Nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần từng là sinh viên Đại học Mỹ thuật TPHCM nhưng ông lại có duyên với công việc viết lách. Cách đây hơn 10 năm, ông bị bệnh tim phải cấy ghép thiết bị ICD (thiết bị phá rung tim). Quá trình xem những tấm phim chụp X-quang của mình, nhà văn đã cảm hứng để hình thành bức tranh.
Bức Chân dung tự họa, 2025 (cuộc sống bắt rễ trong tôi dưới hình bóng một cái cây) được Nguyễn Ngọc Thuần thể hiện bằng chất liệu acrylic trên vải bố, tác phẩm lấy cảm hứng từ hình ảnh chụp X-quang lồng ngực của bản thân. Thiết bị kết nối trực tiếp với tim, trở thành một “cây mẹ” mang tính biểu tượng bén rễ trong tim nhà văn đã khơi gợi những câu hỏi về bản sắc và định nghĩa của con người trong thời đại mà công nghệ y học ngày càng kéo dài sự sống.
“Tác phẩm này là sự chiêm nghiệm về sự sống còn và sự chuyển hóa. Tôi hy vọng rằng một ngày nào đó, những thiết bị như ICD được trưng bày trong bảo tàng như những dấu tích của cả nỗi đau và sự tiến hóa của con người. Khi bắt đầu vẽ tác phẩm đầu tiên ở tuổi 53, tôi đã tự hỏi liệu có quá muộn không? Giải thưởng này đã cho tôi câu trả lời: không có gì là quá trễ nếu chúng ta bắt đầu”, nhà văn chia sẻ.
Theo đánh giá của ban giám khảo giải thưởng UOB POY, tác phẩm Chân dung tự họa là một trong số ít tác phẩm dự thi bộc lộ được cảm xúc chân thành, một yếu tố tối cần thiết trong quá trình sáng tạo. Tác phẩm này đã xóa nhòa ranh giới giữa hình tượng và trừu tượng, giữa tư liệu lịch sử và tưởng tượng. Thiết bị cắm rễ bên trong tim tác giả như một cây mẹ, sẵn sàng hồi sinh cơ thể bằng luồng điện mạnh mỗi khi trái tim ngừng đập, qua đó gieo cho người xem một nỗi băn khoăn: con người “nguyên bản” sẽ được định nghĩa thế nào trong tương lai.
“Vượt ngoài tính chất tự truyện, tác phẩm đặt ra những câu hỏi rộng hơn về định nghĩa con người trong thời đại phát triển của công nghệ y khoa, nơi máy móc nối dài sự sống cho nhân loại. Thiết bị ICD được tác giả nhìn nhận như một di chứng văn hóa và mong một ngày nó có thể hiện diện trong bảo tàng như chứng tích về nỗi đau và sự tiến hóa của con người”, đại diện ban tổ chức cho biết.
