Sách tranh không lời của Suzy Lee: Khoảng trời rộng mở chào đón các độc giả nhí

Từng được trao Huy chương Hans Christian Andersen danh giá vào năm 2022 cùng rất nhiều giải thưởng uy tín khác trên toàn thế giới, hoạ sĩ Suzy Lee được yêu mến qua nhiều tác phẩm sách tranh không lời.

Suzy Lee được xem là bậc thầy sáng tạo sách tranh không lời bằng cách sử dụng những nét vẽ chì than đơn giản nhưng vô cùng sinh động, giàu năng lượng cùng những gam màu tương phản mạnh mẽ.

Sách của Suzy Lee không có lời dẫn, thay vào đó, cô để việc dự đoán, suy nghĩ và kể chuyện cho các độc giả nhí - những “tác giả” giàu trí tưởng tượng thỏa sức sáng tạo. Nhờ đặc điểm phi ngôn ngữ, những cuốn sách tranh của Suzy Lee không bị giới hạn bởi nội dung câu chuyện, hay gặp rào cản văn hoá và ngôn ngữ, nhờ đó đã chinh phục độc giả ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Năm 2008, cuốn truyện không lời Cơn sóng của cô đã giành được huy chương Vàng của Hiệp hội họa sĩ minh họa tại Triển lãm nghệ thuật Hoa Kỳ. Chưa hết, hai cuốn sách Cơn sóng và Cái bóng do Suzy Lee sáng tác còn được chọn là sách thiếu nhi minh họa xuất sắc nhất của tạp chí New York Times năm 2008 và 2010.

Nếu Cơn sóng đưa ta đến bãi biển mênh mông với những trò đùa giỡn của một cô bé cùng những cơn sóng xanh mát, thì Cái bóng kể câu chuyện thú vị diễn ra trong một căn phòng tối, nơi thế giới thực và thế giới tưởng tượng đan xen vào nhau, tạo nên một “màn rượt đuổi” hấp dẫn.

Cơn sóng và Cái bóng nằm trong Bộ ba ranh giới của Suzy Lee. Tác giả đã tận dụng gáy sách - “ranh giới” vật lý nằm giữa các trang sách liền kề - để kể những câu chuyện về cách mà các thế giới khác biệt gặp gỡ, hoà tan vào nhau, về những đường biên của tưởng tượng và hiện thực, giữa giới hạn và tự do, giữa điều ta nhìn thấy và điều khiến ta rung động.

Mới đây, hai cuốn sách Cơn sóng và Cái bóng của Suzy Lee đã được NXB Kim Đồng giới thiệu với đông đảo độc giả Việt Nam. NXB Kim Đồng còn phối hợp cùng The Initiative of Children's Book Creative Content (ICBC) và VYMI Ensemble tổ chức chương trình trò chuyện nghệ thuật: “Những câu chuyện bên kia khoảng lặng” - Một cuộc trò chuyện về sách tranh không lời của Suzy Lee và âm nhạc, diễn ra vào ngày 16/11 vừa qua.

Cuộc trò chuyện là cú bắt tay giữa sách tranh của Suzy Lee và âm nhạc cổ điển, tất cả đều không có một sự “hướng dẫn” bằng lời nào cả, được khởi dẫn từ một câu hỏi: “Khi ngôn từ không hiện diện, chúng ta sẽ kể những câu chuyện như thế nào?”

Từ đó, người xem có dịp bước vào thế giới rộng mở của trí tưởng tượng, khi những đường nét, nhịp điệu, khoảng lặng… những yếu tố nhỏ bé nhưng bền bỉ làm nên ngôn ngữ riêng của các loại hình nghệ thuật không lời, neo vào tâm hồn của chúng ta những suy tư riêng.

Thông qua cách kể chuyện hoàn toàn bằng hình ảnh, sách tranh không lời mở ra một thế giới kì diệu của trí tưởng tượng.

Cùng một giai điệu, cùng một trang sách, nhưng khi chạm tới từng độc giả, mỗi người sẽ có cảm thức khác biệt, sẽ hình dung ra câu chuyện của riêng mình, khiến các tác phẩm được bồi đắp và thấu hiểu theo nhiều cách khác biệt – không có câu trả lời nào là duy nhất đúng. Bạn sẽ cần huy động mọi giác quan, để nhìn, lật, chạm, xoay, tư duy, tưởng tượng, ngẫm ngợi, lí giải và trở thành “đồng tác giả” khi sáng tác lại tác phẩm này theo ngôn ngữ của bản thân.

Với sự dẫn dắt của giám tuyển sách thiếu nhi Phạm Thị Hoài Anh, các độc giả tham gia buổi trò chuyện có dịp phiêu lưu cùng các trang sách của tác phẩm Cơn sóng. Từ đó, người xem cùng cảm nhận những biến chuyển sinh động của cảm xúc trong mỗi góc nhìn, từng nhịp thở, khám phá đường biên, và những khoảnh lặng trong tranh minh hoạ của Suzy Lee.

Bên cạnh đó, giám tuyển âm nhạc Phan Đỗ Phúc cùng các nghệ sĩ của Viện Âm nhạc trẻ Việt Nam (VYMI) mang đến các khúc biến tấu đặc sắc, đưa người nghe khám phá cách đưa những ý tưởng âm nhạc đơn giản thành tưởng tượng, đối thoại và trò chơi. Cách tiếp cận này cũng phản chiếu chính kĩ thuật kể chuyện của Suzy Lee trong cuốn Cơn sóng: Khi một đường nét, một chủ đề, được trở đi trở lại, khám phá nhiều lần để mở rộng thế giới xung quanh

“Tôi thấy rằng trẻ con rất thích chơi, và khi chơi thì các bạn nhỏ sẽ sử dụng trí tưởng tượng, trí tò mò và năng lực biểu đạt của nhiều giác quan. Do vậy, khi được trao cho một cuốn sách không lời, đó giống như một sân chơi. Các bạn ấy có thể nhảy nhót ở đó, chơi trốn tìm cùng nhau, cùng đi tìm câu chuyện đang trốn ở đâu sau từng bức hình, khám phá các đường nét biểu hiện điều gì.

Khi được trao quyền tạo ra câu chuyện, các độc giả nhí vừa hào hứng phấn khích, vừa thấy việc đọc thật sự rất thú vị”, Giám tuyển sách thiếu nhi Phạm Thị Hoài Anh chia sẻ với Hoa Học Trò Online.