữa những chính sách hỗ trợ để phát triển lĩnh vực này.
Nhưng một điều tôi chắc chắn là, chúng ta sẽ được chứng kiến nhiều sự chuyển biến của thị trường này. Các đối thủ cạnh tranh mới sẽ vào Việt Nam. Một số thì nhiều kinh nghiệm, số còn lại thì non trẻ. Chắc chắn sẽ có nhiều ý tưởng kinh doanh mới, các cuộc chạy đua về lãi suất và tất nhiên cũng không thiếu các thủ đoạn cạnh tranh không lành mạnh.
Chúng tôi, Home Credit đã trải nghiệm cũng như chứng kiến sự phát triển tương tự ở các quốc gia khác. Chúng tôi hoàn toàn không lo ngại về điều này. Ngược lại, tôi nhìn thấy một tương lai phát triển đầy lạc quan phía trước.
